كاهش شيوع تب كريمه كنگو در كشور
سلامت نیوز:به دنبال شيوع ويروس كرونا و اعمال محدوديت هاي تردد ورودي و خروجي در مبادي ورودي شرق و غرب كشور، ابتلاي تب خونريزي دهنده كريمه كنگو CCHF در سال جاري كاهش يافت. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،بنا به اعلام بهزاد اميري، رييس گروه مديريت بيماري هاي قابل انتقال بين انسان و حيوانات وزارت بهداشت، سال گذشته، 119 مبتلاي تب كريمه كنگو در كشور شناسايي شده كه از اين تعداد، 11 نفر بر اثر شدت بيماري فوت كرده اند درحالي كه امسال و ظرف 6 ماه گذشته، با وجود آنكه فصل شيوع اين بيماري ويروسي قابل انتقال به انسان، از ابتداي سال و تا پايان ايام گرماست، كل موارد ابتلا در كشور، 39 نفر و كل موارد فوت، 5 نفر بوده است. به نظر مي رسد يكي از مهم ترين دلايل كاهش شيوع اين بيماري در كشور، تشديد محدوديت هاي تردد مرزي در مبادي ورودي شرق، شمال شرق و غرب كشور به عنوان اصلي ترين درگاه هاي قاچاق معكوس ( تجارت قاچاق به كشورهاي همسايه )و ورود دام قاچاق و اتباع بيگانه غيرمجاز از كانون هاي آلودگي -عراق، تركيه، افغانستان، پاكستان و كشورهاي آسياي ميانه- و زيستگاه پشه هيالوما (عامل بيماري زا) باشد كه به كاهش قابل توجه ورود غيرقانوني دام و انسان بيمار هم منجر شده است. علاوه بر اين، افزايش ترس جمعيت عمومي از انتقال بيماري توسط گوشت كشتار سنتي در دوره 6 ماهه شيوع ويروس كرونا در كشور هم، يكي ديگر از دلايل تاثيرگذار در كاهش ابتلاي تب كريمه كنگو بوده كه اميري، ضمن تاييد اين فرضيات مي افزايد: گزش دام توسط كنه هيالوما، تماس انسان با ترشحات دام آلوده و تردد انسان در محل هاي زيست كنه هيالوما هم از ديگر راه هاي ابتلا به تب كريمه كنگوست كه به نظر مي رسد امسال، علاوه بر كاهش تردد انسان و قاچاق دام در مرزهاي زميني پرخطر كشور، حضور مردم در محيط هاي آلوده و بي پروايي در مصرف گوشت كشتار سنتي هم كاهش يافته و مجموع اين دلايل باعث شده كه آمار ابتلاي تب خونريزي دهنده كريمه كنگو در سال جاري در كشور ما، به طور محسوسي كاهش داشته باشد. بنا به توضيح مكتوبي كه اميري در اختيار اعتماد گذاشته ، تب خونريزي دهنده كريمه كنگو، يك بيماري ويروسي است و مخزن و ناقل ويروس، گونه اي از كنه به نام هيالوماست كه حدود 800 روز عمر مي كند و هنگام گزش حيوان، ويروس را منتقل مي كند. حيوان گزيده شده، به مدت دو هفته ناقل ويروس خواهد بود و ممكن است در اين مدت هم هيچ علامتي از بيماري نداشته باشد اما در همين مدت، مي تواند انسان در تماس با خون و ترشحات حيوان آلوده را مبتلا كند. بيمار مبتلا (كه مي تواند از چوپانان، قاچاق بران دام، كارگران دامداري ها و كشتارگاه ها، قصابي ها، تيم درماني مبتلايان و تمام اعضاي خانواده بيماران باشد ) علايمي شامل تب ناگهاني، لرز، سردرد، درد عضلاني، درد عضلات شكم و كمر، گيجي، حالت تهوع، استفراغ و پرخوني مخاط خواهد داشت كه در فاز حاد بيماري، خونريزي زير پوستي، كبودي بدن، خونريزي داخل ملتحمه چشم، خونريزي مخاط، خونريزي از مجاري بدن و درگيري سيستم گوارشي، ادراري و تنفسي هم بروز مي كند و درنهايت، مرگ بيمار، رقم مي خورد. به گفته اميري، نرخ مرگ مبتلايان حدود 40درصد است و درحالي كه اولين موارد ابتلاي قطعي انساني CCHF در سال 1378 و در شهركرد شناسايي و تاييد شد، ظرف 21 سال گذشته تاكنون، 1582 بيمار مبتلاي تب خونريزي دهنده كريمه كنگو در كشور شناسايي شده اند و 206 نفر از اين تعداد، (13درصد از مبتلايان) فوت كرده اند. بنا به روايت محققان، بيماري تب كريمه كنگو ، از ديرباز در ايران قرباني مي گرفته و سوابق مشاهده اولين موارد ابتلا - به عنوان يك عارضه ناشناخته - به قرن پنجم هجري بازمي گردد و حتي در اوايل دهه 50 هم مواردي از ابتلا، در استان هاي خراسان و آذربايجان شرقي مشاهده شده اما موج هاي جديد و نگران كننده و مورد تاييد ابتلاي انساني در ايران، مربوط به دو دهه گذشته تا امروز است از جمله كه سال 1388، 114 مورد ابتلا و 14 مورد فوت تب كريمه كنگو گزارش شد و سال 1389، تعداد مبتلايان، 154 نفر و آمار فوت، 26 نفر بود. علاوه بر اين، نه تنها ظرف 21 سال گذشته، هيچ سالي بدون گزارش ابتلا و فوت مبتلايان تب خونريزي دهنده كريمه كنگو به آخر نرسيده، گزارش هاي رسمي در همين بازه 21 ساله، نشان مي دهد كه كانون آلودگي، پشت مرزهاي شرق، شمال شرق، غرب و شمال غرب كشور و در