گشتی در یکی از نا امن ترین نقاط شهری تهران

سلامت نیوز:ساعت 3 بعد از ظهر یک روز عادی است اما در گذر پشت ساختمان های بلند و رنگ مرده مجاور با اتوبان نواب صفوی هیچ چیز عادی نیست. دو مرد، یکی جوان و دیگری مسن تر درست پشت ساختمان شهرداری داخل پارک محل، آتش برپا کرده اند. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ، سیم آتش می زنند؛ پتو و چند بقچه سیاه مندرس را گوشه ای پرت کرده اند و با خیال راحت مشغول کار روزمره هستند. چشم های گود رفته و دندان های پوسیده از سرنوشتی مشترک بین دو مرد می گوید. محلی ها از ترس برخورد در سکوت می گذرند و لابد با خود می گویند یک سیاهی دیگر روی این همه دیوار دودگرفته محل برای چه کسی اهمیت دارد؟ چند زن راه خود را کج می کنند. بچه ای در این گذر به چشم نمی خورد. امیر قاسمی مدیر پروژه ارتقای امنیت اجتماعی گذر نواب می گوید: اگر در شب به اینجا بیایید چیزهایی می بینید که باورش برای تان مشکل است. هرچند قدم زدن روزانه هم نشانه های زیادی از زخم عمیق شب های فراموش شده را روی تن این محله قدیمی نشان می دهد.همه در شهرداری منطقه 10 خواب های رنگی و رؤیاهای امن برای محله ای می بینند که تلنبار سال ها عدم رسیدگی به آن برای بیش از 300 هزار نفر ساکنش جز عدم تعلق و ناامیدی ارمغان دیگری نداشته است. اما حالا با پروژه ارتقای امنیت اجتماعی قرار است سرنوشت این محله قدیمی که بعد از کشیده شدن اتوبان و انبوه سازی دچار مشکلات فراوان شده تغییر کند. طرح پژوهشی کوچکی که با پیگیری یکی از اعضای شورای شهر تهران قرار است به صورت پایلوت ابتدا در منطقه 10 اجرایی بشود و بعد به تمام تهران تسری پیدا کند. زهرا نژاد بهرام می گوید: یک طرح تحقیقاتی محدود از طرف معاونت اجتماعی در خصوص امنیت زنان در محدوده منطقه 10 در دست اجرا بود و من از مدت ها پیش پیگیر این طرح بودم و از وقتی شنیدم این طرح دارد صورت می گیرد با معاونت اجتماعی صحبتی کردم که ابعاد تحقیق گسترده تر بشود و ما بتوانیم قالب های کار را در بیاوریم. رویکرد طرح، اجتماعی بود اما رویکرد شخصی من توأمان رویکرد شهرسازی در کنار اجتماعی است چون معتقدم بسیاری از اتفاقاتی که در حوزه عدم امنیت در شهر برای زنان می افتد در بستر اختلال شهرسازی است. دیدن فضاهای بی دفاع شهری در گذر پشت اتوبان نواب کار سختی نیست. با مدیر پروژه و مسئول امور بانوان شهرداری منطقه 10 از بالای خیابان سلمان فارسی اولین اقدام ها 2هفته بعد از شروع طرح را می شود دید. یکی از آن جاها ایجاد درگاهی کنار خروجی متروی نواب است؛ جایی که پاتوق کارگران روزمرد بود حالا با ایجاد سایبانی که ساختش به نیمه رسیده و گلکاری هایی که قرار است اطرافش بشود قطعاً تبدیل به جایی زیبا خواهد شد. کمی جلوتر ابتدای خیابان سلمان هم کارگران مشغول همسطح سازی آسفالت هستند و قرار است روی دریچه های آبی را که پای یک کودک براحتی می تواند لای جداره هایش گیر کند بپوشانند. نرگس مظاهری پور مسئول امور بانوان شهرداری منطقه 10 از سختی راه رفتن برای زنی که کالسکه یک کودک را حمل می کند حرف می زند. اما تقلیل گرایانه است اگر بخواهیم سطح مشکلات این محله برای زنان را به پاشنه کفش و پستی و بلندی خیابان فرو بکاهیم. مظاهری پور از ایجاد چراغ هایی برای روشن تر شدن محله می گوید و امیر قاسمی مدیر پروژه از فضاهای خالی که پشت ساختمان ها ایجاد شده. مکان هایی که در تاریکی شب محل اختفای