کودکم افسرده است؛ چه کنم؟

سلامت نیوز-*دکتر سمیرا اسماعیلی: افسردگی یک اختلال روحی است که تمام بدن، افکار و خلق و خو را تحت تاثیر قرار می دهد و بر رفتار های فرد، احساسی که به خود دارد و خورد و خواب او اثر می گذارد. افسردگی حتی منطق فرد را تغییر می دهد. به گزارش سلامت نیوز به نقل از زندگی آنلاین، افسردگی یک اختلال روحی است که تمام بدن، افکار و خلق و خو را تحت تاثیر قرار می دهد و بر رفتار های فرد، احساسی که به خود دارد و خورد و خواب او اثر می گذارد. افسردگی حتی منطق فرد را تغییر می دهد و متأسفانه این بیماری، کودکان را نیز گرفتار می کند. افسردگی در کودکان شبیه هیجانات و اندوه های معمولی که در زندگی هر کودکی رخ می دهد نیست. افسردگی در کودکان می تواند ادامه دار شده و بر علاقه مندی ها، فعالیت های اجتماعی، زندگی خانوادگی و وضعیت تحصیلی او اثر بگذارد. افسردگی قابل درمان است، حتی اگر مشکلی جدی باشد. افسردگی دو نوع دارد: افسردگی اساسی (ماژور) و افسردگی خوئی. افسردگی اساسی تقریباً دو سال طول می کشد و ممکن است در زندگی کودک شما بیش از یک بار روی بدهد. کودک ممکن است دچار افسردگی قابل توجهی شود که به دنبال حوادث ناراحت کننده ای مانند فوت یکی از اعضای خانواده یا یک دوست روی می دهد. افسردگی اساسی آن قدر شدید نیست، اما فُرم طولانی افسردگی است که دست کم دو سال طول می کشد. علائم هشداردهنده افسردگی در کودکان که باید جدی بگیرید! اندوه و بی حالی کودک ممکن است از ناامیدی و بی حالی رنج ببرد، او به راحتی به گریه می افتد و ممکن است سعی کند با خودداری یا گوشه گیری، اشک هایش را پنهان کند. کودکانی که دچار افسردگی هستند، معمولاً آهسته تر واکنش نشان می دهند، آهسته تر راه می روند و آهسته تر حرف می زنند. این بچه ها کمتر بازیگوشی و فعالیت می کنند و کم تحرک تر از حد نرمال اند. کمبود تمرکز و توجه و از دست دادن علاقه مثلاً کودکی که همیشه دوست داشت توپ بازی کند، ممکن است ناگهان علاقه اش را نسبت به شرکت در این بازی ها از دست بدهد. او تمایلی به پرداختن به کار هایی که زمانی از آن ها خیلی لذت می برد ندارد و مدام از حوصله سررفتگی شکایت می کند. نگرانی و بی قراری کودک افسرده ممکن است نتواند آرام بگیرد و علائم بی قراری، نگرانی و اضطراب را از خود نشان می دهد. این کودک ممکن است دچار ترس ها و تنش هایی باشد. منبع اضطراب کودک ممکن است کلیدی از چیزی که سبب شروع افسردگی در کودک شده به دست تان بدهد. آشفتگی و پریشانی کودک افسرده ممکن است کج خلق و زود رنج شود. این کودک به دلیل رنج و اندوهی که تجربه می کند، ممکن است زود عصبانی شود یا نوسانات خلقی داشته باشد. افرادی که افسردگی دارند، بد گمان و منفی باف می شوند و خودشان، محیط شان و زندگی شان را به صورت بد و ناخوشایندی تصور می کنند. احساس گناه و بی ارزش بودن و آسیب رساندن به خود بچه هایی که افسرده اند ممکن است نسبت به اشتباهات خود بیش از اندازه حساس شوند و به شدت احساس گناه کنند و این طور تصور می کنند که به درد بخور نیستند. افرادی که افسردگی دارند ممکن است درد های فیزیکی برای خود ایجاد کنند یا دست به کار های خطرناک بزنند. آسیب پذیری و ناامیدی بچه های افسرده