سلامت نیوز: کافئین یک ماده محرک است که به دلیل توانایی بهبود هوشیاری ذهنی، قرن ها در سطح جهان مورد استفاده قرار گرفته است. تمامی محرک ها نحوه کار و عملکرد سیستم عصبی را به گونه ای تغییر می دهند. کافئین را می توان در بسیاری از داروهای بدون نسخه (نوشیدنی های انرژی زا، مهار کننده های اشتها، محرک ها، مکمل های ورزشی، برخی از داروها، تحریک کننده های ذهنی) یافت. از نظر داروشناسي،كافئين جزء داروهاي محرك ملايم است.
کافئین خواص بسیاری برای سلامتی دارد و از خواص آن می توان به کاهش وزن، جلوگیری از سرطان پوست و جلوگیری از رشد سلول های سرطانی اشاره کرد.يكي از پرمصرف ترين مواد غير مغذي در دنياست كه در مواد غذائي متعددي وجود دارد. به خاطر اثر و مزه محركشان به ميزان وسيعي در قهوه،چائي و نوشابه هاي گازدار داراي كولا استفاده مي شوند.مصرف کافئین هایی مانند قهوه اثرات خوب و آرام بخش را بر روی بدن ما دارد. متوسط فنجان قهوه حاوی 40 تا 150 میلی گرم کافئین است. مقدار كافئين موجود در در يك فنجان قهوه براي مدت يك تا دو ساعت سرعت سوخت و ساز بدن را به ميزان كمي افزايش مي دهد. امروزه در بازار مصرف کنندگان نمونه های مختلف
پودر یا دانه قهوه ایرانی، ترک و فرانسه با قیمت مناسب موجود و در دسترس خریداران است.
منابع حاوی کافئین بالا: • نوشابه •
چای سبز، سیاه و سفید •
محرک ها •
مکمل های ورزشی •
قهوه معمولی •
شکلات •
کاکائو •
نوشیدنی های انرژی زا و بیشتر ژل ها •
قرص های لاغری/ سوزاننده چربی •
موارد کمکی برای ورزشکاران •
مسکن ها و قرص های بیداری و برخی از داروهای دیگر
کافئین بر اساس موارد زیر به طور متفاوتی بر افراد تأثیر می گذارد: • اندازه، وزن و سلامتی •
اینکه آیا فرد به مصرف آن عادت کرده است •
آیا سایر داروها تقریباً همزمان مصرف می شوند •
مقدار گرفته شده
اثرات زیر ممکن است بین 5 تا 30 دقیقه پس از مصرف کافئین تجربه شود و تا 12 ساعت ادامه یابد: • احساس هوشیاری و تحرک بیشتری •
بی قراری، تحریک پذیری و سرگیجه •
اضطراب و تحریک پذیری •
کمبود آب بدن و نیاز به دفع ادرار بیشتر •
دمای بدن بالاتر •
تنفس سریعتر و ضربان قلب •
سردرد و عدم تمرکز •
درد معده کافئین تقریبا برای بیشتر بزرگسالان زمانی که به صورت مناسب مصرف شود، بی خطر است اما کافئین احتمالا زمانی که برای مدت زمان زیادی و در مقادیر بالا استفاده شود خطرناک است. اگرچه بیشتر افراد در مورد منابع کافئین آگاهی دارند، اما نسبت به مقدار مصرف کافئین در روز هوشیار نیستند و اغلب آن را فراموش می کنند .به عنوان مثال، ممکن است چندین فنجان قهوه در صبح داشته باشیم، بعد از آن به سراغ نوشیدن چای در طول روز برویم؛ بعد از شام یا نهار تکه ای شکلات بخوریم یا در طول روز برای جلوگیری و کاهش سردرد، به سراغ مصرف مسکن ها برویم. این عادت های روزانه به نظر بی ضرر می رسند، اما مصرف همه موارد در کنار هم باعث می شود عوارض جانبی وحشتناکی در انتظار ما باشد.
با مراجعه به این لینک می توانید با چند روش برای شروع یک روز بدون کافئین آشنا شوید. به گفته محققان مصرف بیش از 1 تا 2 گرم باعث ایجاد اثرات سمی چشمگیری در بدن میشود. در اثر مصرف بیش از 5 گرم کافئین یا غلظت خون بیش از 80 میلیگرم بر لیتر، اثرات کشنده آن ظاهر می شود. کافئین بدون نسخه در دسترس است و در صورت مصرف بیش از حد، به سرعت به سطوح سمی می رسد. ما در اینجا به بیان برخی از عوارض و اثرات منفی آن می پردازیم.
1.
مصرف کافئین بیش از حد در طولانی مدت روی قلب ما تاثیر منفی میگذارد. مهمترین عوارض مصرف کافئین اینکه ترشح هورمون کورتیزول یا همان هورمون استرس را افزایش می دهد و سیستم قلبی عروقی را مختل می کند. 2.
از جمله دیگر عوارض مصرف کافئین کاهش دادن سرعت گوارش و هضم غذا است. به همین دلیل است که میگویند بعد از صرف وعده های غذایی قهوه یا مواد دارای کافئین و چای ننوشید زیرا عضلات روده را شل می کند و سرعت هضم را پایین می آورد. 3.