همسايگان غربي و شرقي ايران است. نتايج پژوهش هاي متخصصان تاييد مي كند كه از دهه 80 ميلادي تا امروز هم، بروز موج هاي جديدي از همه گيري اين بيماري ويروسي در قاره آفريقا، آسيا، اروپاي شرقي و خاورميانه، باعث شد خطر شيوع فصلي اين بيماري، در جايگاه هشدار و نگراني هر ساله براي نظام سلامت ايران مستقر شود و اواسط دهه 90، مسوولان مركز مديريت بيماري هاي وزارت بهداشت در گفت وگوهاي جداگانه اي اعلام كردند كه حذف و ريشه كني هر بيماري كه از طريق حشره انتقال پيدا مي كند، صرفا با يك اقدام جهاني و بين المللي ممكن است. امكان حذف و ريشه كني تب خونريزي دهنده كريمه كنگو در ايران وجود ندارد، زيرا عامل بيماري -كنه هيالوما- هيچ گاه قابل حذف نيست و اين حشره هم براي بقاي خود نيازي به انسان ندارد. از آنجا كه مهم ترين علت ماندگاري اين بيماري ويروسي در ايران، استمرار ورود قاچاق دام آلوده به ويروس و تردد غيرمجاز اتباع بيگانه ناقل ويروس به كشور است، اقدامات دولت هاي وقت هم براي جلوگيري قطعي از ورود اين منابع آلوده به كشور، ناموفق بوده و نظام سلامت ، به دنبال موفقيت ناچيز دولت هاي وقت براي جلوگيري قطعي از ورود اين منابع ناقل به داخل كشور، ناچار به همزيستي با اين ويروس شده در حدي كه مسوولان وزارت بهداشت، تنها چاره مصونيت از ابتلاي به اين بيماري را، توصيه به اجتناب از مصرف گوشت كشتار سنتي، خودداري يا كاهش هرچه بيشتر تماس مستقيم با ترشحات دام مشكوك و تردد در مكان هاي زيست عامل بيماري -دامداري ها، مخفيگاه دام قاچاق و معاينه نشده و كشتارگاه هاي سنتي- مي دانند. البته اين راهكارها هم، نقطه پايان بر ابتلاي بيماري نيست چون جمعيت بومي ساكن در استان هاي شرق و شمال شرق، غرب و شمال غرب كه مهم ترين گروه هدف در معرض خطر ابتلا هستند، چاره اي جز همسايگي با كانون هاي آلودگي و زيستگاه پشه هيالوما ندارند. در نتايج تحقيقي كه سال 1382 توسط محققان دانشگاه علوم پزشكي تهران انجام شد، در اشاره به اپيدمي هاي متناوب اين بيماري ويروسي طي سال هاي 1944 تا 2001 ميلادي، اعلام شده بود كه در اين فاصله زماني، اتحاد جماهير شوروي، زئير، كنگو، آفريقاي جنوبي، پاكستان، عمان، قزاقستان، افغانستان، ايران و كوزوو درگير شيوع گسترده بيماري بوده اند علاوه بر آنكه كانون هاي آلودگي همچون پاكستان و آفريقاي جنوبي هم به دفعات، اپيدمي گسترده بيماري را در اين 7 دهه پشت سر گذاشته اند. محققان دانشگاه علوم پزشكي تهران، سال 1382 در نتايج تحقيق خود اعلام كردند كه در يك مطالعه سرولوژيك در 23 استان كشور در فاصله زماني 18 خرداد 1379 تا 15 دي 1381، 222 نفر مشكوك به ابتلاي تب خونريزي دهنده كريمه كنگو شناسايي شدند كه بيشترين تعداد موارد مشكوك، مربوط به استان هاي سيستان وبلوچستان (57 نفر) استان اصفهان (40 نفر) استان تهران (30 نفر) استان گلستان (11 نفر) و استان آذربايجان غربي (9 نفر) بود و 81 نفر از اين تعداد، به عنوان مبتلاي قطعي شناسايي شدند كه بيشترين موارد ابتلا هم مربوط به استان سيستان وبلوچستان (40 نفر) استان اصفهان (18 نفر) و استان گلستان (7 نفر) بود. از مجموع مبتلايان 15 نفر فوت كردند و بيشترين تعداد فوت (5 نفر) مربوط به استان سيستان وبلوچستان بود. نتيجه معاينات سرولوژيك 1205 راس دام سبك و سنگين (گوسفند، گاو، بز و شتر) در همين بازه زماني هم ضميمه اين تحقيق بود علاوه بر اين اعلام محققان كه 358 راس دام، آلوده بودند. از مجموع 607 راس گوسفند مشكوك به آلودگي، 200 راس بيمار بودند. از مجموع 214 راس گاو مشكوك به آلودگي، 113 راس بيمار بودند. از مجموع 356 راس بز مشكوك به آلودگي، 45 راس بيمار بودند اما تعداد موارد بيمار از 28 نفر شتر مشكوك به آلودگي، صفر بود. به استناد همين ضمايم، در فاصله زماني 1379 تا 1381، بيشترين تعداد گوسفند آلوده به ترتيب در استان هاي كردستان (67 راس) سيستان وبلوچستان (59 راس) خوزستان (23 راس) و بوشهر (17 راس) شناسايي شده و بيشترين تعداد گاو آلوده هم در استان هاي آذربايجان غربي (39 راس) سيستان وبلوچستان (38 راس) و هرمزگان (11 راس) شناسايي شده كه شناسايي اين تعداد دام آلوده تاييدي بر حجم بالاي قاچاق معكوس در مبادي مرزي غرب و شمال غرب و تردد قابل توجه قاچاق انسان و دام آلوده در گذرگاه هاي مرزي شرق و شمال شرق و همجوار با كانون هاي آلودگي است . 