هشدار انجمن‌های علمی پزشکی کشور نسبت به تبلیغ غیرعلمی طب سنتی در رسانه‌ها

سلامت نیوز: شماری از انجمن های علمی پزشکی کشور در نامه ای خطاب به وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با انتقاد از تبلیغ غیرعلمی طب سنتی در رسانه های کشور بویژه صدا و سیما، نسبت به عواقب انتشار این اطلاعات سنجش نشده هشدار دادند. به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، این تشکل های علمی پزشکی با انتشار این نامه که نسخه ای از آن پنجشنبه شب در اختیار ایرنا قرار گرفت، تأکید کردند: بر این باوریم که رشته پزشکی با توجه به رسالت والای خود در خدمت رسانی به مردم، نیاز به حفاظت از گزند باورهای خرافی از یک سو و پالایش از شبه علم و اطلاعات ابطال شده، منسوخ شده و حتی سنجش نشده از سوی دیگر دارد. در بخشی از این نامه آمده است: به وفور شاهد حضور کارشناسانی با عنوان متخصص طب سنتی/ایرانی در رسانه های فراگیر هستیم که با ارائه توصیه هایی آزموده نشده، عموم مردم را تحت آموزش هایی غیرعلمی یا نادرست قرار می دهند. انجمن های علمی پزشکی کشور تصریح ساختند: همانگونه که برای تک تک توصیه های پزشکی لازم است ارزیابی دقیق و موشکافانه ی علمی با روشهای مدرن انجام شود و بدون طی این مراحل نباید به عمل در آیند، در مورد توصیه های طب سنتی نیز عبور از همین مراحل ضروری است و وضع استانداردی متفاوت برای طب سنتی، پایه گذاری روشهای غیر علمی در طب غنی ایران خواهد بود. آنان در این نامه، خود را بر حسب تعریف، بازوی مشورتی وزارت بهداشت در امور پزشکی و سلامت کشور خوانده و از وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به عنوان متولی سلامت مردم ایران تقاضا کردند که برای روشن کردن مرزهای اطلاعات علمی از شبه علم، خرافات، برداشتهای شخصی و نیز اطلاعاتی که به روشهای علمی سنجیده نشده ، وارد عمل شود. متن کامل این نامه به شرح زیر آمده است: جناب آقای دکتر سعید نمکی وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با سلام و احترام. نظر به رخدادهای ١ ورود واحدهای آموزشی طب سنتی به کوریکولوم رشته پزشکی عمومی و ٢ گسترش آموزش توصیه های شبه علمی و برگرفته از طب سنتی به مردم از طریق رسانه های فراگیر به ویژه صدا وسیما نکاتی در جهت کمک به ارتقای علم پزشکی در ایران از جنبه های آموزش عمومی و تخصصی و درمان به استحضار می رسد. بر این باوریم که رشته پزشکی با توجه به رسالت والای خود در خدمت رسانی به مردم، نیاز به حفاظت از گزند باورهای خرافی از یک سو و پالایش از شبه علم و اطلاعات ابطال شده، منسوخ شده و حتی سنجش نشده از سوی دیگر دارد. می دانیم که بر اساس زمینه ی طب سنتی ایران، بسیاری از آورده های آن هنوز با ملاکهای به روز و پذیرفته شده ی سنجش علمی آزموده نشده است و کمتر اثری از آن در راهنماها و استانداردهای بالینی علمی دیده می شود. از سوی دیگر، به وفور شاهد حضور کارشناسانی با عنوان متخصص طب سنتی/ایرانی در رسانه های فراگیر هستیم که با ارائه توصیه هایی آزموده نشده، عموم مردم را تحت آموزش هایی غیرعلمی یا نادرست قرار می دهند. از دیگر سو، درباره درس طب سنتی در رشته پزشکی و نیز رشته تخصصی طب سنتی، لازم به یادآوری است که بسیاری از مفاهیم در طب سنتی ایرانی تعریف دقیق و روشنی ندارند و به این دلیل به شکل پایایی قابل استفاده نیستند. از سوی دیگر، منابع آن هرچند واجد اهمیت تاریخی هستند و می توانند بستر باارزشی برای پژوهش باشند، داده هایی قابل سنجش یا ارزیابی شده با معیارهای مورد پذیرش جوامع علمی امروز ندارند. همانگونه که برای تک تک توصیه های پزشکی لازم است ارزیابی دقیق و موشکافانه ی علمی با روشهای مدرن انجام شود و بدون طی این مراحل، نباید به عمل در آیند، در مورد توصیه های طب سنتی نیز عبور از همین مراحل ضروری است و وضع استانداردی متفاوت برای طب سنتی، پایه گذاری روشهای غیر علمی در طب غنی ایران خواهد بود. بدیهی است هر یک از توصیه های طب سنتی در حوزه پیشگیری یا درمان، پس از تعیین سطح شواهد علمی، قابلیت به کارگیری و محدودیت ها می توانند در راهنماهای (guidelines) معتبر پزشکی جای گیرند و در این صورت، جامعه علمی از آنها حمایت می کند. درباره ی منابع و مراجع طب سنتی ایرانی نیز باید اذعان کرد که