کافئین می تواند موجب بیخوابی، عصبانیت و بی قراری، معده تحریک پذیر، حالت تهوع و استفراغ، افزایش میزان ضربان و تنفس و دیگر عوارض جانبی شود. 4.
کافئین می تواند اختلالات خواب را برای افراد دارای بیماری خود ایمنی بدتر کند. میزان زیادتر کافئین شاید باعث سردرد، اضطراب، تحریک، درد سینه و وزوز گوش شود. 5.
کافئین همچنین ادرار آور است و این بدین معنی است که می تواند آب زیادی را از بدن دفع کند. همین امر منجر به از دست دادن مواد مغذی در بدن خواهد شد. 6.
به دلیل توانایی کافئین در تأثیر بر انواع مختلف گیرنده ها، عوارض جانبی بیش از حد کافئین می تواند عمیق باشد و باعث تشنج و افزایش فشار خون اولیه شود. تشنج معمولاً در مصرف بیش از حد کافئین سمی دیده می شود. 7.
اگر مصرف بیش از حد کافئین شناخته نشود و به موقع درمان نشود، بیماری و مرگ و میر می تواند زیاد باشد. مصرف بیش از حد کافئین دارای یک استاندارد درمانی برای مراقبت نیست، اما سطح کافئین سمی در صورت شناسایی و درمان زود هنگام می تواند با موفقیت برگردد. 8.
کودکان و جوانان که نوشیدنی های انرژی زا حاوی کافئین مصرف می کنند نیز ممکن است از مشکلات خواب و اضطراب رنج ببرند. 9.
برخی از افراد نوشیدنی ها را با کافئین مصرف می کنند تا بتوانند شبانه به کار یا مطالعه ادامه دهند. با این حال، نتیجه پس از آن این است که روز بعد احساس خستگی و بی حالی می کنند. 10.
در طولانی مدت، مصرف بالای کافئین می تواند منجر به مشکلات گوارشی شدید، افسردگی و از دست رفتن مواد معدنی بدن شود. با از دست رفتن این مواد معدنی، مواد مغذی نیز به خوبی جذب نخواهد شد. سوءمصرف درازمدت کافئین به علت از دست دادن مواد معدنی مانند کلسیم و منیزیم که به سلامت استخوان ها کمک می کند، می تواند منجر به ضعیف شدن استخوان ها و پوکی آن شود.
به طور خلاصه،استفاده منظم و سنگین از کافئین (مانند بیش از 4 فنجان قهوه در روز) در نهایت ممکن است باعث: • تحریک پذیری اعصاب •
مشکل خوابیدن •
بی قراری •
نوسانات خلق و خو •
عدم توانایی در تمرکز کردن •
معده اسیدی یا سوزش سر دل •
تحریک پذیری و سردرد •
سرگیجه و صدای زنگ در گوش •
لرزش عضلانی •
ضعف و خستگی •
ضربان قلب سریع و سرعت تنفس سریع •
اشتهای ضعیف، حالت تهوع، استفراغ و اسهال •
افزایش تشنگی •
ناراحتی های گوارشی (اسهال) یا (یبوست) به خاطر از دست دادن آب بدن •
ضربان قلب یا ریتم نامنظم •
فشار خون پایین همراه با غش یا افتادن •
فشارخون بالا و ضربان قلب سریع •
تشنج، گیجی یا هذیان •
پرش پلک •
عصبانیت فوق العاده و وحشت •
این نشانه ها تنها بخشی از مهم ترین علایم شایع مصرف کافئین بالا است.
استفاده از کافئین به همراه سایر داروها 
اثرات مصرف کافئین با سایر داروها - از جمله داروهای بدون نسخه یا تجویز شده - می تواند غیر قابل پیش بینی و خطرناک باشد و می تواند باعث موارد زیر شود:
کافئین + الکل: فشار زیادی به بدن وارد می شود و می تواند برخی از اثرات الکل مانند خوابیدن را پنهان کند و منجر به نوشیدن بیشتر و رفتارهای خطرناک شود.
کافئین + سایر داروهای محرک: خطر مشکلات قلبی عروقی را افزایش می دهد.
در صورت مشاهده هرگونه اثر زیر، بلافاصله به پزشک مراجعه شود: لرزیدن تهوع و استفراغ ضربان قلب بسیار سریع و نامنظم سردرگمی و حمله وحشت تشنج در پایان، اگر شما نیز جزو افرادی هستید که از این عوارض جانبی وحشتناک رنج می برید، فورا مصرف کافئین خود را کاهش دهید. برای انجام اینکار کافیست مقدار کافئین دریافتی را در طول روز ارزیابی کنید و یا از موادغذایی با میزان کافئین کم تر مانند بیسکوییت و ویفرهای با طمع قهوه و کاکائو استفاده نمایید، مصرف انواع خوراکی ها و تنقلات مفید و
خرید بیسکویت طعم دار یا ساده از فروشگاهی مثل دیجی کالا یکی از بهترین گزینه های پیش رو میباشد. اگر دچار عوارض شدید مصرف کافئین بودیدو قصد کاهش مصرف را دارید، باید بدانید که خودداری از مصرف کافئین در روز های اول کار آسانی نیست و ممکن است به تلاش زیادی نیاز داشته باشد. همچنین به یاد داشته باشید كافئين به تدريج اعتيادآور است. بدن خود را با حضور آن سازگار مي كند .