5 سال بعد از انتشار اين تحقيق، جمعي از محققان دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران، در نتيجه تحقيقي درباره بررسي اپيدميولوژيك تب خونريزي دهنده كريمه كنگو در جمعيت هاي انساني و دامي كشور طي سال هاي 1379 تا 1386 اعلام كردند: بعد از اولين گزارش قطعي بيماري در كشور در سال 1378، طي سال هاي 1379 تا 1386 بررسي سرولوژي و مولكولي توسط آزمايشگاه انستيتوپاستور ايران صورت گرفت. در اين بررسي، از بين 1030بيمار مشكوك، 410 نفر به عنوان بيمار قطعي شناسايي شدند. بيشترين سن درگير بيماري 20 تا 29 سال بود. استان هاي سيستان وبلوچستان، اصفهان و فارس بيشترين تعداد بيماران را داشتند. قصابان، كارگران كشتارگاه، كشاورزان و دامداران بيشتر از بقيه گروه هاي شغلي درگير بيماري شده اند. طي اين مدت با بررسي سرولوژيك از مجموع 4851 راس دام (2589 راس گوسفند، 1088 راس بز و 1174 راس گاو) 1485 راس گوسفند، 292 راس بز و 297 راس گاو آلوده به ويروس تب خونريزي دهنده كريمه كنگو بودند. اين نكته مهم است كه مسوولان وزارت بهداشت ظرف سه دهه گذشته و به دنبال شيوع دوباره بيماري تب كريمه كنگو در كشور، اين هشدار را پررنگ كرده اند كه از ميان همسايگان غربي يا شرقي ايران، هر كدام كه از نظام دقيق تر ثبت و پايش آلودگي دامي برخوردار بوده اند، در مقايسه با باقي كشورهايي كه كانون آلودگي محسوب مي شده اند، در كنترل بيماري و حتي جلوگيري از سرايت جغرافيايي ويروس موفق تر عمل كرده اند. اين هشدار به اين معناست كه عوامل نظام سلامت در اروپاي شرقي يا آسياي ميانه و حتي تركيه، در مقايسه با عراق و افغانستان و پاكستان، نظارت نسبتا دقيق تري بر سلامت احشام اعمال مي كنند و مراقبت هاي جدي تر و سازمان يافته تري بر ترددهاي مرزي و قاچاق احشام از مبادي زميني خروجي دارند و بنابراين، حتي اگر شرق و شمال شرق تركيه، ازجمله كانون هاي آلودگي و نگران كننده براي مسوولان وزارت بهداشت و سازمان دامپزشكي ايران محسوب مي شود، اما مسوولان حوزه سلامت، از بابت حجم انتقال آلودگي از مرزهاي زميني اين همسايه غربي، در مقايسه با كشورهاي عراق، پاكستان و افغانستان -كه در شرايط عادي هم نظام پايش سلامت انسان و دام مورد تاييدي ندارند و در تمام فصول سال، خطر بالقوه انتقال بيماري هاي ويروسي براي ايران محسوب مي شوند- خيال آسوده تري دارند. علاوه بر اين، پديده قاچاق دام و قاچاق انسان ، از ضمايم گره خورده به نوار مرزي شرق و شمال شرق كشور است كه در مجاورت ناامن ترين مناطق افغانستان واقع شده اند و گزارش هاي ادواري وزارت بهداشت و سازمان دامپزشكي كشور هم نشان مي دهد كه ظرف دو دهه گذشته، همه ساله بيشترين تجارت قاچاق دام ورودي، از مرز زميني ايران و افغانستان -از ولايات نيمروز و هرات - به استان هاي سيستان وبلوچستان، بوشهر (از مسير دريايي) و خراسان جنوبي بوده چون امنيت مرز زميني ايران و پاكستان، كمي بيشتر است و قاچاق دام از پاكستان به ايران، بايد از مرز دريايي دو كشور انجام شود كه قطعا هزينه بالاتر و ريسك نامعقولي براي شبكه قاچاق و دلالي انسان و احشام دارد. علاوه بر اين، رونق قاچاق دام سبك از ايران به همسايگان شرقي و غربي و به عكس كه به قاچاق معكوس معروف است ، تابع مولفه هايي از جمله سياست هاي اقتصادي دولت، نرخ تورم، گراني كالاهاي اساسي و قيمت گذاري گوشت قرمز است. در واقع، قاچاق ورودي و قاچاق خروجي دام سبك از مرزهاي شرق و غرب كشور به همسايگان مجاور، يك تسلسل پايان ناپذير در پيروي از افت و خيز قيمت ارز در داخل كشور است به اين معنا كه هر وقت نرخ تورم و گراني كالاهاي اساسي در كشور به دليل نوسانات ارزي، بازار دلالي را فعال تر كرده، قاچاق دام زنده به همسايگان غربي؛ عراق و تركيه، افزايش يافته و هر وقت بازار عرضه به دليل ثبات مقطعي نرخ ارز و كاهش تورم در قيمت كالاهاي اساسي، با ركود مواجه شده، قاچاق دام زنده از همسايگان شرقي به داخل كشور هم رو به افزايش رفته است. به همين دليل ظرف 3 سال گذشته، پيامد ناتواني دولت در مهار تورم و نوسانات قيمت ارز، گراني غير قابل كنترل قيمت گوشت قرمز و رونق هر چه بيشتر قاچاق دام از افغانستان و پاكستان به ايران ( به دليل سودآوري بالا براي شبكه دلالي و قاچاق فعال در واردات دام زنده و تامين گوشت كشتار به قيمت بسيار ارزان تر از نرخ بازار ) و رونق قاچاق معكوس از ايران به عراق و تركيه ( به دليل سودآوري حاصل از فروش دلاري دام زنده به شبكه دلالي و قاچاق فعال در تجارت