ادبیات آنها با پزشکی مبتنی بر شواهد مطابقت ندارد و برخلاف متن کوریکولوم مذکور، ارائه طب سنتی ایرانی مبتنی بر شواهد با سطح پژوهش های موجود ممکن نیست. بدین ترتیب، این آموزش، منبع مطمئنی برای طبابت تلقی نمی شود و برای رسیدن به سطحی که مورد قبول و توصیه جامعه علمی باشد، راه درازی پیش رو دارد. بر این مبنا از جنابعالی به عنوان متولی سلامت مردم ایران تقاضا می کنیم برای روشن کردن مرزهای اطلاعات علمی از شبه علم، خرافات، برداشتهای شخصی و نیز اطلاعاتی که به روشهای علمی سنجیده نشده ، وارد عمل شوید. ما به عنوان جمعی از انجمن های علمی پزشکی کشور که بر حسب تعریف، بازوی مشورتی وزارت بهداشت در امور پزشکی و سلامت کشور هستیم، اجرای موارد زیر را از وزارت محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی خواستاریم: ١- به کارگیری بدون تبعیض معیارهای علمی و پرهیز از اجرای استاندارد متفاوت در حمایت از تولید داروها و شیوه های درمانی مرتبط با طب سنتی/ایرانی ٢- حذف واحد درسی طب سنتی به شکل کنونی از برنامه آموزشی رشته پزشکی؛ تا زمان فراهم آوری داده های کافی علمی ٣- حذف رشته تخصصی طب سنتی به شکل کنونی؛ تا زمان فراهمآوری داده های کافی علمی ٤- آموزش مباحث طب سنتی ایرانی به دانشجویان پزشکی به عنوان تاریخ و میراث پزشکی ایران برای آشنایی و نه به کارگیری عملی ٥- آموزش طب مکمل صرفاً بر اساس آن دسته از منابع رشته پزشکی که مبتنی بر شواهد، تدوین شده است؛ به جای منابع فاقد این ویژگی ٦- حذف دفتر طب ایرانی از چارت سازمانی وزارت بهداشت و پرهیز از ایجاد جایگاهی متفاوت برای این بخش نسبت به سایر بخشهای پزشکی که دارای هزینه اثربخشی مستند هستند ٧- اعلام به مسؤولان و متولیان سلامت و درمان کشور برای پرهیز از جانبداری از روشهای غیرمبتنی بر شواهد علمی ٨- درخواست از صدا وسیما و سایر رسانه های اثرگذار، برای آگاهی دادن به مردم در مورد شبه علم و اهمیت جداسازی یافته های علمی از توصیه ها و آموزه های پژوهش نشده ٩- درخواست از صدا وسیما و سایر رسانه های اثرگذار برای ممانعت از حضور افرادی که با عنوان پزشک یا کارشناس، اطلاعات غیرعلمی را در اختیار مردم قرار می دهند و پایش و نظارت بر اجرای آن. امیدواریم تلاشهای انجمن های علمی به حفظ جایگاه علمی رشته پزشکی و ارتقا و گسترش خدمات به مردم عزیز ایران کمک کند. چهارم مهر ١٣٩٩ امضاکنندگان به ترتیب الفبا: دکتر عباس بصیری رئیس انجمن اورولوژی ایران دکتر حسین پاکدامن رئیس انجمن علمی بیماریهای مغز و اعصاب ایران دکتر سامان توکلی رئیس انجمن علمی روان درمانی ایران دکتر ایرج خسرونیا رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران دکتر محمد رازی رئیس انجمن جراحان ارتوپدی ایران دکتر بابک زمانی دبیر انجمن علمی بیماریهای مغز و اعصاب ایران دکتر علیرضا سلیمی رئیس انجمن آنستزیولوژی و مراقبتهای ویژه ایران دکتر علی شریفی انجمن علمی هیپنوتیزم بالینی ایران دکتر امیر شعبانی دبیر انجمن علمی روان پزشکان ایران دکتر ربابه شیخ الاسلام رئیس انجمن علمی غذا و تغذیه حامی سلامت ایران دکتر مجید صادقی رئیس انجمن علمی روان پزشکان ایران دکتر مرتضی صانعی طاهری رئیس انجمن رادیولوژی ایران محمدتقی صفدری رئیس انجمن علمی پرستاران قلب ایران دکتر فریدون عزیزی رئیس انجمن علمی متخصصین غدد درون ریز ایران رئیس انجمن علمی پیشگیری و درمان چاقی ایران دکتر ایرج فاضل رئیس جامعه جراحان ایران دکتر علی اکبر پورفتح اله رئیس انجمن علمی انتقال خون ایران دکتر فاطمه فلاح رییس انجمن علمی باکتری شناسی پزشکی ایران دکتر جواد محمودی قرائی رئیس انجمن علمی روانپزشکی کودک و نوجوان ایران دکتر اردشیر قوام زاده رئیس انجمن خون و سرطان ایران دکتر مصطفی معین رئیس انجمن علمی آسم و آلرژی ایران دکتر رضا ملک زاده رئیس انجمن علمی متخصصین گوارش و کبد ایران دکتر اعظم السادات موسوی رئیس انجمن علمی متخصصین زنان و زایمان ایران دکتر علی پاشا میثمی رئیس انجمن علمی پزشکی اجتماعی ایران دکتر سید رضا نجفی زاده رئیس انجمن علمی روماتولوژی ایران دکتر شهروز همتی رئیس انجمن دکترای علوم آزمایشگاهی تشخیص طبی ایران دکتر فرهاد هنجنی رئیس انجمن علمی پوست و آمیزشی ایران دکتر نکیسا هومن رئیس انجمن علمی نفرولوژی کودکان ایران