بعد از سکته مغزی چه کنیم

    وقوع سکته مغزی برخلاف تصور عامه در اغلب موارد سبب مرگ زودرس بیمار نمیشود، ولی معمولا عوارض جسمی، حرکتی و روانشناختی قابل توجهی برجای میگذارد و بهمین دلیل در درازمدت و درصورت عدم درمان و مراقبتهای صحیح پس از بیماری میزان مرگ و میر بیماران را بسیار بالا خواهد برد.
    از این رو سکته مغزی در اغلب کشورهای جهان درمیان پنج عامل اصلی مرگ و میر بزرگسالان و دومین عامل ناتوانی و معلولیت های جسمی محسوب میشود.

* ولی بیمار و یا خانواده او پس از بروز بیماری و بویژه پس از ترخیص از بیمارستان چه باید بکنند؟
    بطورکلی مهمترین مسئله پیشگیری از وقوع مجدد بیماری با کنترل علل زمینه ای یا عوامل خطر (Risk factors) است که فشارخون بالا، دیابت، بالا بودن کلسترول، بیماریهای قلبی و چاقی و بی تحرکی در زمره مهمترین عوامل اصلی وقوع سکته های مغزی(و قلبی) محسوب میشوند.
    اما برای بهبود وضع و فلج اندامها، اختلالات تکلم و بلع، مشکلات تعادل و راه رفتن و نقائص روانی-شناختی که عامل اصلی نگرانی بیمار و همراهان او هستند چه میتوان کرد؟
    پاسخ انجام درمانهای هدفمند و چند تخصصی توانبخشی است. این درمانها که شامل تخصصهای مختلفی مانند فیزیوتراپی، کاردرمانی، ارگوتراپی، درمانهای تخصصی تعادل، گفتار درمانی و درمان مشکلات بلع، تحریک مغزی(rTMS) و استفاده از سایر روشهای موازی خواهند بود  که بطور معمول توسط مسئول تیم توانبخشی تعیین و برنامه ریزی میشوند. لازم به تاکید است که توانبخشی یک فرآیند چند تخصصی است و تنها به معنای فیزیوتراپی نبوده و گاها مداخله سایر تخصصها زیرنظر پزشک مسئول گروه توانبخشی حتی از فیزیوتراپی اولویت بیشتری دارند.
  بعنوان مثال اختلال بلع درصورت عدم تشخیص و یا درمان توسط پزشک و یا بلع درمانگر میتواند اصلی ترین علت مرگ زودرس بیمار(بدلیل عفونت ریوی یا ذات الریه) گردد و شروع هرچه سریعتر درمان آن در بسیاری از بیماران اولین اولویت تیم درمانی محسوب میشود. بیمار ممکن است ابتدا خدمات مختلف توانبخشی را براساس تشخیص پزشک توانبخشی در منزل شروع و پس از رسیدن به میزانی از بهبودی در اولین فرصت ممکن در مرکز توانبخشی تخصصی مناسب ادامه دهد.
    میزان پیشرفت علاوه بر شدت بیماری و وضعیت جسمی فرد بطور واضحی با شروع هرچه سریعتر و هرچه جامع تر درمانهای توانبخشی تحت نظارت پزشک مسئول مرکز بستگی دارد. میزان مشارکت بیمار و خانواده نیز در این زمینه میتواند در روند بهبود بیمار تاثیر بسزائی داشته باشد.
    بطورکلی در چندماه ابتدائی پس از وقوع سکته مغزی اصلی ترین وظیفه بیمار شرکت در برنامه های توانبخشی تحت نظارت تیم توانبخشی دارای تجربه و تخصص خواهد بود.