برون مرزي ) بوده است. در حالي كه به تاييد مسوولان حوزه اقتصادي، بيشترين قاچاق دام زنده به ايران، دام سبك است چون ذائقه سنتي و فرهنگي مردم ايران هم؛ اگر پولي براي خريد گوشت داشته باشند، گوشت گوسفندي است، بيشترين قاچاق دام زنده از مرز زميني افغانستان، در استان سيستان وبلوچستان شناسايي و ضبط مي شود چنانكه فروردين 1397، دبير كميسيون مبارزه با قاچاق كالا و ارز اين استان به رسانه ها گفت: كشفيات دام زنده قاچاق در سال 96 ، 5039 راس بوده كه نسبت به سال ۹۵ افزايش ۴۱درصدي داشته و نشان دهنده افزايش آمار قاچاق در استان است. در پايان همين سال و به دنبال نوسانات شديد نرخ ارز، رييس اتحاديه دامداران ايران نسبت به قاچاق سالانه بيش از يك ميليون راس دام زنده از كشور هشدار داد و در توجيه اين آسيب گفت: سالانه ۸۵۰ هزار تن گوشت قرمز در كشور توليد مي شود كه از اين حجم ۵۰۰ هزار تن گوشت گوسفند و ۳۰۰ هزار تن، گوشت گاو، گاوميش و گوساله است اما تقاضاي بسيار زياد براي گوشت گوسفند ايراني در كشور هاي عربي، منجر به ايجاد پديده قاچاق شده كه همين اتفاق، كمبود عرضه را هم تشديد كرده است. در همان سال، مدير كل نظارت بر سامانه هاي الكترونيكي و هوشمند ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز هم در گفت وگو با رسانه ها از افزايش قاچاق دام زنده به عراق خبر داد و گفت كه قاچاق دام در 8 ماهه ابتداي سال 97، با رشد 4.5برابري نسبت به مدت مشابه سال 96، به ۹۲۶ هزار و ۴۷۷ راس دام زنده افزايش يافته كه علت اين افزايش، متوجه سودآوري بيشتر از محل فروش دام زنده به شبكه هاي دلالي فعال در كشورهاي همسايه بوده است. در نهايت ، در پايان سال 1397، گزارش نيروي انتظامي و مرزباني از مبارزه با قاچاق دام در استان سيستان وبلوچستان و در مقايسه با سال 1396، خبر از افت 58.61درصدي كشفيات مي داد (كشفيات دام قاچاق توسط مرزباني در 11 ماه سال 97: 133 راس- كشفيات دام قاچاق توسط نيروي انتظامي در 11 ماه سال 97: 2592 راس) و در حالي كه مجموع كشفيات قاچاق دام توسط پليس امنيت اقتصادي در سال 1398، 3437 راس دام زنده بوده، حالا و در نيمه سال 99، آنچه افزايش داشته، قاچاق معكوس و فروش دام زنده به شبكه هاي دلالي فعال در همسايگان غربي كشور است كه تابعي از ركود اقتصادي و گراني هزينه هاي زندگي و نياز به درآمدزايي خانوارهاي دامدار از هر امكان موجود است. اما مجموع اين اتفاقات را كه كنار هم بگذاريم و حتي اگر چشم بر آسيب هاي غيرقابل جبران ناشي از افزايش قاچاق معكوس بر بدنه اقتصاد كشور و سفره خانوار ايراني ببنديم، شيوع ويروس كرونا در 6 ماه گذشته در كل دنيا و از جمله ساكنان منطقه خاورميانه و منطقه مديترانه شرقي باعث شده حتي شبكه دلالي و قاچاق فعال در مرزهاي شرقي كشور هم ، پا پس بكشد و منتظر دوره عافيت باشد كه نتيجه نسبتا رضايت بخش اين عقب نشيني موقت ، كاهش محسوس ابتلاي تب خونريزي دهنده كريمه كنگو ظرف 6 ماه سال جاري است آن هم در حالي كه ظرف سال هاي گذشته، رييس مركز مديريت بيماري هاي وزارت بهداشت، در گفت وگو هشدار مي داد كه استان سيستان وبلوچستان، خط مقدم شيوع آلودگي است چون نوار مرزي استان و در مجاورت با افغانستان و پاكستان، حكم يك انبار مخفي براي قاچاقچيان دام را دارد و اميري هم مي گويد كه ظرف 21 سال گذشته، بيشترين موارد ابتلا و فوت تب خونريزي دهنده كريمه كنگو مربوط به استان سيستان وبلوچستان بوده است. تب خونريزي دهنده كريمه كنگو، يك بيماري ويروسي است و مخزن و ناقل ويروس، گونه اي از كنه به نام هيالوماست كه حدود 800 روز عمر مي كند و هنگام گزش حيوان، ويروس را منتقل مي كند. حيوان گزيده شده، به مدت دو هفته ناقل ويروس خواهد بود و ممكن است در اين مدت هم هيچ علامتي از بيماري نداشته باشد اما در همين مدت، مي تواند انسان در تماس با خون و ترشحات حيوان آلوده را مبتلا كند. در فاصله زماني 1379 تا 1381، بيشترين تعداد گوسفند آلوده در استان هاي كردستان، سيستان وبلوچستان، خوزستان و بوشهر شناسايي شده و بيشترين تعداد گاو آلوده هم در استان هاي آذربايجان غربي، سيستان وبلوچستان و هرمزگان شناسايي شده كه تاييدي بر حجم بالاي قاچاق معكوس در مبادي مرزي غرب و شمال غرب و تردد قابل توجه قاچاق انسان و دام آلوده در گذرگاه هاي مرزي شرق و شمال شرق و همجوار با كانون هاي آلودگي است.
تماس با کلینیک تبسم جهت مشاوره سکته مغزی و رزرو نوبت
