نان به کدام نرخ؟

سلامت نیوز:هفته گذشته بود که کمبود نان در آذربایجان غربی مطرح شد. با وجود تاکید مسئولان مبنی بر تامین آرد موردنیاز و رفع کمبودها در کشور، اما باز هم شاهد تشکیل صف مقابل نانوایی های دیگر شهرهای کشور هستیم. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ،در آذربایجان شرقی، اردبیل، خراسان رضوی، البرز، مازندران، سیستان و بلوچستان و... مردم برای خرید نان در برخی مناطق با کمبودهایی مواجه شده اند. خبرهای دیگری هم مانند کشف آردهای احتکار شده، فروش خارج از شبکه، گران شدن کیسه های آرد آزاد، کاهش زمان فعالیت برخی نانوایی ها برای مدیریت مصرف آرد و سودجویی برخی دیگر در پخت نان و عرضه به سوپرمارکت ها با قیمت بالاتر هر بسته نان هم شنیده می شود؛ اتفاقی که مسئولان منشأ آن را نه در کمبود نان، بلکه در اختلاف قیمت آرد دولتی و آزاد می دانند که اخیر 4برابر شده است و البته مشکلات نانوایی ها در خرید آرد آزاد و پخت کمتر نان با سهمیه دولتی؛ آن هم درحالی که دولت هزینه های هنگفتی را در فرایند تولید آرد و نان متحمل می شود تا در تامین قوت غالب مردم خللی ایجاد نشود. توزیع آرد ترمیمی در بین شهرهایی که با مشکل کمبود نان مواجه بودند هم با همین سیاست انجام شد و نگرانی ها را برطرف کرد، اما به اعتقاد تمامی اصناف وابسته به تولید آرد و نان، این اقدامات تنها مسکنی موقت در رفع مشکلات است و اگر شرایط عادلانه ای در تعیین قیمت آرد و نان با توجه به افزایش قیمت کنونی صورت نگیردمشکلات مردم می تواند افزایش پیدا کند. پخت نان با سهمیه دولتی یا آزاد یکی از ساکنان شاهین دژ آذربایجان غربی از رفع مشکلات کمبود نان خبر می دهد و می گوید: الان تا حدودی مشکل رفع شده، اما هنوز هم نان کم است و برخی نانوایی ها بیشتر از یک تعداد معین نان به مشتریان نمی دهند. ساکنان شهرستان سقز کردستان هم از کاهش ساعت کاری نانوایی ها می گویند که باعث شده برخی از مردم برای خرید نان در محله های مختلف با مشکل مواجه شوند. یکی از شهروندان تبریزی هم از شرایط عجیب مقابل نانوایی ها می گوید که مردم ساعت ها برای خرید نان معطل می مانند؛ آن هم به این دلیل که شایعه شده کمبود نان در چند روز آینده وجود خواهد داشت. نانوایان اما از کاهش سهمیه آرد و گرانی آرد آزاد می گویند که دیگر پخت نان برایشان به صرفه نیست و ضرر می کنند. نانوایی مازندرانی هم می گوید: سهمیه آرد دولتی کم است. هر کیسه آرد آزاد را از کارخانه ۹۰هزار تومان می خریدم که الان ۲۰۰هزار تومان شده است. دیگر نمی توانم از پس هزینه ها بربیایم و آرد آزاد نمی خرم. فقط با سهمیه دولتی نان می پزم که تعدادش کاهش پیدا می کند و به همین خاطر مردم فکر می کنند نان کم شده است. یکی از نانوایان زابلی هم عنوان می کند: در اینجا یک کیسه آرد از ۱۴۰هزار تومان به ۲۵۰هزار تومان رسیده و مسئولان توقع دارند قیمت نان همان قیمت قبلی باشد. در مشهد هم چند نانوایی به دلیل افزایش نرخ آرد در چند روز اخیر تعطیل شده اند و دسترسی مردم برای خرید نان کاهش پیدا کرده است. رئیس اتحادیه نانوایان مشهد در این باره می گوید: قیمت آرد از چند روز پیش به دلیل اعلام خرید تضمینی گندم در بازار آزاد یکباره افزایش یافت و به بازار شوک وارد شد. نانوایان ما کسری آرد خود را از بازار آزاد تامین می کنند و این افزایش هزینه ها مشکلاتی را به وجود می آورد. مصطفی کشتگر می افزاید: آنها، هم از آرد سهمیه ای و هم آرد آزاد استفاده می کنند تا چراغ نانوایی های شهر روشن بماند، اما در این شرایط گرانی به مشکل خورده اند. البته این ماه تدبیری شد و سامانه آرد نیمه یارانه ای که اول هر ماه باز می شد را 5روز زودتر و 25مهر باز کردند تا نانوایان آرد را تهیه کنند و بعد موضوع به شکلی مدیریت شود، اما بحث این است که واحدها مشکل دارند و این سهمیه کفایت پخت را نمی کند