تحت تأثیر احساسات دلسرد کننده خود، اغلب فکر می کنند مشکل شان درمان شدنی نیست، مخصوصاً کودکانی که دچار افسردگی خوئی هستند، ممکن است تصور کنند بی قراری ها بخشی از زندگی معمول آنها است. انزوا و گوشه گیری کودکی که افسردگی دارد، به دلیل حساسیت های خاصی که پیدا می کند، ممکن است مورد تمسخر دوستان خود قرار بگیرد، بنابراین برای اجتناب از چنین موقعیت های ناخوشایندی، ترجیح می دهد با دیگران ارتباط کمتری برقرار کند. تغییرات در وزن یا عادات غذایی بیشتر افرادی که افسردگی دارند، دچار افزایش یا کاهش اشتها می شوند. آنهایی که تمایل به خوردن پیدا می کنند، به طور غیرمنتظره ای نسبت به غذا هایی که می خورند و سالم یا ناسالم بودن شان بی تفاوت می شوند. جوان تر ها معمولا با پُرخوری سعی می کنند هیجانات خود را کنترل کنند. اختلالات خواب بچه های افسرده برای به خواب رفتن و ماندن در خواب عمیق مشکل دارند، البته می توان انتظار زیاد خوابیدن یا خیلی زود از خواب بیدار شدن را نیز در این کودکان داشت. کودکانی که افسردگی دارند، ممکن است در مدرسه و طی روز به سختی بتوانند خود را بیدار و هوشیار نگه دارند. اجتناب و عقب نشینی کودکانی که از افسردگی رنج می برند، ممکن است از کار ها و سرگرمی های روزانه اجتناب کنند. آن ها معمولاً از خانواده و همسالان خود کناره گیری می کنند. اتاق خواب می تواند جایی باشد که کودک افسرده ترجیح می دهد بیشتر اوقات آنجا باشد و با خودش خلوت کند. علت های افسردگی در کودکان علت افسردگی کودکان هنوز کاملاً شناخته شده نیست، اما خیلی از اختلالات روانی و جنبه های گوناگون را می توان دخیل دانست، مثلا: فرارسان های عصبی در مواد شیمیایی مغز وجود دارند و به احتمال زیاد فاکتوری در افسردگی محسوب می شوند. مطالعات جدید نشان می دهند تغییراتی در عملکرد و تأثیرگذاری فرارسان های عصبی همراه با شیوه تعامل با مدار های عصبی می تواند در ابتلا به افسردگی و درمان آن نقش داشته باشد. ضمناً به نظر می رسد افراد افسرده دچار تفاوت های فیزیکی در درون مغز خود هستند. تأثیر این نوسانات هنوز معلوم نیست، اما درک این تأثیرات می تواند علت افسردگی را مشخص کند. افسردگی می تواند نتیجه ژن های به ارث برده از یک والد، محیط و یا ترکیبی از هر دو باشد. مطالعات نشان می دهند افسردگی جنبه وراثتی دارد. اگر پدر یا مادر شما دچار افسردگی باشد، احتمال اینکه شما نیز دچار این عارضه شوید، بیشتر خواهد بود. حوادث ناراحت کننده در زندگی کودک، مانند تجاوز یا فقر نیز می توانند احتمال افسردگی را در کودک بیشتر کنند. مهارت های فرزند پروری ضعیف نیز از دیگر علت های افسردگی در کودکان هستند. مدام پیام منفی فرستادن، مثلاً تکرار اینکه کودک، هیچ کاری بلد نیست یا بی استعداد است، زیبا نیست و ...، زمینه را برای افسردگی کودک فراهم می کند. افسردگی در کودکان چگونه تشخیص داده می شود؟ اگر علائم افسردگی در کودک تان بیش از دو هفته طول کشید، باید او را نزد پزشک ببرید تا مطمئن شوید هیچ علت فیزیکی برای علائم او وجود ندارد. مشاوره با روان پزشک یا روان شناس کودک نیز توصیه می شود. ارزیابی های روان پزشکی باید شامل گفتگو با شما (به عنوان پدر و مادر) و با کودک تان باشد. اطلاعاتی که از جانب معلم ها، دوستان و همکلاسی ها ارائه می شود نیز باید نشان بدهند که علائم افسردگی در فعالیت های گوناگون کودک به طور مستمر وجود دارند و رفتار های کودک نسبت به گذشته دچار تغییراتی شده است. هیچ تست پزشکی یا روان پزشکی به خصوصی وجود ندارد که بتواند به طور واضح افسردگی را نشان بدهد، اما ابزار هایی مانند پرسش نامه ها (هم برای کودک و هم برای والدین) همراه با اطلاعات شخصی می توانند در تشخیص افسردگی در کودکان مفید باشند. گاهی جلسات درمانی و پرسشنامه ها می توانند پرده از عوارض روحی و روانی دیگری بردارند که با افسردگی مرتبط هستند، مانند اختلال بیش فعالی – کم توجهی یا اختلال وسواس فکری – عملی. گزینه های درمانی برای افسردگی کودکان چیست؟ گزینه های روان درمانی برای کودکانی که دچار افسردگی هستند، مانند روند درمان برای افسردگی در بزرگسالان است؛ دارو درمانی و مشاوره. پزشک کودک شما ممکن است ابتدا روان درمانی را تجویز کند و اگر بهبود قابل توجهی حاصل نشد، دارو های ضد افسردگی را به عنوان درمان مکمل برای کودک تجویز نماید. بهترین مطالعاتی که تاکنون صورت گرفته اند نشان می دهند ترکیبی از روان درمانی و داور درمانی، مؤثرترین شیوه در درمان افسردگی است. طبق تحقیقات، داروی ضد افسردگی پروزاک در درمان افسردگی در کودکان و نوجوانان مؤثر است. این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان کودکان ۸ تا ۱۸ ساله که دچار افسردگی هستند، مورد تأیید قرار گرفته است. پدر و مادر چه باید بکنند؟ تشخیص دهید چه زمانی باید کمک حرفه ای بخواهید شیوه سالم زندگی می تواند تأثیر بزرگی بر کیفیت زندگی کودک افسرده بگذارد، اما در بیشتر موارد کافی نیست. اگر کودکی افسرده دارید، از کمک خواستن فرار نکنید. یک مشاور حرفه ای با تجربیات زیادی که دارد، می تواند به رفع افسردگی کودک تان کمک قابل توجهی بکند. اجازه دهید خود کودک، نوع درمان را انتخاب کند همیشه پیش از انتخاب گزینه های درمان حرفه ای، نظر کودک را بخواهید و هرگز بدون دخالت او تصمیمی نگیرید. یک شیوه درمانی لزوماً برای همه افراد مناسب نیست و هیچ درمانگری جادو نمی کند. بررسی کنید و ببینید چه روند درمانی برای کودک شما مناسب تر است و درمانگری را انتخاب کنید که کودک بتواند به خوبی با او ارتباط برقرار کند. تحقیقات و پژوهش های امروزه نشان می دهند كه نسبت به گذشته، احتمال بروز افسردگی در کودکان بیشتر شده است و کودکانی که دچار افسردگی می شوند، به احتمال بسیار زیاد در سنین بزرگسالی نیز مجدداً به افسردگی دچار خواهند شد. با توجه به اینکه افسردگی ممکن است مشکلات روانی جدی تری در آینده به دنبال داشته باشد، تشخیص و درمان به موقع بسیار اهمیت دارد. برای پدر و مادر گاهی ساده ترین راه این است که افسردگی کودک را نادیده بگیرند. شما ممکن است به دلیل تبعات اجتماعیِ روان درمانی از درمان کودک خود چشم پوشی کنید و سعی در انکار مشکل کودک خود داشته باشید، اما باید این را درک کنید که درمان حرفه ای، بهترین انتخابی است که برای کودک تان می کنید و این امکان را برای کودک خود فراهم می نمایید که سالم تر رشد کند و زندگی هیجانی سالم تری داشته باشد. * روانشناس بالینی