آسپیرین(ASA) و پلاویکس( Plavix/Clopidgrel ) و آنچه بهتر است بدانیم !

داروهای آسپیرین و پلاویکس(یا کلوپیدوگرل) هرو از دسته داروهای پیشگیری از بروز لخته در عروق و یا به اصطلاح عامیانه رقیق کننده خون،جهت پیشگیری از حوادث عروقی مثل سکته قلبی یا مغزی و برخی دیگر از بیماری‌های لخته ساز به طور شایع مصرف می‌شوند.

تشابهات آسپرین و پلاویکس :

هردو با کاهش عملکرد پلاکتها(سلواهای لخته ساز بدن) اثر میکنند
هردو اندکی احتمال خونریزی ها، از کبودی پوست تا حونریزی های مخاطی، گوارشی و غیره را بالا می‌برند.
هرود به تنهایی یا در کنار هم در پیشگیری از سکته مغزی و قلبی تجویز میشوند

آسپیرین(ASA،Aspirin)  که اغلب به صورت قرصهای 80 یا 81 میلی گرمی عرضه میشود, از قدیمی ترین داروهای ضدالتهاب دستهNSAIDsاست، مشابه ایبوپروفن‌ یا ژلو فن، دیکلوفناک، مفنامیک اسید و غیره که در کاهش دردهای بویژه التهابی و مفصلی کاربرد دارند. این دارو بعلاوه با تاثیر بر آنزیمی به نام اختصاری COX, عملکرد پلاکت‌ها را برای ایجاد لخته در عروق کاهش می‌دهد و به همین دلیل آسپیرین چندین دهه به عنوان داروی رقیق کننده خون در بیماری‌های عروقی تجویز می‌شود. 

کلوپیدوگرل یا پلاویکس یا اوسویکس (Clopidogrel, Plavix, Osvix) داروی مشابه و جدیدتر ضد پلاکت دیگریست، اغلب به صورت قرصهای 75 میلی گرمی که از تجمع پلاکت‌ها و ایجاد لخته جلوگیری می‌کند و بنابر این اثرات ضد لخته و پیشگیرانه از بروز حوادث قلبی-عروقی دارد. این دو دارو تشابهات و تفاوتهایی دارند که موجب می‌شود گاهی به دیگری ترجیح داده شوند و گاهی در کنار هم تجویز شوند. 

تفاوتهای آسپرین و پلاویکس:

آسپیرین علاوه بر اثر رقیق کننده اثرات ضد التهاب، ضد درد و ضد تب نیز دارد.
در آسپیرین عوارض گوارشی شایعتر و در پلاویکس عوارض   بثورات پوستی اسهال شایعند.
در اغلب تحقیقات پلاویکس اندکی قدرت بیشتر و عوارض خونریزی دهنده کمتری نشان داده است.
ضمنا، ترکیب این دو دارو با هم(برای مدت معمولا ح حداکثر یکسال) اثر پیشگیرانه بیشتر نسبت به مصرف هریک به تنهایی دارد.
بهترین زمان خوردن آسپیرین شبها همراه یا بعد از غذاست و مصرف پلاویکس بیشتر در بعد از ظهر توصیه می‌شود. 
مصرف کلوپیدوگرل یا پلاویکس بویژه در افراد مسن، از بروز سکته های قلبی یا مغزی اندکی بهتر عمل می‌کند. 

باید بدانیم که هردو دارو در موارد باز کردن عرق از طرق آنژیوگرافی(PTA, گذاشتن اِستنت)  به تنهایی یا اغلب در ترکیب با هم برای جلوگیری از گرفتگی داخل استنت یاشریان تجویز میشوند و بدون نظر پزشک هرگز نباید خودسرانه قطع شوند.
Aspirin-آسپیرین-ASA

در چه مواردی نباید تجویز شوند و یا باید با احتیاط  مصرف شوند:

در افراد دچار آسم/بیماران دچار نقرس یا اوره خون بالا/کم خونی شدید/مشکلات گوارشی یا معده جدی/مشکلات زمینه ایه خونریزی دهنده/شیر دهی و بیماری جدی کبد و کلیه

کلوپیدوگرل، پلاویکس یا اوسویکس(Clopidogrel, Plavix, Osvix)

در چه مواردی بهتر است مصرف نشوند و یا با احتیاط مصرف شوند:

در خونریزی‌های فعال
زخمهای گوارشی جدی
داشتن حساسیت به دارو
افراد زیر ١٨ سال
نارسایی شدید کبدی یا کلیوی
در حاملگی ترجیحا تجویز نمیشود
در نهایت هرد داو دارو عوارض کم اهمیت وناشایعی دارند ولی مهمترین عارضه مشترک در هردو دارو،افزایش احتمال کبودی و یا خونریزی‌های مخاطی و حتی عمقی کم اهمیت تا گاها خطر آفرین است، پس بهتر است بیمار در صورت مشاهده علائم خونریزی های مکرر یا مخاطی با پزشک خود مشورت نماید.

---