- شماره تلفن: ۶۶۵۶۴۶۷۴ | ۶۶۴۳۶۲۹۱
- ارسال درخواست ویزیت و مشاوره آنلاین سکته مغزی از طریق واتسپ : 09355354332
- زمان پاسخگویی: ساعت ۹ الی ۲۱
سلامت نیوز:به دنبال شيوع ويروس كرونا و اعمال محدوديت هاي تردد ورودي و خروجي در مبادي ورودي شرق و غرب كشور، ابتلاي تب خونريزي دهنده كريمه كنگو CCHF در سال جاري كاهش يافت. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،بنا به اعلام بهزاد اميري، رييس گروه مديريت بيماري هاي قابل انتقال بين انسان و حيوانات وزارت بهداشت، سال گذشته، 119 مبتلاي تب كريمه كنگو در كشور شناسايي شده كه از اين تعداد، 11 نفر بر اثر شدت بيماري فوت كرده اند درحالي كه امسال و ظرف 6 ماه گذشته، با وجود آنكه فصل شيوع اين بيماري ويروسي قابل انتقال به انسان، از ابتداي سال و تا پايان ايام گرماست، كل موارد ابتلا در كشور، 39 نفر و كل موارد فوت، 5 نفر بوده است. به نظر مي رسد يكي از مهم ترين دلايل كاهش شيوع اين بيماري در كشور، تشديد محدوديت هاي تردد مرزي در مبادي ورودي شرق، شمال شرق و غرب كشور به عنوان اصلي ترين درگاه هاي قاچاق معكوس ( تجارت قاچاق به كشورهاي همسايه )و ورود دام قاچاق و اتباع بيگانه غيرمجاز از كانون هاي آلودگي -عراق، تركيه، افغانستان، پاكستان و كشورهاي آسياي ميانه- و زيستگاه پشه هيالوما (عامل بيماري زا) باشد كه به كاهش قابل توجه ورود غيرقانوني دام و انسان بيمار هم منجر شده است. علاوه بر اين، افزايش ترس جمعيت عمومي از انتقال بيماري توسط گوشت كشتار سنتي در دوره 6 ماهه شيوع ويروس كرونا در كشور هم، يكي ديگر از دلايل تاثيرگذار در كاهش ابتلاي تب كريمه كنگو بوده كه اميري، ضمن تاييد اين فرضيات مي افزايد: گزش دام توسط كنه هيالوما، تماس انسان با ترشحات دام آلوده و تردد انسان در محل هاي زيست كنه هيالوما هم از ديگر راه هاي ابتلا به تب كريمه كنگوست كه به نظر مي رسد امسال، علاوه بر كاهش تردد انسان و قاچاق دام در مرزهاي زميني پرخطر كشور، حضور مردم در محيط هاي آلوده و بي پروايي در مصرف گوشت كشتار سنتي هم كاهش يافته و مجموع اين دلايل باعث شده كه آمار ابتلاي تب خونريزي دهنده كريمه كنگو در سال جاري در كشور ما، به طور محسوسي كاهش داشته باشد. بنا به توضيح مكتوبي كه اميري در اختيار اعتماد گذاشته ، تب خونريزي دهنده كريمه كنگو، يك بيماري ويروسي است و مخزن و ناقل ويروس، گونه اي از كنه به نام هيالوماست كه حدود 800 روز عمر مي كند و هنگام گزش حيوان، ويروس را منتقل مي كند. حيوان گزيده شده، به مدت دو هفته ناقل ويروس خواهد بود و ممكن است در اين مدت هم هيچ علامتي از بيماري نداشته باشد اما در همين مدت، مي تواند انسان در تماس با خون و ترشحات حيوان آلوده را مبتلا كند. بيمار مبتلا (كه مي تواند از چوپانان، قاچاق بران دام، كارگران دامداري ها و كشتارگاه ها، قصابي ها، تيم درماني مبتلايان و تمام اعضاي خانواده بيماران باشد ) علايمي شامل تب ناگهاني، لرز، سردرد، درد عضلاني، درد عضلات شكم و كمر، گيجي، حالت تهوع، استفراغ و پرخوني مخاط خواهد داشت كه در فاز حاد بيماري، خونريزي زير پوستي، كبودي بدن، خونريزي داخل ملتحمه چشم، خونريزي مخاط، خونريزي از مجاري بدن و درگيري سيستم گوارشي، ادراري و تنفسي هم بروز مي كند و درنهايت، مرگ بيمار، رقم مي خورد. به گفته اميري، نرخ مرگ مبتلايان حدود 40درصد است و درحالي كه اولين موارد ابتلاي قطعي انساني CCHF در سال 1378 و در شهركرد شناسايي و تاييد شد، ظرف 21 سال گذشته تاكنون، 1582 بيمار مبتلاي تب خونريزي دهنده كريمه كنگو در كشور شناسايي شده اند و 206 نفر از اين تعداد، (13درصد از مبتلايان) فوت كرده اند. بنا به روايت محققان، بيماري تب كريمه كنگو ، از ديرباز در ايران قرباني مي گرفته و سوابق مشاهده اولين موارد ابتلا - به عنوان يك عارضه ناشناخته - به قرن پنجم هجري بازمي گردد و حتي در اوايل دهه 50 هم مواردي از ابتلا، در استان هاي خراسان و آذربايجان شرقي مشاهده شده اما موج هاي جديد و نگران كننده و مورد تاييد ابتلاي انساني در ايران، مربوط به دو دهه گذشته تا امروز است از جمله كه سال 1388، 114 مورد ابتلا و 14 مورد فوت تب كريمه كنگو گزارش شد و سال 1389، تعداد مبتلايان، 154 نفر و آمار فوت، 26 نفر بود. علاوه بر اين، نه تنها ظرف 21 سال گذشته، هيچ سالي بدون گزارش ابتلا و فوت مبتلايان تب خونريزي دهنده كريمه كنگو به آخر نرسيده، گزارش هاي