و چنانچه بخواهند آرد را از بازار آزاد تهیه و به قیمت مصوب نان پخت کنند، برایشان توجیه اقتصادی ندارد. سازمان حمایت به تولیدکنندگان هم توجه کندرئیس اتحادیه نان سنتی استان تهران هم می گوید: به جز مشکلاتی که نانوایی ها در تهیه آرد آزاد دارند، شرکت حمل ونقلی که حمل آرد به نانوایی های 15استان کشور را برعهده دارد هم خواهان افزایش کرایه های حمل ونقل بود. نمی خواستیم که افزایش هزینه های حمل ونقل هم به نانوایی ها تحمیل شود و منتظر تصمیمی از سوی دولت بودیم، اما با وجود اینکه آنالیز قیمت به همه سازمان ها اعلام شده بود، اتفاقی رخ نداد و شاهد تعیین نرخ جدید نان نبودیم.بیژن نوروزمقدم می افزاید: با تداوم این شرایط، تنها اتفاقی که رخ داد، متضرر شدن نانوایی ها بود که آرد دیر به دست شان می رسید؛ به همین دلیل افزایش کرایه را قبول کردیم. از سوی دیگر، خمیر مایه هم 2بار افزایش قیمت 20 تا 25درصد داشته است؛ به دلیل اینکه مقدار عرضه شده از شرکت تعاونی جوابگو نیست و مجبور به خرید آزاد هستیم. خمیرمایه در بازار آزاد 360هزار تومان برای هر کیسه 10کیلویی قیمت دارد. با وجود چنین هزینه هایی که به نانواها تحمیل شده، اما پس از گذشت 7 ماه از سال99 هیچ تغییری در قیمت ها نداشته ایم.نوروزمقدم تأکید می کند: دولت ها به فکر منافع مردم هستند و سعی می کنند که اولویت رفاه را برای مردم درنظر بگیرند، اما از سوی دیگر تولید کنندگان همواره در تنگنای مشکلات قرار می گیرند. هر نانوایی از اول سال تاکنون روزانه 300 تا 400هزار تومان افزایش هزینه داشته است، اما قیمت نان از سال 93 تا 98 هیچ تغییری نداشت و انتظار این بود که سال گذشته حداقل قیمت نان دوبرابر شود، اما درنهایت به این نتیجه رسیدند که اگر قیمت گندم و سایر هزینه های تولید افزایش پیدا کرد، آن وقت تصمیم جدید بگیرند. درحالی که با افزایش سرسام آور هزینه ها شاهد هیچ تغییری نیستیم. وی درباره افزایش خودسرانه قیمت نان از سوی برخی نانوانی ها هم عنوان می کند: نانوایان، یکی از ضعیف ترین اقشار جامعه هستند و قیمت چیزی که تولید می کنند یک چهارم قیمت تخم مرغ در کشورمان است. مردم هم آگاهند که آنها نیز قشری از این جامعه هستند و هزینه های سرسام آور و درآمد ناچیزی دارند؛ به همین دلیل برخی نانوایان به صورت غیرقانونی اقدام به افزایش قیمت نان می کنند. بالاخره باید به فکر آنها هم بود تا شاهد چنین تخلفاتی نباشیم. این مشکل باید در کارگروه ملی آرد و نان و ستاد تنظیم بازار بررسی و حل شود. هم اکنون تنها چاره افزایش قیمت نان است. سازمان حمایت هم نباید تنها از مصرف کننده حمایت کند، تولیدکننده هم باید مورد توجه باشد. با انکار این شرایط و مسکن های موقتی نمی توان مشکلات را حل کرد. تاوان دولت و تولیدکنندگان در عرضه آرد مالک یکی از کارخانه های تولید آرد در استان زنجان هم با اشاره به اینکه با وجود گرانی ها هیچ افزایش قیمتی در عرضه آرد نداشته اند، می گوید: کارخانه های تولید ‎آرد هم اکنون ضررده هستند. قیمت خرید و فروش آرد به صورت دولتی است و از سوی خود دولت تعیین می شود. این قیمت برای 5سال پیش است که همان زمان آنالیز و حاشیه سود درنظر گرفته شده است. شما زمان حال را درنظر بگیرید که دیگر از حاشیه سود گذشته ایم و کارخانه ها در حال ورشکستگی هستند.او که می خواهد نامش نزد همشهری محفوظ بماند، ادامه می دهد: نان قوت اصلی مردم ایران است و به همین دلیل، ما در شرایط فعلی هم به کارمان ادامه می دهیم تا مردم به مشکل نخورند و مشکلات دیگری هم پیش نیاید، اما درآمدمان به صفر رسیده است. هر کیسه آرد 40کیلویی برای نان سنگک را 46800تومان عرضه می کنیم. برای درک ضرر و زیان این فروش به یک نکته اشاره می کنم، استهلاک کارخانه های تولید کننده آرد روی دلار 3هزار تومان بسته شده است و شما ببینید که دلار اکنون چه قیمتی دارد. تنها یک روغن گیریس برای دستگاه ها را تا چند ماه پیش لیتری 10هزار تومان می خریدیم، اما اکنون لیتری 200هزار تومان هم پیدا نمی کنیم.