نسخه طبیبان برای سلامت روان

سلامت نیوز:ابن سینا، دانشمند بزرگ طب ایرانی در كتاب قانون در طب می نویسد از معالجات بسیار خوب و نجات دهنده بیماران، تقویت حالات روحی آنهاست كه این موضوع نشان دهنده اهمیت فوق العاده توجه به حالات روانی در حفظ سلامت و درمان بیماران است. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم ،با توجه به این كه این روزها با همه گیری ویروس كرونا نه تنها پرستاران و مبتلایان به كووید-19 كه همه آحاد مردم درجاتی از حالات غم و اندوه، نگرانی و استرس، ترس، خشم و... را تجربه می كنند، با دكتر زهرا سربازحسینی، پزشك متخصص طب سنتی درخصوص مهم ترین حالات روحی و تدابیر مقابله و مواجهه با آن گفت وگو كرده ایم. حالات روحی یا اعراض نفسانی در طب سنتی یكی از شش اصل سبك زندگی در حفظ سلامت است و شامل شش دسته كلی شادی و لذت، خشم، غم و اندوه، ترس، هَمّ و خجالت، یا نگرانی است. اینها اغلب اثر سریع و عمیق داشته و اولین نشانه های آن با تغییر سریع حالت چهره بروز می یابد. این حالت ها تاثیر عمیقی بر بدن دارند و گاهی این تغییرات، تدریجی و آرام و گاهی شدید و ناگهانی است. مثلا غم در حالت عادی تاثیر تدریجی دارد. اما خشم اغلب تغییری شدید و ناگهانی ایجاد می كند. چگونه خشم را كنترل كنیم؟ خشم، بدن را گرم می كند و گرمای ایجادشده از آن بیش از سایر حالت های روحی است و به خصوص برای گرم مزاجان می تواند آسیب رسان باشد.چنانچه خشم ادامه دار شود می تواند بدن را به سمت سردی مزاج و ضعف ببرد. جالب است بدانید خشم اگر به جا و به اندازه باشد برای سردمزاجان باعث گرم شدن بدن و افزایش جریان خون می شود و انرژی آنها را تقویت می كند. در این مواقع هم صحبتی با دوستان، گوش دادن به نغمه های طبیعی مانند صدای آبشار یا دریا و رفع عامل خشم می تواند موثر باشد. از دیدگاه طب سنتی افرادی كه مستعد طغیان هستند باید از مصرف ادویه های تند مانند زنجبیل، فلفل، خردل و غذاهای گرم مثل سیر، پیاز، عسل، خرما، مغزهای آجیلی، نوشیدنی های گرم مثل چای و قهوه، بی خوابی طولانی مدت و شب زنده داری پرهیز كنند. برای فروكش كردن خشم، مصرف خوراكی هایی با مزاج سرد مانند كاهو، كدو، گشنیز، ماءالشعیر طبی، شربت های خنك، سكنجبین، گلاب، جلاب (گلاب و زعفران) و لیمو مناسب است. همچنین بوییدن عطرهای ملایم و خنك مانند عطر گیاه بنفشه، صندل و گلاب توصیه می شود. با غم و اندوه و ترس چه كنیم؟ این احساسات می تواند باعث سردی و خشكی و ضعف و گاهی باعث لاغری و گاهی باعث ریزه خواری و چاقی شده و رنگ پوست را زرد یا تیره كرده و شادابی را از بین ببرد. ترس بیشتر از غم سبب سرد شدن بدن می شود. جالب است بدانید این احساسات به مقدار كم به خصوص برای افراد گرم و تر می تواند كمك كننده باشد و بدن را به اعتدال نزدیك كند. برای رفع این حالات، امیدواری، آوازهای بلند، مجالس دلگشا، خواندن و شنیدن افسانه ها و داستان ها، ورزش دسته جمعی و قدم زدن در طبیعت گزینه های موثری است. برای رفع ترس نیز همنشینی با افراد شجاع و شنیدن حكایت ها و دیدن فیلم هایی كه شجاعت افراد را نشان می دهد كمك كننده خواهد بود. افراد دچار این حالات باید از مصرف بیش از حد عدس، بادمجان، كلم خام، گوشت گاو و گوساله، پنیرهای كهنه و شور، غذاهای بیش از حد سرخ شده، ادویه های تند و ترشی ها بپرهیزند.شربت به لیمو، باد رنجبویه، جلاب و بوییدن گلاب و همچنین سحرخیزی، خوابیدن قبل از نیمه شب و ورزش معتدل به خصوص به صورت دسته جمعی توصیه می شود. هَمّ و خجالت هَمّ حالتی از غم است كه البته امید به اصلاح عامل ناراحتی وجود دارد.به همین دلیل مانند غم، بدن را سرد نمی كند و اگر امیدواری زیاد شود باعث رفع علائم ناشی از غم می شود. هَمّ باعث فراموش كردن مشكلات و بیماری ها شده و در صورت نبود آن بدن دچار كندی و بی انگیزگی می شود.خجالت نیز حالتی روانی است كه اگر طولانی شود باعث سردی شده و ضعف كمی ایجاد می كند. برای رفع آن می توان از تدابیر ترس استفاده كرد و همچنین از مشاوره های تخصصی كمك گرفت. دوش اكسیژن بگیرید! توصیه هایی وجود دارد كه می تواند به حفظ سلامت روان كمك كرده و در همه حالت های روحی، فرد را به تعادل نزدیك و در تغییرات روانی اثر شدید و ماندگاری در بدن باقی گذارد. تنفس های عمیق یكی از این دستورات بوده و به دوش اكسیژن معروف است و اگر هر یك تا دو ساعت انجام شود به رفع تغییرات ناگوار روحی كمك زیادی می كند. برای این كار روی صندلی بنشینید و پنج مرتبه تنفس عمیق انجام دهید. این گونه كه ابتدا نفس را به آرامی از راه بینی داخل كنید، چهار شماره نفس را داخل سینه نگه داشته و سپس به آرامی تمام هوای ریه را از راه دهان خارج كنید. سپس دو ثانیه مكث و مجددا تكرار كنید. یكی دیگر از توصیه های طب سنتی برای رفع این حالات باغبانی كردن و ارتباط با طبیعت و عناصر چهارگانه خاك، آب، آتش و هواست. این كار باعث ایجاد تعادل در بدن و دور شدن ازفكر و خیال های ناراحت كننده و كاهش استرس ها می شود و تلاش و انتظار برای رویش، باعث افزایش صبوری فرد شده و به برقراری آرامش كمك می كند.با توجه به شرایط زندگی فعلی می توان از گلدان های آپارتمانی برای رسیدن به این هدف كمك گرفت. همچنین گِل بازی و آب بازی برای كاهش استرس و عدم تمركز در كودكانی كه از اختلال عدم تمركز بیش فعالی (ADHD) رنج می برند كمك كننده خواهد بود. جالب است بدانید شادی متعادل مزاج را گرم وتر كرده و موجب تقویت بدن، افزایش وزن، روشن و شاداب شدن رنگ چهره، دفع مواد زائد از بدن و رفع بیماری ها می شود.