رسمي در همين بازه 21 ساله، نشان مي دهد كه كانون آلودگي، پشت مرزهاي شرق، شمال شرق، غرب و شمال غرب كشور و در همسايگان غربي و شرقي ايران است. نتايج پژوهش هاي متخصصان تاييد مي كند كه از دهه 80 ميلادي تا امروز هم، بروز موج هاي جديدي از همه گيري اين بيماري ويروسي در قاره آفريقا، آسيا، اروپاي شرقي و خاورميانه، باعث شد خطر شيوع فصلي اين بيماري، در جايگاه هشدار و نگراني هر ساله براي نظام سلامت ايران مستقر شود و اواسط دهه 90، مسوولان مركز مديريت بيماري هاي وزارت بهداشت در گفت وگوهاي جداگانه اي اعلام كردند كه حذف و ريشه كني هر بيماري كه از طريق حشره انتقال پيدا مي كند، صرفا با يك اقدام جهاني و بين المللي ممكن است. امكان حذف و ريشه كني تب خونريزي دهنده كريمه كنگو در ايران وجود ندارد، زيرا عامل بيماري -كنه هيالوما- هيچ گاه قابل حذف نيست و اين حشره هم براي بقاي خود نيازي به انسان ندارد. از آنجا كه مهم ترين علت ماندگاري اين بيماري ويروسي در ايران، استمرار ورود قاچاق دام آلوده به ويروس و تردد غيرمجاز اتباع بيگانه ناقل ويروس به كشور است، اقدامات دولت هاي وقت هم براي جلوگيري قطعي از ورود اين منابع آلوده به كشور، ناموفق بوده و نظام سلامت ، به دنبال موفقيت ناچيز دولت هاي وقت براي جلوگيري قطعي از ورود اين منابع ناقل به داخل كشور، ناچار به همزيستي با اين ويروس شده در حدي كه مسوولان وزارت بهداشت، تنها چاره مصونيت از ابتلاي به اين بيماري را، توصيه به اجتناب از مصرف گوشت كشتار سنتي، خودداري يا كاهش هرچه بيشتر تماس مستقيم با ترشحات دام مشكوك و تردد در مكان هاي زيست عامل بيماري -دامداري ها، مخفيگاه دام قاچاق و معاينه نشده و كشتارگاه هاي سنتي- مي دانند. البته اين راهكارها هم، نقطه پايان بر ابتلاي بيماري نيست چون جمعيت بومي ساكن در استان هاي شرق و شمال شرق، غرب و شمال غرب كه مهم ترين گروه هدف در معرض خطر ابتلا هستند، چاره اي جز همسايگي با كانون هاي آلودگي و زيستگاه پشه هيالوما ندارند. در نتايج تحقيقي كه سال 1382 توسط محققان دانشگاه علوم پزشكي تهران انجام شد، در اشاره به اپيدمي هاي متناوب اين بيماري ويروسي طي سال هاي 1944 تا 2001 ميلادي، اعلام شده بود كه در اين فاصله زماني، اتحاد جماهير شوروي، زئير، كنگو، آفريقاي جنوبي، پاكستان، عمان، قزاقستان، افغانستان، ايران و كوزوو درگير شيوع گسترده بيماري بوده اند علاوه بر آنكه كانون هاي آلودگي همچون پاكستان و آفريقاي جنوبي هم به دفعات، اپيدمي گسترده بيماري را در اين 7 دهه پشت سر گذاشته اند. محققان دانشگاه علوم پزشكي تهران، سال 1382 در نتايج تحقيق خود اعلام كردند كه در يك مطالعه سرولوژيك در 23 استان كشور در فاصله زماني 18 خرداد 1379 تا 15 دي 1381، 222 نفر مشكوك به ابتلاي تب خونريزي دهنده كريمه كنگو شناسايي شدند كه بيشترين تعداد موارد مشكوك، مربوط به استان هاي سيستان وبلوچستان (57 نفر) استان اصفهان (40 نفر) استان تهران (30 نفر) استان گلستان (11 نفر) و استان آذربايجان غربي (9 نفر) بود و 81 نفر از اين تعداد، به عنوان مبتلاي قطعي شناسايي شدند كه بيشترين موارد ابتلا هم مربوط به استان سيستان وبلوچستان (40 نفر) استان اصفهان (18 نفر) و استان گلستان (7 نفر) بود. از مجموع مبتلايان 15 نفر فوت كردند و بيشترين تعداد فوت (5 نفر) مربوط به استان سيستان وبلوچستان بود. نتيجه معاينات سرولوژيك 1205 راس دام سبك و سنگين (گوسفند، گاو، بز و شتر) در همين بازه زماني هم ضميمه اين تحقيق بود علاوه بر اين اعلام محققان كه 358 راس دام، آلوده بودند. از مجموع 607 راس گوسفند مشكوك به آلودگي، 200 راس بيمار بودند. از مجموع 214 راس گاو مشكوك به آلودگي، 113 راس بيمار بودند. از مجموع 356 راس بز مشكوك به آلودگي، 45 راس بيمار بودند اما تعداد موارد بيمار از 28 نفر شتر مشكوك به آلودگي، صفر بود. به استناد همين ضمايم، در فاصله زماني 1379 تا 1381، بيشترين تعداد گوسفند آلوده به ترتيب در استان هاي كردستان (67 راس) سيستان وبلوچستان (59 راس) خوزستان (23 راس) و بوشهر (17 راس) شناسايي شده و بيشترين تعداد گاو آلوده هم در استان هاي آذربايجان غربي (39 راس) سيستان وبلوچستان (38 راس) و هرمزگان (11 راس) شناسايي شده كه شناسايي اين تعداد دام آلوده تاييدي بر حجم بالاي قاچاق معكوس در مبادي مرزي غرب و شمال غرب و تردد قابل توجه قاچاق انسان و دام آلوده در گذرگاه هاي مرزي شرق و شمال شرق و همجوار با كانون هاي آلودگي است . 