این تولید کننده آرد با تأکید بر اینکه نیاز داریم ستاد تنظیم بازار شرایط فعلی را بررسی و قیمت عادلانه ای برای فروش آرد تعیین کند، بیان می کند: ما ایمان داریم که شرایط کنونی با وجود هزینه های هنگفتی که دولت در تولید نان می دهد، باز هم نگران کننده خواهد بود. دولت با هدف حمایت از مصرف کنندگان، در پرداخت یارانه آرد و نان ضررهای قابل توجهی می دهد. به عنوان مثال، گندم را با قیمت 4200تومان از کشاورز می خرد و 665تومان به ما می دهد که پس از تولید آرد، 800 تا 900تومان به نانوا بدهیم. این فاصله قیمتی یارانه ای از خرید گندم تا فروش به کارخانه ها برای دولت بار مالی سنگینی دارد. بسیاری از مردم این شرایط را نمی دانند که در فرایند تولید نان چه هزینه هایی بر دولت تحمیل می شود. او می افزاید: با این شرایط دولت به ما هم اجازه افزایش قیمت آرد را نمی دهد. البته نانوایی ها هم همین شرایط را دارند و همسو با سیاست دولت برای حمایت از مصرف کننده اجازه افزایش قیمت ندارند. در این میان تولید کنندگان در تنگنای مالی قرار گرفته اند، اما تا چه زمانی می توان با این سیاست پیش رفت. اگر فکر عاجلانه ای نشود، شاید به زمانی برسیم که دیگر توانی برای ادامه فعالیت نداشته باشیم؛ نه اینکه نخواهیم آرد و نان تولید کنیم. از سوی دیگر با توجه به گرانی ها، بسیاری از مشتریان ما که از کارخانه های تولید آرد و بیسکویت هستند، کاهش پیدا کرده اند و به همین دلیل ما تولید مان را کم کرده ایم. اولویت اول عرضه آرد، نانوایی ها هستند، اما آنقدر قیمت پایینی دارند که اصلا به صرفه نیست. بسیاری از فعالان حوزه آرد و نان با افزایش هزینه های سرسام آور ازجمله دستمزد کارگران، مالیات، آب، برق، گاز، خمیرمایه و کرایه حمل ونقل کیسه های آرد مواجهند، اما قیمت آرد و نان از سال گذشته هیچ تغییری نکرده است. قیمت پیشنهادی اتحادیه های نانوایان هم به سازمان حمایت اعلام شده، اما همچنان درگیر برگزاری جلسات مانده و نرخ جدیدی تعیین نمی شود. دولت هم با وجود پرداخت هزینه های گزاف همچنان با نارضایتی از سوی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان نان مواجه و درگیر شایعاتی است که هر روز دست به دست می چرخد و درنهایت مردم نگران کمبود نان در آینده ای نزدیک هستند. در شرایطی که هم دولت و هم مردم در وضعیت نامناسبی گرفتار شده اند، از یک سو کرونا و از سوی دیگر مشکلات اقتصادی، اجازه تحمیل هزینه دیگری را به خانواده ها نمی دهد. نیاز است تا مسئولان در ستاد تنظیم بازار، ستاد ملی ساماندهی گندم، آرد و نان و ستاد حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان برای باز کردن گره آرد و نان زودتر به نتیجه برسند. افزایش قیمت نان در نانوایی های آزاد پز غیرمجاز غلامرضا گنجی، فرماندار شهرستان زابل می گوید: با توجه به شرایط کنونی و وجود ویروس کرونا، نانوایی های آزاد پز غیرمجاز که نان باکیفیت هم به مردم نمی دهند، قیمت نان را به طور افسارگسیخته افزایش می دهند و هم اکنون هم به دلیل افزایش قیمت از خدمت رسانی به مردم سر باز زده اند، اما مردم شهرستان زابل نگران تامین نان نباشند و نان مورد نیاز خود را از نانوایی های سطح شهرستان زابل تامین کنند. رفع مشکلات نانوایی ها حسین احمدی، فرماندار بندر گز با اشاره به وجود صف های طولانی در مقابل برخی از نانوایی های شهر در روزهای اخیر می گوید: به دلیل مشکلات پیش آمده و گرانی آرد، یک واحد نانوایی دولتی و یک واحد آزادپز در شهر بندرگز بسته شده که پیگیر حل مشکل آنها هستیم. تعداد نانوایی های سطح شهرستان با توجه به سرانه جمعیت، کافی است و هم اکنون 17واحد خبازی دولتی و 7واحد آزادپز در شهر بندرگز مشغول به فعالیت هستند.