ساختار معیوب سازمان غذا و دارو بلای جان سیاست‌گذاری/ دارو ارزان است؟

سلامت نیوز:کارشناسان اقتصاد سلامت معتقدند انتقال مابه التفاوت منابع ارزی حاصل از حذف ارز ترجیحی به خدمات بیمه ای برای کنترل قیمت دارو پس از حذف آن تجربه ای موفق در گذشته است؛ اما برخی نافی این تجربه موفق بوده و بر افزایش شدید قیمت دارو در صورت انجام این کار تاکید دارد. به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس، در یک برنامه رادیویی که با موضوع تخصیص ارز ترجیحی دارو برگزار شد داریوش شیوایی کارشناس اقتصاد سلامت و محمد عبده زاده از مسؤولان اسبق سازمان غذا و دارو و محمد رضا واعظ مهدوی رئیس محترم انجمن علمی اقتصاد سلامت با یکدیگر به بحث و گفت و گفت وگو پرداختند. ساختارهای معیوب غذا و دارو بلای جان سیاست گذاری شیوایی در ابتدای با اشاره به عملکرد نامناسب سازمان غذا و دارو گفت: ساختارها در سازمان غذا و دارو باید اصلاح شود. کجای دنیا یک سازمانی هم مسئول تأمین می­شود، هم مسئول سیاست­گذاری؟ حالا وظیفه سازمان غذا چه باشد؟ اینکه دارو دست مردم برسد یا نرسد؟ تولید بکند یا تولید نکند. بالاخره چه کار بکند؟ این یک چالش است. این کارشناس اقتصاد سلامت ادامه داد: خیلی جالب است ما بدانید ما امسال کمتر از ۱ میلیارد دلار تا الآن برای دارو تخصیص پیدا کرده است. اگر من اشتباه نکنم، ۲۰۰ میلیون دلار آن فقط مربوط به انسولین بوده است. فقط برای انسولین بوده است. تخصیص پیدا کرده که انسولین وارد کشور شود که بیشتر از سال گذشته هم وارد کشور شده ولی نیست. قاچاق معکوس دارو کم است محمدرضا واعظ مهدوی در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود افزایش ۵۰ درصدی تولیدات در بازار گرانی وجود دارد و اینکه آیا شاهد قاچاق معکوس دارو هستیم گفت: گزارش ­هایی که در مورد قاچاق معکوس وجود دارد به هیچ عنوان معتبر نیستند یعنی ما حجم قاچاق دارویی که در کشور داریم بسیار کم هست. سیستم دارو در کشور ما یک سیستم بسیار منظمی است. وی در ادامه وضعیت بازار داروی کشور را اینگونه تشریح کرد: آن مقدار ارزی که سازمان غذا و دارو به تولید­کنندگان یا وارد­کنندگان اختصاص می­دهد، در قبال آن تعداد دارویی که تولید می­شود کاملاً محاسبه ­شده است و شرکت پخش این را تحویل می­ گیرد و شرکت پخش اینها را بین داروخانه­ها و بیمارستان­ ها توزیع می ­کند. دارو ارزان است! رئیس انجمن اقتصاد سلامت در ادامه بیان کرد: دارو در کشور ما به طور کلی بسیار ارزان است. من خودم اخیراً رفتم یک دارویی را از داروخانه می­خواستم، ۴۰ تا قرص کوتریموکسازول خریدم ۷۵۰۰ تومان؛ یعنی هر دانه قرص کمتر از ۲۰۰ تومان. وی توضیحات خود را در خصوص قیمت دارو اینگونه تکمیل کرد: ما نمی­گوییم که به همین مقدار ارزان باقی بماند بلکه بایستی هزینه­های تولید محاسبه شود و اینها در قیمت ­گذاری لحاظ شود به نحوی که تولید برای تولید کننده سود داشته باشد چون تولید­کننده بخش خصوصی است و بخش خصوصی دیگر باید با سود کار کند. حذف ارز ترجیحی باعث گرانی چشمگیر دارو می شود واعظ مهدوی در خصوص خطر حذف ارز ترجیحی گفت: ما واقعاً از افزایش قیمت ارز خاطره­ی خوشی نداریم. امروز مایحتاج مردم ما که دارد با دلار ۳۰ هزار تومانی قیمت­ گذاری می­شود، واقعاً بر دوش مستضعفین و فقرا و حقوق ­بگیر یک فشار بسیار شدیدی وارد کرده است. وی در ادامه در واکنش به این نکته که قرار نیست دارو برای مصرف کننده گران شود اینگونه پاسخ داد: نه گران می­شود. این­ها حرف­های کارشناسی نیست. می­گویند به بیمه منتقل شود. بیمه همین الآن توان انجام تعهداتش را ندارد. دارو برای چه کسانی گران می شود؟ شیوایی در پاسخ به صحبت های واعظ مهدوی اظهار کرد: من برایم سؤال است که این برای کی خطرناک است؟ برای مردم یا برای کسانی که احتمالاً از این زنجیره یک سودی می­برند! وی ادامه داد: شما اشاره کردید به کوتریموکسازول که مثلاً ۶ بسته ۷۵۰۰ تومان است. ای کاش اشاره می­کردید به اینکه ویال رمدسیویر مثلاً ۷۰ تا ۱۰۰ میلیون توی بازار سیاه است. مردم بیچاره باید می­رفتند می­ خریدند. ویالی که اصلاً مشخص نبود چقدر روی کرونا اثربخشی دارد یا بحث قرض فاویپیراویر که ورقی ۱۰ میلیون تومان در بازار بود. داروی ارز ۴۲۰۰ تومانی روی پیشخوان داروخانه های کشورهای همسایه این کارشناس اقتصاد سلامت بیان کرد: اینکه با وجود افزایش تولید و افزایش تخصیص ارز به این داروها باز هم در بازار کم هستند را باید چه کرد؟ این کجا بیرون می­رود؟ اینکه می­ گویند در کشورهای همسایه­ ما روی پیشخوان داروخانه ­شان دارویی که ما دادیم وجود دارد را باید چه کرد؟ شیوایی گفت: راجع به بحث ارز ۴۲۰۰ و اختلاف قیمتش یک دو دو تا چهار تای ساده است. ما ارز ۴۲۰۰ داریم به دارو می­دهیم، این یارانه، این رانت دارد یک گوشه می­رود، ما می­گوییم این برسد دست مصرف ­کننده. وی راهکار جایگزین تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی را اینگونه تشریح کرد: ما در سیستم بهداشت و درمانمان بیمه­ ها را داریم، برخلاف آن سیستم توزیع غذا در کشور یا برخلاف... یک سیستمی داریم که یارانه را توزیع مناسبی کنیم؛ و سیستم نظارت روی این را هم داریم. ما سامانه­ی تی تک را داریم. این کارشناس اقتصاد سلامت در خصوص تی تک اظهار کرد: کمتر سامانه در کشور با توانایی های تی تک داریم. از ابتدای ورود شما می­توانی کنترل کنید دارویت کجا ثبت سفارش می­شود، چه مقدار، چطوری، به چه شکل تا آن زمانی که می­رسد دست خود مردم. رانت ۹۰ درصدی روی هر دلار برای واردات دارو شیوای ادامه داد: بعد می­آییم با سیاست منسوخ شده ای بازار را کنترل کنیم. این سیستم مال ۲۰۰ سال پیش است که بخواهیم ارز اختلاف قیمت را به یک نفر بدهیم تا وی نیاز کشور را وارد کند. ۸۵ درصد تا ۹۰ درصد قیمت یک دلار رانت است؛ یعنی این هر نظارتی را می­تواند بشکند. شما می­خواهید این را چکارش کنید؟ واعظ مهدوی در پاسخ به شیوایی گفت: ارزی که ۴۲۰۰ تومان خریده می­ شود با قیمت رسمی فروخته می ­شود. به قیمت همان ۷۵۰۰ تومانی که بنده عرض کردم. واعظ مهدوی در پاسخ به اطلاعات مطرح شده توسط شیوایی و عبده زاده بیان کرد: من تعجب می­کنم. دوستان افرادی هستند که نسبت به مسائل سیستم دارویی اشراف دارند ولی با وجود این اشراف چرا واقعیات موجود را نمی­ بینند. افزایش نرخ ارز برای ما مشکلات زیادی را ایجاد کرده است. انتقال این افزایش قیمت به مصرف­ کننده در حقیقت باعث افزایش فشار می­شود. شیوایی در پاسخ به مهدوی گفت: ما نگفتیم قیمت بالا برود. اتفاقاً یک چیزی هم که هست بر اثر کاهش مصرف دارو در کشور... یعنی شما بیایید ارز آزاد به شرکت­ ها بدهید، پولی که می­ خواهید به شرکت بدهید، به وارد­کننده بدهید، پول مردم را که می­خواهید دست یک نفر بدهید، ببرید بدهید دست خود مردم. نماینده­ شان