5 سال بعد از انتشار اين تحقيق، جمعي از محققان دانشكده دامپزشكي دانشگاه تهران، در نتيجه تحقيقي درباره بررسي اپيدميولوژيك تب خونريزي دهنده كريمه كنگو در جمعيت هاي انساني و دامي كشور طي سال هاي 1379 تا 1386 اعلام كردند: بعد از اولين گزارش قطعي بيماري در كشور در سال 1378، طي سال هاي 1379 تا 1386 بررسي سرولوژي و مولكولي توسط آزمايشگاه انستيتوپاستور ايران صورت گرفت. در اين بررسي، از بين 1030بيمار مشكوك، 410 نفر به عنوان بيمار قطعي شناسايي شدند. بيشترين سن درگير بيماري 20 تا 29 سال بود. استان هاي سيستان وبلوچستان، اصفهان و فارس بيشترين تعداد بيماران را داشتند. قصابان، كارگران كشتارگاه، كشاورزان و دامداران بيشتر از بقيه گروه هاي شغلي درگير بيماري شده اند. طي اين مدت با بررسي سرولوژيك از مجموع 4851 راس دام (2589 راس گوسفند، 1088 راس بز و 1174 راس گاو) 1485 راس گوسفند، 292 راس بز و 297 راس گاو آلوده به ويروس تب خونريزي دهنده كريمه كنگو بودند. اين نكته مهم است كه مسوولان وزارت بهداشت ظرف سه دهه گذشته و به دنبال شيوع دوباره بيماري تب كريمه كنگو در كشور، اين هشدار را پررنگ كرده اند كه از ميان همسايگان غربي يا شرقي ايران، هر كدام كه از نظام دقيق تر ثبت و پايش آلودگي دامي برخوردار بوده اند، در مقايسه با باقي كشورهايي كه كانون آلودگي محسوب مي شده اند، در كنترل بيماري و حتي جلوگيري از سرايت جغرافيايي ويروس موفق تر عمل كرده اند. اين هشدار به اين معناست كه عوامل نظام سلامت در اروپاي شرقي يا آسياي ميانه و حتي تركيه، در مقايسه با عراق و افغانستان و پاكستان، نظارت نسبتا دقيق تري بر سلامت احشام اعمال مي كنند و مراقبت هاي جدي تر و سازمان يافته تري بر ترددهاي مرزي و قاچاق احشام از مبادي زميني خروجي دارند و بنابراين، حتي اگر شرق و شمال شرق تركيه، ازجمله كانون هاي آلودگي و نگران كننده براي مسوولان وزارت بهداشت و سازمان دامپزشكي ايران محسوب مي شود، اما مسوولان حوزه سلامت، از بابت حجم انتقال آلودگي از مرزهاي زميني اين همسايه غربي، در مقايسه با كشورهاي عراق، پاكستان و افغانستان -كه در شرايط عادي هم نظام پايش سلامت انسان و دام مورد تاييدي ندارند و در تمام فصول سال، خطر بالقوه انتقال بيماري هاي ويروسي براي ايران محسوب مي شوند- خيال آسوده تري دارند. علاوه بر اين، پديده قاچاق دام و قاچاق انسان ، از ضمايم گره خورده به نوار مرزي شرق و شمال شرق كشور است كه در مجاورت ناامن ترين مناطق افغانستان واقع شده اند و گزارش هاي ادواري وزارت بهداشت و سازمان دامپزشكي كشور هم نشان مي دهد كه ظرف دو دهه گذشته، همه ساله بيشترين تجارت قاچاق دام ورودي، از مرز زميني ايران و افغانستان -از ولايات نيمروز و هرات - به استان هاي سيستان وبلوچستان، بوشهر (از مسير دريايي) و خراسان جنوبي بوده چون امنيت مرز زميني ايران و پاكستان، كمي بيشتر است و قاچاق دام از پاكستان به ايران، بايد از مرز دريايي دو كشور انجام شود كه قطعا هزينه بالاتر و ريسك نامعقولي براي شبكه قاچاق و دلالي انسان و احشام دارد. علاوه بر اين، رونق قاچاق دام سبك از ايران به همسايگان شرقي و غربي و به عكس كه به قاچاق معكوس معروف است ، تابع مولفه هايي از جمله سياست هاي اقتصادي دولت، نرخ تورم، گراني كالاهاي اساسي و قيمت گذاري گوشت قرمز است. در واقع، قاچاق ورودي و قاچاق خروجي دام سبك از مرزهاي شرق و غرب كشور به همسايگان مجاور، يك تسلسل پايان ناپذير در پيروي از افت و خيز قيمت ارز در داخل كشور است به اين معنا كه هر وقت نرخ تورم و گراني كالاهاي اساسي در كشور به دليل نوسانات ارزي، بازار دلالي را فعال تر كرده، قاچاق دام زنده به همسايگان غربي؛ عراق و تركيه، افزايش يافته و هر وقت بازار عرضه به دليل ثبات مقطعي نرخ ارز و كاهش تورم در قيمت كالاهاي اساسي، با ركود مواجه شده، قاچاق دام زنده از همسايگان شرقي به داخل كشور هم رو به افزايش رفته است. به همين دليل ظرف 3 سال گذشته، پيامد ناتواني دولت در مهار تورم و نوسانات قيمت ارز، گراني غير قابل كنترل قيمت گوشت قرمز و رونق هر چه بيشتر قاچاق دام از افغانستان و پاكستان به ايران ( به دليل سودآوري بالا براي شبكه دلالي و قاچاق فعال در واردات دام زنده و تامين گوشت كشتار به قيمت بسيار ارزان تر از نرخ بازار ) و رونق قاچاق معكوس از ايران به عراق و تركيه ( به دليل سودآوري حاصل از فروش دلاري دام زنده به شبكه دلالي و قاچاق فعال در تجارت برون مرزي ) بوده است. در حالي كه به تاييد مسوولان حوزه اقتصادي، بيشترين قاچاق دام زنده به ايران، دام سبك است چون ذائقه سنتي و فرهنگي مردم ايران هم؛ اگر پولي براي خريد گوشت داشته باشند، گوشت گوسفندي است، بيشترين قاچاق دام زنده از مرز زميني افغانستان، در استان سيستان وبلوچستان شناسايي و ضبط مي شود چنانكه فروردين 1397، دبير كميسيون مبارزه با قاچاق كالا و ارز اين استان به رسانه ها گفت: كشفيات دام زنده قاچاق در سال 96 ، 5039 راس بوده كه نسبت به سال ۹۵ افزايش ۴۱درصدي داشته و نشان دهنده افزايش آمار قاچاق در استان است. در پايان همين سال و به دنبال نوسانات شديد نرخ ارز، رييس اتحاديه دامداران ايران نسبت به قاچاق سالانه بيش از يك ميليون راس دام زنده از كشور هشدار داد و در توجيه اين آسيب گفت: سالانه ۸۵۰ هزار تن گوشت قرمز در كشور توليد مي شود كه از اين حجم ۵۰۰ هزار تن گوشت گوسفند و ۳۰۰ هزار تن، گوشت گاو، گاوميش و گوساله است اما تقاضاي بسيار زياد براي گوشت گوسفند ايراني در كشور هاي عربي، منجر به ايجاد پديده قاچاق شده كه همين اتفاق، كمبود عرضه را هم تشديد كرده است. در همان سال، مدير كل نظارت بر سامانه هاي الكترونيكي و هوشمند ستاد مبارزه با قاچاق كالا و ارز هم در گفت وگو با رسانه ها از افزايش قاچاق دام زنده به عراق خبر داد و گفت كه قاچاق دام در 8 ماهه ابتداي سال 97، با رشد 4.5برابري نسبت به مدت مشابه سال 96، به ۹۲۶ هزار و ۴۷۷ راس دام زنده افزايش يافته كه علت اين افزايش، متوجه سودآوري بيشتر از محل فروش دام زنده به شبكه هاي دلالي فعال در كشورهاي همسايه بوده است. در نهايت ، در پايان سال 1397، گزارش نيروي انتظامي و مرزباني از مبارزه با قاچاق دام در استان سيستان وبلوچستان و در مقايسه با سال 1396، خبر از افت 58.61درصدي كشفيات مي داد (كشفيات دام قاچاق توسط مرزباني در 11 ماه سال 97: 133 راس- كشفيات دام قاچاق توسط نيروي انتظامي در 11 ماه سال 97: 2592 راس) و در حالي كه مجموع كشفيات قاچاق دام توسط پليس امنيت اقتصادي در سال 1398، 3437 راس دام زنده بوده، حالا و در نيمه سال 99، آنچه افزايش داشته، قاچاق معكوس و فروش دام زنده به شبكه هاي دلالي فعال در همسايگان غربي كشور است كه تابعي از ركود اقتصادي و گراني هزينه هاي زندگي و نياز به درآمدزايي خانوارهاي دامدار از هر امكان موجود است. اما مجموع اين اتفاقات را كه كنار هم بگذاريم و حتي اگر چشم بر آسيب هاي غيرقابل جبران ناشي از افزايش قاچاق معكوس بر بدنه اقتصاد كشور و سفره خانوار ايراني ببنديم، شيوع ويروس كرونا در 6 ماه گذشته در كل دنيا و از جمله ساكنان منطقه خاورميانه و منطقه مديترانه شرقي باعث شده حتي شبكه دلالي و قاچاق فعال در مرزهاي شرقي كشور هم ، پا پس بكشد و منتظر دوره عافيت باشد كه نتيجه نسبتا رضايت بخش اين عقب نشيني موقت ، كاهش محسوس ابتلاي تب خونريزي دهنده كريمه كنگو ظرف 6 ماه سال جاري است آن هم در حالي كه ظرف سال هاي گذشته، رييس مركز مديريت بيماري هاي وزارت بهداشت، در گفت وگو هشدار مي داد كه استان سيستان وبلوچستان، خط مقدم شيوع آلودگي است چون نوار مرزي استان و در مجاورت با افغانستان و پاكستان، حكم يك انبار مخفي براي قاچاقچيان دام را دارد و اميري هم مي گويد كه ظرف 21 سال گذشته، بيشترين موارد ابتلا و فوت تب خونريزي دهنده كريمه كنگو مربوط به استان سيستان وبلوچستان بوده است. تب خونريزي دهنده كريمه كنگو، يك بيماري ويروسي است و مخزن و ناقل ويروس، گونه اي از كنه به نام هيالوماست كه حدود 800 روز عمر مي كند و هنگام گزش حيوان، ويروس را منتقل مي كند. حيوان گزيده شده، به مدت دو هفته ناقل ويروس خواهد بود و ممكن است در اين مدت هم هيچ علامتي از بيماري نداشته باشد اما در همين مدت، مي تواند انسان در تماس با خون و ترشحات حيوان آلوده را مبتلا كند. در فاصله زماني 1379 تا 1381، بيشترين تعداد گوسفند آلوده در استان هاي كردستان، سيستان وبلوچستان، خوزستان و بوشهر شناسايي شده و بيشترين تعداد گاو آلوده هم در استان هاي آذربايجان غربي، سيستان وبلوچستان و هرمزگان شناسايي شده كه تاييدي بر حجم بالاي قاچاق معكوس در مبادي مرزي غرب و شمال غرب و تردد قابل توجه قاچاق انسان و دام آلوده در گذرگاه هاي مرزي شرق و شمال شرق و همجوار با كانون هاي آلودگي است.