چرا کودکان با یکدیگر دعوا می‌کنند؟

سلامت نیوز-*عطیه میرزا امیری: یکی از چالش هایی که والدین با فرزندان خود دارند و هیچ وقت این چالش قدیمی نمی شود، دعوای خواهر و برادرها با یکدیگر است. دعواهایی که گاهی بدون علت شروع می شوند و تمام انرژی پدر و مادرها را می گیرند. بعضی اوقات هم در کمال آرامش و سکوت درحال بازی کردن هستند و ناگهان با دعوایی که راه می اندازند والدین را شگفت زده می کنند. بچه ها دنیای جالبی دارند. دنیایی پر از شیطنت و بازیگوشی که می شود از دیدنشان لذت برد و گاهی هم ناسازگاری با آدم بزرگ ها و هم سالانشان که باعث کلافگی می شود. به گزارش سلامت نیوز به نقل از ضمیمه خانواده روزنامه اطلاعات، اما چه دلایلی باعث می شود کودکان با همدیگر بجنگند و ناسازگاری کنند؟ در این مقاله ما به این سوال والدین پاسخ می دهیم. اما قبل از آن باید به نکته مهمی توجه کرد. اینکه باید دلیل تنش و ناسازگاری بین کودکان را پیدا کنید تا بدانید چه کارهایی باید انجام بدهید که این تنش ها کم شود و آرامش بین بچه ها حکم فرما شود. دلایلی که روانشناسان از آن صحبت می کنند و روش های حل این مشکلات ممکن است یکی از نکات زیر باشد‎:‎ ‏۱ـ بی اعتنایی به نیازهای کودک گاهی والدین فکر می کنند که همین که با کودک خودوقت بگذرانند کافی است. اما در واقع با کودک وقت گذاشتن با برای کودک وقت گذاشتن، فرق دارد. گاهی هم والدین ظرفیت وجودی کودک را مانند ظرفیت خودشان می بینند و برای همین چندان به خستگی ها و توان جسمی کودک توجهی نشان نمی دهند. وقتی کودکان گرسنه، خواب آلود و خسته و عصبی هستند، احساس همکاری و بازی با یکدیگر را ندارند. اگر گرسنگی و خستگی و خواب آلودگی شان برطرف شود و بعد از برطرف شدن نیازهای اساسی اش از او بخواهید به بازی ادامه بدهد، قطعا متوجه تغییر حال او می شوید. با برآورده شدن نیازهای اساسی اش، خُلقش بالا رفته و به راحتی می تواند با دیگران کنار بیاید‎.‎ ‏۲ـ توجه خریدن از والدین اکثر اوقات کودک سر ناسازگاری می گذارد تا والدین توجه خود را معطوف به او کنند. وقتی آنها ساکت، آرام و مودب هستند و با هم همکاری و بازی می کنند، مادر و پدر سرگرم کارهای خودشان هستند و هیچ توجهی به آنها ندارند. اما وقتی با هم جنگ و دعوا می کنند مادر و پدر سر صحنه حاضر می شوند، با آنها حرف می زنند و برایشان وقت می گذارند. در واقع کودکان درمی یابند که برای توجه طلبی باید تنبیه دریافت کنند تا تشویق. برای همین دست به کارهایی می زنند که تنبیه در پیش داشته باشد. وقتی بچه ها رفتار خوب و مناسب دارند، به آنها توجه کنید و آنها را تشویق و تحسین کنید. مثلا وقتی می بینید مشغول بازی با یکدیگر هستند و در آن زمان رفتار دوستانه ای با هم دارند آنها را با بیسکوییت، میوه یا بستنی تشویق کنید و به آنها بگویید: از اینکه می بینم شما به این خوبی با هم بازی می کنید و با هم دوست هستید خیلی لذت می برم‎. اگر این کار بچه ها ادامه داشت به آنها یاد بدهید که توجه را به روش مثبتی از مادر و پدر بخواهند. مثلا به فرزند خود بگویید: وقتی دوست داری بغلت کنم و نوازشت کنم به من بگو. من همیشه برای تو وقت دارم‎. روانشناسان معتقدند توجه به کودکان با زمان ۱۵ الی ۲۰ دقیقه برای هر بچه در طول روز به طور قابل توجهی رفتارهای پرخاشگرانه و نق زدن او را کم می کند. کتاب خواندن، بازی کردن، درگیر کردن کودک در آشپزی و کارهای خانه راه های خوبی برای توجه مثبت به کودک است‎.‎ ‏۳ـ عدم یادگیری مفهوم نوبتی بازی کردن اجازه گرفتن در بازی و همکاری بین کودکان نقش مهمی دارد. به کودک اجازه گرفتن را یاد بدهید. پدر و مادر باید به کودکشان آموزش بدهند تا وقتی خواهر، برادر، دوست یا فرد مقابل اجازه نداده، نباید آن وسیله را برداریم. نوبتی بازی کردن با یک وسیله را با کودک تمرین کنید. مثلاً بچه ها به نوبت یک شمع را فوت کنند، یا به نوبت توپ را بگیرند و به نفر بعدی بدهند‎.‎ ‏۴ـ مقایسه کردن کودکان با یکدیگر یکی از مهم ترین علت های نزاع بین کودکان این است که آنها فکر می کنند پدر و مادرشان بین آنها فرق می گذارند یا آنها را باهم مقایسه می کنند. شاید اصلاً قصد والدین مقایسه کردن نباشد اما شاید به دلایل مختلف بچه ها را با یکدیگر مقایسه کنید. بعضی پدر و مادرها فکر می کنند مقایسه کودک را شرمنده می کند و انگیزه ای می شود تا او بهتر عمل کند، اما مقایسه کردن باعث ایجاد حسادت در بچه ها می شود و روابط آنها را با هم بدتر می کند. یادتان باشد هیچ وقت رفتارهای خوب یکی از بچه ها را به رخ دیگری نکشید زیرا این رفتار، نوعی حسادت و تنفر آنها از یکدیگر را ایجاد می کند و در عین حال، کودکان تحمل ندارند که به هر دلیلی، والدین از یکی راضی باشد و از دیگری ناراضی‎.‎ ‏۵ـ قضاوت های نابه جا قضاوت بین کودکان دست آوردهای زیادی دارد که یکی از آنها همان مقایسه کردن است که در بالا به آن اشاره شد. به طور کلی روانشناسان معتقدند مادر و پدر نباید نقش قاضی را در دعوای بچه ها بازی کنند. چون هر یک از کودکان انتظار دارد که والدین به نفع او قضاوت کنند. روش درست این است که کار را در اغلب موارد بر عهده خود کودکان بگذارید، البته اما اگر یکی از خواهران یا برادران، قلدری می کند و نفوذ و تسلط بیشتری بر کودکان دیگر داشته باشد، این موضوع باید توسط والدین مدیریت شود.‏ * کارشناس ارشد روانشناسی