سالمندانی که افسرده و فقیر هستند

سلامت نیوز:ایران در سال های آتی با رشد سریع جمعیت سالمندان مواجه است که این امر فراهم کردن خدمات مناسب و مبتنی بر نیازهای خاص جمعیت سالمندان را ضروری می سازد. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آفتاب یزد ، نمودار جمعیتی کشور نشان می دهد که حدود ۱۰ درصد جمعیت ایران را سالمندان تشکیل می دهند و طبق پیش بینی ها در سال های آینده شاهد افزایش نرخ جمعیت سالمندان کشور هستیم. درواقع ۳۰ درصد از جمعیت کشور را تا ۳۰ سال آینده سالمندان تشکیل می دهند. >8 میلیون نفر سالمند! برخی مطالعات بیانگر این است که ایران از نظر وضعیت بهزیستن و حال خوب سالمندان از میان ۹۷ کشور در رتبه ۶۴ قرار دارد. طبق آمار برآوردی مرکز آمار ایران، از جمعیت 83 میلیون نفری کشور 10 درصد معادل 8 میلیون نفر سالمند هستند. طبق پیش بینی های انجام شده جمعیت سالمندی در سال های آینده در حال افزایش است.سیدحسن موسوی چلک-رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران اعلام کرده است که براساس برآوردهای صورت گرفته تا سال ۲۰۵۰ به ازای هر سه نفر، یک نفر بالای ۶۰ سال سن دارد. همچنین گفته های حسام الدین علامه رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان نیز حکایت از این دارد طبق ترسیم آینده نگارانه ای که صورت گرفته سال ۱۴۲۱ مجددا جمعیت سالمندی به ۲۰ درصد می رسد و پیش بینی می شود در سال ۱۴۳۵ جمعیت سالمندی از ۳۳ درصد عبور می کند. >امنیت درآمدی سالمندان! احمد دلبری- رئیس انجمن علمی سالمندشناسی ایران با استناد به نتایج مطالعه ای که در سال ۹۵ توسط مرکز تحقیقات سالمندی دانشگاه علوم بهزیستی و سازمان بازنشستگی کشور تحت عنوان شاخص دیده بان سالمندی در ایران انجام شده، وضعیت سالمندان را در حوزه های ظرفیت و توانمندسازی و امنیت درآمدی چندان مطلوب عنوان نمی کند. این نگرانی وجود دارد که با توجه به نرخ بالای رشد سالمندان، در آینده امنیت درآمدی آن ها بیش از اکنون با خطر مواجه شود و ما با سالمندان فقیر مواجه شویم. همچنین در مطالعه ای درباره وضعیت بهزیستن و حال خوب سالمندان، 97 کشور مورد بررسی قرار گرفته اند که ایران در رتبه 64 قرار دارد و کشورهای سوئیس، نروژ و آلمان به ترتیب رتبه های اول، دوم و سوم را به خود اختصاص داده اند. >نرخ فقر سالمندان ۲ برابر غیرسالمندان بر اساس مطالعات انجام گرفته، تنها ۴۵ درصد از سالمندان مستمری بگیر هستند و حدود ۵۵ درصد از سالمندان مستمری بازنشستگی نمی گیرند لذا سالمندان ایرانی امنیت درآمدی خوبی ندارند و در حال حاضر نرخ فقر در سالمندان ایرانی دو برابر غیر سالمندان است و همچنین براساس آمارها ۱۵ درصد از سالمندان تنها زندگی می کنند؛ تنهایی و انزوای سالمندان مسئله بسیار مهمی است که باید سازمان ها و وزارتخانه های حوزه اجتماعی به این موضوع توجه داشته باشند.زیرا انسان ها مدت زمان زیادی در دوران بازنشستگیبه سر می برند. >اصلاح فرآیند بازنشستگی در کشور! رئیس انجمن علمی سالمند شناسی معتقد است باید فرآیند بازنشستگی در کشور اصلاح شود. او در همین خصوص می گوید: دولت از اینکه افراد را یک شبه بازنشسته می کند باید برحذر باشد، چراکه بازنشستگی می تواند طی فرآیند یک تا ۲ ساله انجام شود. در واقع افراد باید آموزش های لازم را برای چگونگی سپری کردن دوره بازنشستگی دریافت کنند و این دوره را پایان کار و زندگی ندانند، همچنین باید شبکه های اجتماعی نیز در این خصوص بازسازی شود، زیرا با بازنشستگی، شبکه های اجتماعی دوران اشتغال و دوستان و خانواده از بین می رود و لازم است این شبکه ها ترمیم شود. >۸۳ درصد سالمندان سالم اند! حسام الدین علامه، رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان ، نیز ضمن ارائه آماری از وضعیت سالمندان بیان کرد: از نظر وضعیت سلامتی، حدود ۸۳ درصد از سالمندان سالم، ۱۱ درصد دارای بیماری مزمن و ۵ درصد (۴۰۰ هزار نفر) به نوعی وابسته به تخت و مراقب هستند. باتوجه به بحث سلامت به ویژه خدمات بستری، پوشش بیمه پایه ای کامل برای سالمندان وجود دارد، اما پوشش بیمه های مکمل به دلیل اینکه مربوط به دستگاه ها و سازمان های مختلف است، آمار تکمیلی در اختیار وجود ندارد. >90 درصد حقوق شاغلین را بازنشسته ها داشته باشند! دکتر علیرضا شریفی یزدی جامعه شناس در پاسخ به این که باتوجه به نرخ بالای تورم و رشد جمعیت در آینده ما شاهد سالمندان فقیر خواهیم بود، تبعات این پدیده برای جامعه چه خواهد بود؟ یزد گفت: اولین مشکل این است که حرکت جامعه به سوی سالمندی است. از دو بعد می توان به این قضیه نگاه کرد: فردی یعنی درباره فرد سالمند صحبت کنیم و بعد مهم تر مشکلات و مسائل جامعه ماست زیرا تا سال 1420، ایران یکی از سالمندترین کشور های دنیا می شود.در بعد فردی، یکی از شایع ترین و رایج ترین مسائل بین سالمندان، افسردگی ناشی از نبودن در محیط کار است زیرا این فرد در دوره ای، توانمندی داشته است و الان قادر به انجام آن کار ها نیست و بالاجبار خانه نشین شده است اینگونه احساس بی فایده بودن دارد و دلیل دوم بیماری هایی است که در سالمندی فرد به آن ها دچار می شود. دلیل آخر می توان به سندروم آشیانه خالی اشاره کرد زیرا فرزندان مستقل شده اند و خانه خالی مانده است و همه این مشکلات با مسائل اقتصادی گره می خورند. در جامعه ما تامین اجتماعی به معنای بیمه های بهداشتی درمانی، تقریبا معنا نمی دهد یعنی درجامعه چنین خدماتی وجود ندارد و اولین پیامدی که برای فرد ایجاد می کند افسردگی است و فرد باید توانایی پرداخت مخارج درمان را داشته باشد و همچنین پایین بودن توان اقتصادی برای خدماتی که او را در چشم اطرافیان بزرگ نشان می دهند مانند: عیدی دادن، میهمانی گرفتن و کادو دادن. علاوه بر این موارد مسائل مالی باعث می شوند سالمندان به کنج عزلت بروند یعنی سعی می کنند میزان ارتباطشان را با دیگران کاهش دهند زیرا هرگونه ارتباطی هزینه بر است و نیاز به بودجه خاصی دارد و اینگونه شیب صعودی افزایش افسردگی و به تبعش وسواس فکر و انواع اختلالات و بیماری های دیگر در این افراد افزایش پیدا می کند. همچنین در سطح کلان وقتی ما با جامعه ای مواجه هستیم که بخش بزرگی از آن را بازنشسته تشکیل داده است طبیعتا صندوق بازنشستگی توان پاسخگویی به چنین جمعیتی را ندارد خود این قضیه دو پیامد بسیار مهم دارد: خود بازنشسته ها به زیر خط فقر می روند و پیامد منفی دوم برای افرادی است که امروز شاغل هستند و وضعیت اقتصادی بهتری دارند و وقتی به بازنشسته های امروز نگاه می کنند آن ها را آیینه ای برای شاغلین امروز می دانند در نتیجه دلسوزی برای شغل خود به شدت کاهش پیدا می کند و از ترس اینکه در آینده مثل بازنشسته های فقیر امروزی بشوند آن ها راغب به فعالیت هایی همچون: رشوه، اختلاس و دزدی می شوند. البته دولت تصویب کرده است از مهرماه امسال 90 درصد حقوق شاغلینبازنشسته ها داشته باشند این خبر خوبی است اما کافی نیست. به نظر من باید کل دولت، برنامه های جدی داشته باشد برای بازنشسته هااز جمله: تبدیل صندوق های بازنشستگی به موسسات تولیدی و به این وسیله میزان حقوق بازنشسته ها را بالا ببرند و هزینه خدمات حاشیه ای مانند مسائل پزشکی و پیراپزشکی را کاهش دهند. >نرخ بیکاری دورقمی امروز در همین خصوص هادی حق شناس اقتصاد دان گفت: طبیعتا همه انتظار دارند که دولت وقت پیگیر بخشی از این کمبود ها باشد مانند خدمات درمانی. اگر دولت در آن مقطع مشکل درآمدی نداشته باشد می تواند پاسخگو باشد ولی اگر مشکل منابع وجود داشته باشد قادر به پاسخگویی نیست همچنان که اگر امروز نرخ بیکاری دو رقمی است افراد این گروه از دو دهه گذشته به وجود آمده اند و امروز بیکار تلقی می شوند و سی سال بعد هم وارد سن سالمندی خواهند شد تا آن مقطع زمانی دولت، زمان دارد که برخی از نیاز های سالمندان را مهیا کند مانند تقویت خدمات درمانی و صندوق های بازنشستگی.