دزدان یا کارتن خواب ها می شود: من از این گذر ساعت 6 صبح تا یک بعد از ظهر چند بار بازدید کردم اما شب ساعت 10 به بعد حالت متفاوتی می گیرد. می توان گفت امنیتی که برای شهروندان باید باشد حالا برای بزهکاران است. ما در بازدیدها از نواحی، حدود 200 مشکل را دیدیم که باید در کوتاه مدت و میان مدت برطرف بشود. ما تا پایان شهریور 60 درصد کار را تحویل می دهیم و در میان مدت احتیاج به قرارداد با پیمانکار و تشریفات کار داریم. سوای آن کار در مشاعات ساختمان هاست که باید با اجازه و همکاری اهالی هر ساختمان دست به اقدام بزنیم. ما نمی توانیم یک فضا در مشاعات ایجاد کنیم و آن وقت ببینیم ساختمان ها به آن تعلق خاطر ندارند و دوباره خود اهالی آن را رها کنند. می توان گفت 20 درصد کار عمرانی داریم 30 درصد کار خدمات شهری و 50درصد کار اجتماعی داریم. مشاعات ساختمان ها در گذر پشت نواب حیاط های بزرگی است که به علت نازیبا بودن فضای شهری مورد استفاده ساکنان خود ساختمان که حیاط را محصور کرده اند هم قرار نمی گیرد. حیاط هایی که دیوارهایش جان می دهد برای نقاشی های جذاب شهری و زمینش برای ایجاد مکانی برای ورزش یا فضای سبز. اما حالا در بدبو و بدقیافه ترین حالت ممکن رها شده و براحتی در دسترس بزهکاران است. مشاعاتی هم هستند که حصاری ندارند و به علت دیوار کشی نامناسب محل عبور مردم نیست و به قول محمد باصری سرپرست معاونت امور فرهنگی و اجتماعی شهرداری منطقه 10 که در دفتر کارش با او دیدار کردم جایی که مردم در آن رفت و آمد نکنند براحتی می شود پاتوق مصرف مواد و کارتن خواب ها. همان طور که حالا دیوارها و بوی ادراری که در گرما از آنها برمی خیزد نشان از همین دارند.باصری حرکت به سمت ایمن سازی این منطقه را جسارت شهرداری برای التیام یک زخم خطرناک و قدیمی می داند و معتقد است: در همین مدت کوتاه اتفاقات خوبی درحال افتادن است و خانم نژاد بهرام هم پای کار هستند و شهردار منطقه جناب محمد رباطی هم حساس هستند و نظارت دارند. ما اکنون می توانیم بگوییم حرفی برای گفتن داریم و در شرایطی هستیم که مشارکت مردم را می طلبیم تا مردم قدری از آپارتمان ها بیرون بیایند و از محیط استفاده کنند تا ببینند اوضاع با حضور و مشارکت آنها می تواند بسیار بهتر بشود. همین طور که خیابان ها و دیوارهای سیمانی را پشت سر می گذاریم بنر بزرگی در ابتدای خیابان خمسه می بینیم که از مردم می خواهد مشکلات و نظرات و پیشنهادات خود را در مورد طرح ارتقای امنیت نقاط بی دفاع شهری گذر پشت اتوبان نواب را با شهرداری در میان بگذارند. قاسمی می گوید: ما همیشه در اتاق را می بندیم و تصمیم می گیریم و اجرا می کنیم. اما این بار می خواهیم ببینیم باید چه کنیم که مردم نسبت به محل زندگی خود تعلق خاطر داشته باشند. در واقع می خواهیم مشارکت اجتماعی ایجاد کنیم تا مردم پای کار بیایند، چون آنها هستند که بعد از پایان کار در سال 99 باید ضامن استمرار طرح باشند. پیش از ما طرح های نیمه کاره ای اینجا اتفاق افتاد و به خاطر همین همراه نبودن مردم به بن بست رسید اما این بار ما در همین بازدید ها و جلساتی که با هیأت مدیره ساختمان ها و شورا یاری ها برگزار کردیم نظر مردم را جویا شدیم. همین طور که ایستاده ایم مظاهری پور توضیح می دهد که یکی از دلایل ناامنی این خیابان بسته شدن راه ماشین رو آن است که معلوم نیست به چه علت بسته شده است. قاسمی هم از ایجاد مبلمان شهری برای فضایی که بین چند مغازه قرار گرفته می گوید و از بازسازی رمپ هایی که برای معلولین ایجاد شده و حالا محل مناسبی برای گوشی دزدهای منطقه است تا براحتی از پیاده روی مرتفع تر به سمت خیابان سرازیر شوند. هرچقدر جلوتر می رویم بیشتر متوجه حجم کار و خطرات محیطی که وجود دارد می شویم.