پیش‌بینی متفاوت از وضعیت کرونا و آنفلوآنزا در «پاییز»/آمادگی کامل مراکز درمانی

سلامت نیوز:رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه تهدید پاییز را می توانیم به یک فرصت تبدیل کنیم،گفت: اگر مردم مسائل بهداشتی را رعایت کنند، مطمئن باشید در پاییز حتی ممکن است شرایطی بهتر از سال های قبل داشته باشیم و بتوانیم این بیماری ها را مدیریت کنیم. به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس، دانشگاه علوم پزشکی ایران یکی از سه دانشگاه علوم پزشکی در تهران و جزو دانشگاه های مطرح در سطح کشور است. برای آشنایی با آخرین وضعیت فعالیت های آموزشی و علمی این دانشگاه، با جلیل کوهپایه زاده، رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران به گفت وگو نشستیم تا در جریان روند فعالیت های علمی، آموزشی، پژوهشی و تخصصی رشته های مختلف پزشکی قرار گیریم. وی در این گپ وگفت به موضوعاتی همچون جذب 1200 دانشجوی جدید در مقاطع مختلف در سال تحصیلی جاری، افتتاح 800 تخت بیمارستانی در غرب استان تهران، پوشش بهداشتی و درمانی 5 میلیون و 350 هزار نفر از جمعیت استان تهران، اختصاص یک سوم تخت های بیمارستانی به بیماران کرونایی، راه اندازی 3 برج فناوری در دانشگاه و افتتاح پروژه های درمانی در شهرری، شهریار و ملارد و... اشاره کرد. مشروح این گفت وگو در ادامه از نظرتان می گذرد. **آقای دکتر! با توجه به اینکه این دانشگاه از جمله دانشگاه علوم پزشکی مطرح در سطح کشور است، توضیح دهید در سال تحصیلی جاری چه تعداد دانشجو در مقاطع مختلف پذیرش کرده اید؟ ظرفیت جذب دانشجویان امسال ما تقریبا معادل با سال گذشته است و تفاوت زیادی نداشتیم؛ به علاوه اینکه کمی در بخش دستیاری با سیاست هایی که وزارت بهداشت داشتند و افزایش تعداد دستیاران تخصصی پزشکی که همه دانشگاه ها را شامل می شود، ما نیز درصدی افزایش داشتیم که آن نیز با توجه به سند درمان 1404 به نظر می آید باید در برخی رشته های تحصیلی افزایش ظرفیت داشته باشیم. البته در برخی رشته ها کاهش داشته اما در بیشتر رشته عموما همراه با افزایش بوده است و اکنون شرایط کفایت لازم را می کند؛ یعنی در بخش دستیاری به اندازه خروجی، ورودی دانشجو داریم. در بخش ورودی دانشجویان در کنکور سراسری تفاوت عمده ای با سالهای گذشته نداریم؛ کما اینکه همیشه نیز تعداد درخواستی ما خیلی کمتر از آن بوده که به ما دانشجو تخصیص می دادند؛ یعنی واقعیت این است که همیشه ظرفیت پذیرشی که ما تعیین کردیم، سازمان سنجش بیشتر از آن برای ما ظرفیت تعیین کرده است. این باعث شده که تراکم بیشتری در آموزش داشته باشیم که البته با ترفندهای مختلفی از جمله دو بخش کردن ترم تحصیلی، کلاس های موازی و... سعی کردیم حجم دانشجویی که برای ما در نظر گرفته شده را پاسخ بدهیم. *جذب 1200 دانشجو در سال تحصیلی جدید امسال حدود 1200 دانشجو در بخش ها و مقاطع مختلف لیسانس، فوق لیسانس، پزشکی و تخصصی پذیرش داریم. همچنین امسال رشته دندانپزشکی را شروع کردیم و این رشته در پردیس بین الملل ما فعال شده و امسال به صورت 50 درصد دانشجوی داخلی و 50 درصد دانشجوی خارجی که معاونت آموزشی وزارت بهداشت مجوز داده پذیرش دانشجو داریم. یکسری دانشجو داریم که از دانشگاه های خارج به داخل آمدند که آنها نیز غالبا تلاش می کنند در دانشگاه های تهران ادامه تحصیل دهند. *روایت جذب دانشجویان ایرانی خارج از کشور در دانشگاه های داخلی **این دانشجویان که در خارج از کشور تحصیل کرده و قصد ادامه تحصیل در داخل کشور را دارند، چه دانشجویانی هستند؟ اینها افرادی هستند که در دانشگاه های خارجی مورد تایید وزارت بهداشت تحصیل کرده و بیش از 36 واحد درسی را گذرانده اند؛ البته این افراد قبل از سال 2019 به دانشگاههای خارج از کشور رفتند و به علت هزینه ها و مشکلات دیگر، نتوانسته اند در آن دانشگاه ها ادامه تحصیل دهند. این دانشجویان بر اساس مستندات علمی و معدل، معدل کتبی و نمراتی که در دانشگاه های خارج از کشور کسب کرده اند و وزارت بهداشت نیز براساس معیارهایی آن را سنجش و راست آزمایی می کند، پذیرش می شوند. وزارت بهداشت در صورت تایید، دانشجو را به دانشگاه های علوم پزشکی کل کشور معرفی می کند و در هر دانشگاهی براساس جمع بندی وزارت بهداشت پذیرش صورت می گیرد؛ البته هر دانشگاه سیاست خود را دارد و ممکن است دانشگاهی اصلا این دانشجویان را جذب نکند و در این خصوص اختیار دارد. ما نیز در برخی رشته ها دانشجو جذب کردیم و امسال سعی کرده ایم دانشجوی دندانپزشکی و داروسازی که نمرات خوبی دارند را از بین این دانشجویان پذیرش کنیم. *تحصیل 9 هزار دانشجو وفعالیت 1050 استاد ** اکنون دانشگاه علوم پزشکی ایران چه تعداد دانشجو دارد؟ اکنون ما در 218 مقطع رشته، حدود 9 هزار دانشجو داریم که توسط 1050 عضو هیأت علمی آموزش های لازم را فرا می گیرند. **دانشگاه علوم پزشکی ایران در بین دانشگاه های علوم پزشکی در چه رتبه ای قرار دارد؟ یکی از مراجع رتبه بندی دانشگاهی تایمز است که ما در این رتبه بندی در سال گذشته در رتبه 600 تا 800 بودیم، اما امسال به رتبه 500 تا 600 آمده ایم؛ یعنی دانشگاه ما 100 رتبه افزایش کیفیت داشته است. برای اولین بار است که ما در رتبه بندی در این جایگاه قرار گرفتیم و امیدواریم تا در پایان 2020 وضعیت بهتری در این ارزیابی بین المللی داشته باشیم. **در سطح دانشگاه های کشور چه رتبه ای دارید؟ رتبه بندی تایمز هم دانشگاه های علوم پزشکی و هم غیر علوم پزشکی را در بر دارد. ما جزو 6 دانشگاه کشور هستیم که در این رتبه قرار داریم. سال گذشته در بین دانشگاه های علوم پزشکی کشور رتبه سوم را داشتیم،اما امسال رتبه دوم را داریم.همچنین سال گذشته در بین کل دانشگاه های رتبه بندی شده ایران رتبه نهم را دارا بودیم و امسال رتبه چهارم را داریم. علت این موضوع پاسخگویی اجتماعی است. در این رتبه بندی روی شاخص های هفده گانه اهداف توسعه پایدار تمرکز دارند. در این شاخص، 17 هدف در نظر گرفته شده است. برای ما حضور در مراکز و خانه های بهداشت و سلامت و ارتباط با آنها خیلی مهم است، اما برای برخی دانشگاه ها این موضوع مهم نیست. این رتبه بندی تحت لیسانس مجامع بین المللی دانشگاهی است. در دنیا چندین رتبه بندی بین المللی قابل اطمینان داریم؛ مثلا شانگهای و تایمز رتبه بندی مختلفی هستند. ** آقای دکتر! درباره آخرین وضعیت افتتاح پروژه های مختلف بهداشتی و درمانی در حوزه تحت پوشش خود توضیح دهید؛ یکسری بیمارستان که در شهرهای غرب استان تهران در حال ساخت است چه زمانی به بهره برداری می رسد؟ بیمارستان 300 تختخوابی فیروزآبادی در شهرری به دلیل آموزشی بودن آن قرار است تا 7 مهر فیزیک این بیمارستان به ما تحویل داده شود. با توجه به گستردگی آن، بین دو تا سه ماه طول می کشد تا این بیمارستان تجهیز و وسائل مورد نیاز آن نصب شود. در قانون، این بیمارستان جایگزین بیمارستان قبلی است اما با توجه به کمبود تخت، وزارت بهداشت موافقت کرد که حدود 200 تخت موجود در این بیمارستان را هم حفظ کنیم و به آن اضافه شود. در واقع بدون تخت های ستاره دار، این بیمارستان حدود 500 تخت بستری خواهد داشت. تخت های ستاره دار مثل اتاق عمل و اورژانس است که بیمار برای مقطعی زمانی در آن بستری است و برای دراز مدت روی آن بستری نمی شود. در دوران شیوع کرونا بهره برداری از دوطبقه بیمارستان فیروزآبادی را شروع کردیم. امیدواریم در بخش های جدید بیمارستان فیروز آبادی در آبان ماه، بیمار بستری کنیم و در 22 بهمن افتتاح رسمی را انجام دهیم. بیمارستان شهر قدس نیز ظرف یکی دوماه آینده تمام می شود و 160 تخت بیمارستانی دارد؛ نیروهای مورد نیاز این بیمارستان جذب شده و امیدواریم در آبان ماه افتتاح غیر رسمی کنیم و شروع به کار کند. تکمیل بیمارستان ملارد به علت مقداری مشکلات مالی عقب افتاده است و باید تلاش کنیم تا در دهه فجر آن را به بهره برداری برسانیم. در مجموع سه بیمارستان در ملارد، شهریار و شهر قدس ایجاد می شود تا مردم این مناطق بتوانند هر روز خدمات مورد نیاز خود را به صورت مرتب از این سه بیمارستان دریافت کنند و نیازی به رفتن به نقاط دیگر نداشته باشند. *ایجاد مجتمع بیمارستانی 800 تختخوابی در غرب استان تهران به عبارت بهتر، یک بیمارستان زنجیره ای با محوریت بیمارستان امام سجاد(ع) شهریار راه می اندازیم و امیدمان این است که با توجه به سرعتی که در ساخت بیمارستان امام خمینی شهریار وجود دارد، بتوانیم آن را برای هفته دولت سال آینده این مجموعه بیمارستانی را کنیم؛ یعنی یک مجموعه بیمارستانی 800 تختخوابی در غرب استان تهران شامل ملارد، شهر قدس و شهریار ایجاد می کنیم که بی نظیر خواهد بود. همچنین اسکلت بیمارستان 300 تختخوابی هفتم تیر در شهرری برای هفته دولت حاضر می شود؛ یعنی 300 تخت در بیمارستان 180 تختی فعلی ایجاد می کنیم؛ ضمن اینکه کلینیک ویژه این بیمارستان نیز در مهرماه راه اندازی می شود. با کمک وزارت بهداشت و فرمانداری شهرری، 5000 هزار متر مربع توسعه بخش های فعلی بیمارستان هفتم تیر شامل اورژانس، اتاق های عمل و بخش مراقبت ویژه را خواهیم داشت که اسکلت آن ایجاد شده و تلاش می کنیم در دهه فجر بهره برداری از اورژانس جدید این بیمارستان را داشته باشیم. *بیمارستان هفتم تیر بزرگترین بیمارستان ترومای کشور در حال حاضر بزرگترین مرکز ترومای کشور بیمارستان هفتم تیر است و بیشترین مصدومان حوادث ترافیکی را به این بیمارستان می آورند؛ اورژانس جدید بیمارستان در چهار طبقه راه اندازی می شود و در مجموع در این بیمارستان 100 تخت آی سی یو خواهیم داشت. *ساخت 270 پروژه بهداشتی در استان تهران **به توسعه مراکز درمانی اشاره کردید، درباره توسعه مراکز بهداشتی شامل خانه های بهداشت و مراکز جامع سلامت هم توضیح دهید. نزدیک به 270 پروژه در استان تهران شامل مراکز جامع سلامت و خانه های بهداشت داریم که از این تعداد، 100 پروژه مربوط به دانشگاه علوم پزشکی ایران است؛ اینها پروژه هایی است که کمتر از 20 درصد پیشرفت دارند. همچنین مجمع خیرین استان تهران تعهد کرده است 20 درصد بودجه لازم را تامین کنند، 20 درصد بودجه توسط استانداری و 60 درصد بودجه مورد نیاز نیز را وزارت بهداشت اختصاص دهد تا 270 پروژه در استان تهران ساخته شود. *پوشش 5 میلیون و 350 هزار نفر از مردم استان تهران **اکنون چه تعداد نفر از مردم استان تهران تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی ایران هستند؟ اکنون 5 میلیون و 350 هزار نفر جمعیت در استان تهران تحت پوشش ما قرار دارند و 5 شهرستان شامل رباط کریم، ملارد، بهارستان، شهر قدس و شهریار و مناطق 2، 5، 22، 20، 18 و 6 تهران تحت پوشش ما قرار دارند. [quote-left]در شب های معمول و غیرکرونایی بین 25 تا 30 نفر در مناطق تحت پوشش ما پشت نوبت تخت آی سی یو هستند؛ یعنی در کل، در تهران 100 نفر همیشه پشت درِ آی سی یو هستند [/quote-left] *کمتر از 10 درصد تخت مراقبت ویژه داریم **درباره آخرین وضعیت کرونا در استان تهران توضیح دهید و شرایط فعلی را چگونه ارزیابی می کنید؟ درباره وضعیت کرونا یک حالت بی تعادلی وجود دارد؛ یعنی نوسان داریم. توجه کنیم بین 7 تا 15 روز دوره کمون این بیماری است و وضعیت ناپایدار است؛ اکنون تا حدی رزرو تخت داریم اما زیر 10 درصد تخت مراقبت ویژه خالی داریم و این نگران کننده است. *در تهران همیشه 100 نفر منتظر تخت آی سی یو هستند البته به طور عرف تخت های ویژه کم داریم و در شب های معمول و غیر کرونایی نیز بین 25 تا 30 نفردر مناطق تحت پوشش ما پشت نوبت تخت آی سی یو هستند؛ یعنی در کل، در تهران 100 نفر همیشه پشت درِ آی سی یو هستند. *یک سوم تخت ها در اختیار بیماران کروناست **چه تعداد تخت بیمارستانی در مراکز درمانی محدوده تحت پوشش شما وجود دارد؟ ما 3300 تخت بیمارستانی در منطقه تحت پوشش خود داریم؛ تقریبا 1500 تخت از این تعداد آماده ارائه خدمت به بیماران کرونا هستند؛ به عبارتی یک سوم تخت های ما در اختیار بیماران کرونا هستند. ** برنامه های شما برای نظارت بر رعایت مسائل بهداشتی در زمان فعالیت مدارس و تحصیل دانشجویان در ترم جدید چگونه است؟ کماکان سعی می کنیم آموزش های ما برای دانشجویان غیر بالینی به صورت مجازی باشد و برای آموزش های آزمایشگاهی به صورت پودمانی باشد؛ به شکلی که دانشجویان به صورت نوبت بندی در دانشگاه حضور داشته باشند. البته آموزش های عملی و با بیمار در بیمارستانها انجام می شود و آزمایش های بالینی در بیمارستان را تعطیل نمی کنیم. دانشجویان انترنی، سال های آخر پیراپزشکی و پرستاری باید به بیمارستان بروند و آموزش های آنها سرجای خود انجام می شود. همچنین خوابگاه های ما با نصف ظرفیت فعال است و اجازه بیش از حد شلوغی در آنها را نمی دهیم. سیستم بهداشتی ما نیز نظارت بر مراکز و اماکن تجمع از جمله مدارس را بر عهده دارد و وظیفه دانشگاه نظارت بر رعایت پروتکل ها در مدارس است. **یکی از طرح های جدید در حوزه سلامت و به ویژه درمان، اجرای طرح دورا پزشکی است، چه برنامه ای برای اجرایی کردن آن دارید؟ اکنون در برخی بیمارستانها این طرح را شروع کردیم و وزارت بهداشت آیین نامه ای در این خصوص داده و برخی دانشگاه ها نیز به صورت ارائه مشاوره این طرح را شروع کردند، اما هنوز شورای عالی بیمه تعرفه های مربوط به این خدمات و ویزیت های پزشکی را اعلام نکرده است. خدمات بیماران به صورت ارتباط غیرحضوری رایگان است؛ یعنی بیمار سرطانی تماس تلفنی برقرار می کند و سؤالات خود را می گوید؛ اما هنوز اجرای طرح دورا پزشکی را به شکل کلاسیک و واقعی نداریم؛چراکه تعرفه و تراکنش مالی این طرح معلوم نیست. بنابراین وقتی می گوییم پزشکی بیماری را ویزیت کند، پزشک باید وجهی دریافت کند و مردم نیز نباید تمام این وجه ویزیت را خود بدهند؛ مثلا 10 تا 20 درصد ویزیت را پرداخت کنند و بقیه را بیمه پرداخت کند. اکنون در حال رایزنی هستیم تا در اول مهر مشکلات اجرای طرح دورا پزشکی حل شود و عملا ویزیت ها اجرا شود؛ ضمن اینکه شرایط ارائه خدمات مشاوره ای ما نیز آماده بوده و کلینیک های مجازی ما نیز از نظر زیر ساخت آماده است و منتظر هستیم تعرفه های آن مشخص شود. ** آیا طرح دورا پزشکی همه خدمات پزشکی مورد نیاز بیماران را پوشش می دهد یا فقط مربوط به بخشی از خدمات درمانی خاص است؟ هر طبابتی که نیاز به معاینه نباشد، از این طریق انجام می شود؛ اما مثلا امکان معاینه قلب از این روش وجود ندارد؛ به عبارت بهتر می توانیم خدمات مربوط به بیماران روانپزشکی، اطفال، فشار خون و دیابت را از طریق دورا پزشکی انجام دهیم. ** آیا غربالگری کرونا هنوز ادامه دارد؟ اکنون ما کنترل افراد مشکوک یا مبتلا به کرونا را از طریق سایت SALAMAT.ORG انجام می دهیم و نیروهای ما با این افراد تماس می گیرند و در خصوص وضعیت ابتلا به کرونا ارتباط لازم برقرار می شود و با بیماران ارتباط داریم.سامانه تلفنی4030 ما نیز فعالیت می کند. *کنترل وضعیت کرونای 80 درصد افراد تحت پوشش تقریبا پوشش ما در این خصوص در تهران حدود 80 درصد است؛ یعنی 80 درصد افرادی که در تهران تحت پوشش ما هستند با آنها در خصوص کرونا تماس و ارتباط داشتیم؛ البته در شهرستان های تحت پوشش ما، وضعیت تماس و ارتباط بیشتر و بهتر است. ** برای حوزه گردشگری سلامت چه اقداماتی انجام می دهید؟ با توجه به شیوع کرونا در این حوزه خیلی فعال نیستیم، اما با همکاری وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، وزارت خارجه و کمک وزارت بهداشت جلساتی داشتیم و برای آن کنسرسیومی تعریف کردیم تا دانشگاه علوم پزشکی ایران به صورت پایلوت با هماهنگی وزارتخانه های گردشگری و امور خارجه، پروژه ای را برای انجام یک سیستم گردشگری سلامت حرفه ای با کمک بخش خصوصی و دولتی اجرا کند. در این طرح ما دانشگاه محوری هستیم و قرار است در کل کشور با کمک دانشگاه های علوم پزشکی دیگر برای ارائه خدمت در این حوزه اقدام کنیم؛ با توجه به اینکه ما بزرگترین بخش خصوصی را در این خصوص داریم. *راه اندازی سه برج فناوری **آقای دکتر! شما همواره به اهمیت و توسعه دانشگاه نسل سوم تاکید داشته اید؛ چه برنامه ای برای تحقق این موضوع مهم در دست اجرا دارید؟ یکی از کارهایی که ما در حال انجام آن هستیم، راه اندازی برج فناوری است. برج فناوری را در تهران و ابتدای خیابان ترکمنستان بزودی افتتاح می کنیم و برای راه اندازی سایت کوچک و به نوعی سایت ارائه خدمات ما در بخش فناوری به عنوان مراکز توسعه کوچک نیز اقدام می کنیم؛ به علاوه فاز اول پارک علم و فناوری در واحد مشکین دشت در دو ماه آینده راه اندازی می شود و در کنار آن نیز برج نالج ری اکتور را ایجاد خواهیم کرد؛در مجموع این سه برج را در مجموعه مربوط به خود راه اندازی می کنیم. *به کمتر بودن میزان ابتلا به آنفلوآنزا در سال جاری امیدوارم **شما به عنوان یکی از رؤسای سه دانشگاه علوم پزشکی مهم کشور در تهران که ارتباط مستقیمی با شیوع کرونا و وضعیت اپیدمی آن دارید، شرایط حال و آینده کرونا به ویژه در فصل پاییز را چگونه ارزیابی می کنید؟ متاسفانه فعلا با کرونا همراه هستیم و بیماری های حاد تنفسی هم اضافه می شود، اما یک فرقی در این میان وجود دارد و اینکه امسال با افزایش و با رعایت اصول بهداشتی توسط مردم شامل شستشوی دستها، رعایت فاصله گذاری و استفاده از ماسک، امیدواریم بیماری های تنفسی مثل آنفلوآنزا نسبت به سال های گذشته کمتر باشد. اگر این مسائل بهداشتی را رعایت کنیم، این بیماری ها نیز کنترل می شود. البته درست است که پاییز برای ما یک تهدید است، اما پاییز را می توانیم به یک فرصت تبدیل کنیم؛ به شرطی که همه افراد این سه توصیه مهم بهداشتی را جدی بگیرند. اگر مردم موضوع را جدی گرفته و رعایت اصول بهداشتی را ادامه دهند، مطمئن باشید ما در پاییز ممکن است حتی شرایطی بهتر از سال های قبل نیز داشته باشیم مطمئن باشید اگر ما این سه توصیه مهم را جدی بگیریم، حتی به اندازه هرسال که آنفلوآنزا به ما آسیب وارد می کرد، امسال به ما آسیب نمی زند؛ چراکه ماسک استفاده می کنیم، شست و شوی دست و فاصله گذاری اجتماعی را رعایت می کنیم؛ به عبارت بهتر رعایت همین موارد باعث می شود احتمال ابتلای افراد به آنفلوآنزا هم کمتر شود. * برنامه ویژه برای کنترل کرونا و آنفلوآنزا **شما چه برنامه ای برای تحقق این موضوع مهم به ویژه در فصل پاییز و برای جلوگیری از افزایش شیوع کرونا دارید؟ ما برای واکسیناسیون بیماری آنفلوآنزا و نیز واکسیناسیون بیماری کرونا که امیدواریم تولید شده و به بازار بیاید، برای رعایت فاصله گذاری های اجتماعی، نوبت دهی ها به بیماران، ارائه خدمات دورا پزشکی و آموزش مجازی برنامه داریم. این اقدامات باعث می شود تا مواجهه و ارتباطات افراد با یکدیگر را کم کنیم. ویروس کرونا ما را به سرعت به سمت انقلاب صنعتی چهارم هُل می دهد و ما کمتر با برخوردهای فیزیکی روبرو خواهیم شد؛ در نتیجه بیماری های حاد تنفسی که معمولا از طریق هوا و ارتباط نزدیک افراد با یکدیگر منتقل می شود، قطعا کاهش می یابد و این موضوع باعث می شود به اندازه گذشته از طریق این بیماری های حاد تنفسی دچار مشکل نشویم. * شرط مهم کاهش ابتلا به کرونا و آنفلوآنزا **آقای دکتر! با توجه به اینکه در فصل پاییز ما با سه بیماری کرونا، سرماخوردگی و آنفلوآنزا روبرو خواهیم بود، آیا مراکز درمانی تحت پوشش شما آمادگی کاملی درباره پذیرش بیماران دارند و پیش بینی لازم را انجام داده اید؟ بله، بیمارستانها و مراکز جامع سلامت ما کاملا آماده اند و مشکل خاصی نداریم.البته می دانیم روی آموزش های لازم در این خصوص کار شده است و فکر می کنیم اگر مردم نیز با همین ضرباهنگی که رسانه ها در جهت آگاهی سازی مردم درباره این بیماری ها انجام می دهند، جلو بروند و موضوع را جدی گرفته و ادامه دهند، مطمئن باشید ما در پاییز ممکن است حتی شرایطی بهتر از سال های قبل نیز داشته باشیم؛ یعنی بنده ضمن اینکه نسبت به این موضوع بدبین نیستم، حتی خوشبین هم هستم و از این دید نگاه می کنم؛ چراکه ما در گذشته این آمادگی را نداشتیم. البته نمی خواهم نگرانی های موجود را زیر سؤال ببرم، اما بنده نیز پیش بینی خود را می گویم؛ اینکه در پاییز ویروس کرونا و آنفلوآنزا هست، اما باید بدانیم اگر اصول مهم و سه گانه بهداشتی را جدی بگیریم، این بیماری ها را نیز بهتر می توانیم مدیریت کنیم.