لزوم آزمایش‌های ژنتیک برای پیوند كلیه

سلامت نیوز:یك متخصص كلیه و مجاری ادراری به ما می گوید اعضای خانواده به واسطه همخونی نمی توانند گزینه مناسبی برای پیوند كلیه باشند كدام دسته از بیماران كلیوی گزینه پیوند كلیه هستند؟ تمام بیمارانی كه از سن پنج تا 70 سالگی و در برخی موارد 65 سالگی كه به علل مختلف یعنی قند و فشار خون بالا، بیماری های خودایمنی و عفونت های مكرر دچار نارسایی كلیه شده اند، می توانند گزینه ای برای پیوند كلیه باشند. البته در برخی موارد خاص مثل مبتلایان به اچ آی وی یا هپاتیت های ویروسی درمان نشده، ممنوعیت پیوند وجود دارد. آیا اعضای خانواده همیشه گزینه مناسبی برای اهدای كلیه هستند؟ به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم ،در مورد افرادی كه مناسب برای اهدای كلیه هستند، ارتباط دقیقی از جهت نسبت خانوادگی وجود ندارد. در واقع بررسی های مولكولی، ژنتیكی و كروموزومی مخصوصی برای تایید همخوانی ژنتیكی وجود دارد تا پیوند پس زده نشود. بنابراین این تفكر كه اعضای خانواده به واسطه هم خونی می توانند مورد مناسبی برای پیوند باشند، نادرست است و آزمایش های دقیق ژنتیك نیاز است. آیا ورزشكاران می توانند پس از پیوند كلیه به فعالیت ورزشی خود ادامه دهند؟ منع جدی برای فعالیت های ورزشی بعد از پیوند وجود ندارد. اما توصیه شده از فعالیت های ورزشی خیلی سنگین یا ورزش هایی كه در آنها احتمال آسیب به شكم و ضربه وجود دارد، پرهیز شود. توصیه شده است این افراد ورزش های سبك و منظم و ورزش های بدون تنش و ضربه را انجام دهند. احتمال پس زدن پیوند كلیه چند درصد است؟ بستگی به شرایط بیمار، ویژگی ها و مراقبت های فردی و بیماری های زمینه ای دارد و نمی توان درصد دقیقی برای آن تعیین كرد. كلیه مورد نظر جهت پیوند در بیماران، معمولا چگونه تهیه می شود؟ كلیه پیوندی به دو صورت تهیه می شود.مورد اول پیوند از جسد است كه كلیه های فرد اهداكننده را بلافاصله پس از مرگش در یخ نگهداری می كنند و بهتر است هرچه سریع تر و طی دو تا سه روز مورد پیوند قرار بگیرد. در موارد دیگر فردی كه گزینه اهدا است پس از انجام یك سری بررسی ها می تواند یكی از كلیه هایش را اهدا كند. اما افرادی كه زمینه نارسایی كلیوی در خانواده دارند یا افراد مبتلا به دیابت و بسیار چاق، گزینه مناسبی برای پیوند نیستند. سبك زندگی پس از پیوند كلیه چگونه باید تغییر كند؟ سبك زندگی باید كاملا تغییر كند.این افراد باید رژیم غذایی كم پروتئین و كم نمك داشته باشند و نباید زیاد چربی مصرف كنند. از لحاظ اضافه وزن، فشار و قند خون نیز باید كاملا تحت نظر باشند. افراد پس از پیوند از لحاظ میزان تحرك می توانند به فعالیت عادی روزمره برگردند و منعی نیز برای روابط زناشویی ندارند. حتی به آنان به ورزش ملایم روزانه توصیه می شود. آیا داروهایی كه برای جلوگیری از پس زدن پیوند استفاده می شود، عوارضی را برای بیمار به همراه دارد؟ داروهایی كه در این بیماران استفاده می شود، ممكن است با عوارضی مانند بروز قند و فشار خون و نیز تغییر در میزان گلبول های سفید خون و اسید اوریك همراه باشد. همچنین افراد پس از پیوند مستعد بیماری های عفونی نیز هستند و مراقبت های بهداشتی بیشتری را نیاز دارند. آیا بارداری برای شخص دریافت كننده كلیه بلامانع است؟ خانم هایی كه در سن باروری هستند و پیوند كلیه انجام می دهند منعی برای بارداری ندارند. اما بهتر است بارداری را بین یك تا دو سال به تعویق بیندازند. بزرگ شدن رحم از لحاظ فشار فیزیكی آسیبی به كلیه نمی زند، اما برای تغییر داروها، طی بارداری و پیشگیری از آسیب به جنین باید تحت نظر اورولوژیست، داروهای شان را تغییر دهند.لزوم آزمایش های ژنتیك برای پیوند كلیهامروزه شاید پیوند كلیه در میان جراحی های پیوند اعضای پیشرفته ای مانند پیوند كامل صورت، پیچیده به نظر نرسد. اما آگاهی از روند انجام این نوع پیوند و تاثیری كه در بازگشت بیماران كلیوی به زندگی طبیعی دارد، باعث می شود انجام موفقیت آمیز آن و زندگی دوباره یك فرد با كلیه دیگری بدون نیاز به فرآیند طاقت فرسای دیالیز، همچنان تحسین برانگیز باشد. جالب است بدانید در ایران اولین بار در سال 47 در بیمارستان نمازی شیراز بود كه كلیه یك جوان 24 ساله به زنی 27 ساله پیوند زده شد. پیوند كلیه در نوع خود جراحی حساسی است است كه طی آن كلیه سالم (گرفته شده از شخص اهداكننده) را در قسمت پایین شكم (نزدیك به لگن) و پایین كلیه های قبلی قرار می دهند. یعنی كلیه های ناسالم همچنان در بدن گیرنده باقی می مانند و برداشته نمی شود مگر این كه موجب بروز عفونت یا فشار خون شوند یا بافت آنها سرطانی شده باشد. در ادامه گفت وگوی ما را با دكتر حجت سلیمی، متخصص كلیه و مجاری ادراری را در رابطه با پیوند كلیه بخوانید. كدام دسته از بیماران كلیوی گزینه پیوند كلیه هستند؟ تمام بیمارانی كه از سن پنج تا 70 سالگی و در برخی موارد 65 سالگی كه به علل مختلف یعنی قند و فشار خون بالا، بیماری های خودایمنی و عفونت های مكرر دچار نارسایی كلیه شده اند، می توانند گزینه ای برای پیوند كلیه باشند. البته در برخی موارد خاص مثل مبتلایان به اچ آی وی یا هپاتیت های ویروسی درمان نشده، ممنوعیت پیوند وجود دارد. آیا اعضای خانواده همیشه گزینه مناسبی برای اهدای كلیه هستند؟ در مورد افرادی كه مناسب برای اهدای كلیه هستند، ارتباط دقیقی از جهت نسبت خانوادگی وجود ندارد. در واقع بررسی های مولكولی، ژنتیكی و كروموزومی مخصوصی برای تایید همخوانی ژنتیكی وجود دارد تا پیوند پس زده نشود. بنابراین این تفكر كه اعضای خانواده به واسطه هم خونی می توانند مورد مناسبی برای پیوند باشند، نادرست است و آزمایش های دقیق ژنتیك نیاز است. آیا ورزشكاران می توانند پس از پیوند كلیه به فعالیت ورزشی خود ادامه دهند؟ منع جدی برای فعالیت های ورزشی بعد از پیوند وجود ندارد. اما توصیه شده از فعالیت های ورزشی خیلی سنگین یا ورزش هایی كه در آنها احتمال آسیب به شكم و ضربه وجود دارد، پرهیز شود. توصیه شده است این افراد ورزش های سبك و منظم و ورزش های بدون تنش و ضربه را انجام دهند. احتمال پس زدن پیوند كلیه چند درصد است؟ بستگی به شرایط بیمار، ویژگی ها و مراقبت های فردی و بیماری های زمینه ای دارد و نمی توان درصد دقیقی برای آن تعیین كرد. كلیه مورد نظر جهت پیوند در بیماران، معمولا چگونه تهیه می شود؟ كلیه پیوندی به دو صورت تهیه می شود. مورد اول پیوند از جسد است كه كلیه های فرد اهداكننده را بلافاصله پس از مرگش در یخ نگهداری می كنند و بهتر است هرچه سریع تر و طی دو تا سه روز مورد پیوند قرار بگیرد. در موارد دیگر فردی كه گزینه اهدا است پس از انجام یك سری بررسی ها می تواند یكی از كلیه هایش را اهدا كند. اما افرادی كه زمینه نارسایی كلیوی در خانواده دارند یا افراد مبتلا به دیابت و بسیار چاق، گزینه مناسبی برای پیوند نیستند. سبك زندگی پس از پیوند كلیه چگونه باید تغییر كند؟ سبك زندگی باید كاملا تغییر كند. این افراد باید رژیم غذایی كم پروتئین و كم نمك داشته باشند و نباید زیاد چربی مصرف كنند. از لحاظ اضافه وزن، فشار و قند خون نیز باید كاملا تحت نظر باشند. افراد پس از پیوند از لحاظ میزان تحرك می توانند به فعالیت عادی روزمره برگردند و منعی نیز برای روابط زناشویی ندارند.حتی به آنان به ورزش ملایم روزانه توصیه می شود. آیا داروهایی كه برای جلوگیری از پس زدن پیوند استفاده می شود، عوارضی را برای بیمار به همراه دارد؟ داروهایی كه در این بیماران استفاده می شود، ممكن است با عوارضی مانند بروز قند و فشار خون و نیز تغییر در میزان گلبول های سفید خون و اسید اوریك همراه باشد. همچنین افراد پس از پیوند مستعد بیماری های عفونی نیز هستند و مراقبت های بهداشتی بیشتری را نیاز دارند. آیا بارداری برای شخص دریافت كننده كلیه بلامانع است؟ خانم هایی كه در سن باروری هستند و پیوند كلیه انجام می دهند منعی برای بارداری ندارند. اما بهتر است بارداری را بین یك تا دو سال به تعویق بیندازند. بزرگ شدن رحم از لحاظ فشار فیزیكی آسیبی به كلیه نمی زند، اما برای تغییر داروها، طی بارداری و پیشگیری از آسیب به جنین باید تحت نظر اورولوژیست، داروهای شان را تغییر دهند. چه عواملی در پس زدن پیوند كلیه نقش دارد؟پس زدن كلیه انواع مختلفی دارد؛ یك نوع حاد است كه طی چند ساعت و چند روز اول بعد از پیوند اتفاق می افتد. پس زدن در نوع دیگر، طی دو تا سه هفته بعد از پیوند اتفاق می افتد. نوع سوم پس زدن هم طی سال ها بعد از پیوند اتفاق می افتد. هر كدام از اینها دلایل مختلفی دارند. پس زدن زودرس می تواند به علت تورومبوز (ایجاد لخته خون) در عروق كلیه پیوندی ایجاد شود. پس زدن های تقریبا حاد به دلیل عفونت و عدم همخوانی ساختار ژنتیك دهنده و گیرنده كلیه اتفاق می افتد، زیرا متاسفانه در درصد كمی از موارد این عدم همخوانی با آزمایش های انجام شده شناخته نمی شوند. پس زدن های مزمن هم به دلیل عفونت های مزمن یا تنگ شدن محل اتصال حالب به مثانه و انسداد مزمن ایجاد می شود. چه خطراتی فرد گیرنده كلیه را تهدید می كند؟ فرد گیرنده كلیه قبل از اقدام به پیوند و نیز بعد از پیوند باید داروهای تعدیل كننده سیستم ایمنی را دریافت كند. طبیعتا این داروها عوارضی دارد و تداخلات دارویی هم در آنها مطرح است. این افراد بیشتر مستعد عفونت هستند، به لحاظ ایمنی باید بیشتر مراقب خودشان باشند و پیگیری های دوره ای را از نظر وضعیت گلبول های خون، فشار و قند خون به صورت منظم انجام دهند.