مغازه های رها شده یکی از معضلات دیگر این راسته است؛ مغازه هایی که یا تبدیل به زباله دانی شده اند یا پاتوق هایی برای خزیدن معتادان متجاهر. حتی نگاه کردن به بعضی از آنها هم ترسناک است چه برسد به گذشتن از کنارشان در تاریکی شب. تا امروز بنا به گفته قاسمی صاحبان مغازه ها را پیدا کرده اند و اخطار هم داده شده اما اگر اخطارها کارساز نباشند قرار است رو به روی آنها تیغه بکشند تا شاید کسی پیدا بشود و مسئولیتش را بپذیرد. مظاهری پور که به خاطر همین بازدیدها آشنایی خوبی با منطقه پیدا کرده است وقتی رو به روی یکی از این مغازه ها ایستاده ایم می گوید: برای لمس ترسی که یک زن برای عبور و مرور از این فضاها احساس می کند باید زن باشید. متأسفانه هنوز هم دوستان وهمکاران ما که در حال انجام پروژه های شهری هستند هیچ کدام این نگاه را در شهرسازی مد نظر قرار نمی دهند و ما امیدواریم این نگاه تسری پیدا کند و نگاه به امنیت زنان در هر پروژه شهری دیده شود و پیوست زنانه ایجاد شود. متأسفانه زنان این منطقه از اقشار ضعیف جامعه هستند و بیشتر آنها خانه دارند اما شما یکبار نمی بینید که آنها در حیاط خانه دور هم جمع بشوند. وقتی از دور ساختمانی را می بینید فکر می کنید خانواده در آن نیست اما ما ورود کردیم و دیدیم پر از بچه هایی است که در خانه های کوچک مشغول بازی هستند و مادران می گفتند آنقدر فضای بیرون زشت و زننده است که اصلاً ترغیب نمی شوند بیرون بروند. می توان گفت تأمین امنیت زنان در این مناطق در واقع تأمین امنیت همه اقشار جامعه است. مناظر را به خاطر می سپارم تا بعد از اتمام طرح دوباره به این محل سر بزنم و این بار با مردم صحبت کنم؛ با مردمی که مجبور شده اند با گازوئیل ریختن روی سکوهای اطراف پارکی زیبا در خیابان گلبن از نشستن معتادان جلوگیری کنند، از مردمی که برای خراب کردن پروژه نیمه تمام شهری و در اعتراض به نشنیدن صدایشان پای درختان بنزین می ریزند تا فضای سبز با جانمایی غلط را از بین ببرند. مردمی که در پچ پچ های بین خود گمان کرده اند مقام مسئولی به همسایگی آمده که این طور همه دست به کار شده اند.زهرا نژاد بهرام امیدوار است و پیگیر. او از همت شهردار سابق و کنونی می گوید و از اینکه مردم نظرات خود را در این پروژه مطرح می کنند، ابراز خوشحالی می کند: الان 3 معاونت شهرداری منطقه 10 تهران با دستور آقای شهردار پیگیر کار هستند. من هم با شهرداری منطقه وارد گفت و گو شدم تا با پروژه های کوچک در صدد رفع ناامنی در محدوده 10 به صورت پایلوت اقدام کنیم و با شناخت زوایای کار آن را تبدیل کنیم به یک پروژه بزرگ در سطح تهران. براساس مطالعاتی که صورت گرفت حدود 70 نقطه را روی نقشه آوردند که در آن برای زنان مشکلاتی ایجاد شده بود. شهرداری آن را به صورت پایلوت گرفت و شناسایی نقاط را به 200 نقطه افزایش داد که شامل مناسب سازی فضای شهری، نورپردازی و اصلاح هندسی بود. اما در واقع درحال جست و جوی راهکارهای مناسب برای رفع خطر از فضاهای بی دفاع شهری هستیم تا این فضاها را در اختیار همه افراد شهر بخصوص زنان که نیمی از جمعیت و جامعه هستند، قرار دهیم.