بیمه ­ها می شود. باید کالا کشش ناپذیر همسایه را هم تأمین کنیم؟! وی ادامه داد: مصاحبه ­های کارشناسی گفته­ اند ۳۰ درصد مصرف داروی کشور پایین می ­آید؛ یعنی آقای رئیس جمهور هم یک اشاره­ای کرد. گفت ما داریم به کشورهای همسایه هم یارانه­ دارو می ­دهیم. مگر وضع کشور ما الآن به لحاظ دلاری خوب است که بیاییم به کشورهای همسایه هم یارانه بدهیم. شیوایی در پاسخ به نکته واعظ مهدوی در خصوص کشش ناپذیری دارو و تغییر نکردن مقدار مصرف آن گفت: افزایش مصرف به خاطر قاچاق است. وقتی مصرف کشورهای همسایه هم به ما اضافه شود طبیعتاً مصرف کشور بالا می­رود. ارز ۴۲۰۰ بلای جان تولیدکنندگان در ادامه عبده زاده مدیر کل اسبق دارو سازمان غذا و دارو در واکنش به ادعای مهدوی در خصوص افزایش مارژین شرکت ها تا ۵۰ درصد و تجربه خود در زمان مسؤولیت اظهار کرد: اصلاً امکان اینکه ما این روند را ادامه بدهیم وجود ندارد. اول اینکه آقای دکتر واعظ مهدوی راجع به مارژین صحبت کرد گفت وقتی قیمت بالا برود درصدهای مارژین بالا می­رود. اطلاع دارید که کمیسیون قیمت­گذاری دست خود وزارت بهداشت است، دست سازمان غذا و دارو است. در قیمت­ها هر چقدر قیمت پایه­ یک دارو بالاتر می­رود، مارژین آن دارو کمتر می­شود فرمول دارد. وی ادامه داد: این ارزی که به داروی وارداتی می­دهیم شامل همه­ اجزاء شده است. هم ماده­ مؤثره­ آن است، هم بسته ­بندی آن هست و هم همه چیز آن است ولی وقتی می ­­آییم به تولید می­رسیم چکار می­کنیم؟ می­­گوییم تولیدکننده، من فقط به ماده­ی مؤثره­ی تو ارز می­دهم، مابقی را خودت برو آزاد بخر. عبده زاده بحث خود را اینگونه تکمیل کرد: همین اختلاف در تولید و واردات را شما نگاه کنید. تولید­کننده­ شما می­رود ۷۵ درصد از مواد جانبی و اکتیپیان و بسته ­بندی و فویل و... همه را باید آزاد بخرد ولی شما آخرش می­بینی من چون ارز ۴۲۰۰­ی فقط یک جا به تو می­دهم در سرت می­زنم قیمتت هم همان ۴۲۰۰­ی باید به تو بدهم. واعظ مهدوی در پاسخ به عبده زاده گفت: بایستی سعی کنیم کالاهای اساسی مورد نیاز مردم را با قیمت ارزان در اختیارشان قرار بدهیم و از هرگونه افزایش غیرمنطقی قیمت خودداری کنیم. سازمان غذا و دارو الآن از اینکه بخواهد قیمت عادلانه بر روی داروهای تولید داخل بگذارد ناتوان و عاجز است. رئیس انجمن اقتصاد سلامت ادامه داد: علت ناتوانی سازمان در قیمت گذاری نهادهای نظارتی هستند که اجازه این قیمت­گذاری را نمی دهند. چه ضمانتی وجود دارد که اگر قیمت ارز افزایش پیدا کند اجازه­ی افزایش قیمت دارو به سازمان داده شود. هیچ سیستمی نمی تواند در مقابل رانت ۸۰۰ درصدی مقاومت کند شیوایی در جمع بنده بحث خاطرنشان کرد: نتیجه­ تخصیص ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی را مثلاً در حوزه­ی گوشت ما دیده­ایم. گوشت کیلوی ۳ تا ۴ دلاری که با ارز ۴۲۰۰­ی نهایتاً می­شد ۲۰ هزار تومان، داخل کشور باید کیلویی ۱۰۰ هزار تومان می­خریدند بعدها نیز فسادهای آن رو شد. در دارو هم پرونده ­هایی همچون دختر وزیر و غیره در رسانه ها باز شد. وی سخنان خود را اینگونه خاتمه داد: هیچ سیستمی نمی­تواند در مقابل این رانت ۸۰۰ درصدی خودش را نگه دارد. چرا سیاست غلط بگذاریم؟ آقای دکتر می­گویند گران می­شود، من که دارم می­گویم شما به بیمه­ها همان ارز ۴۲۰۰­ی خود را معادل ریالی­اش به بیمه­ها بدهید تا از مصرف کننده حمایت بکنند. منتها من نمی­دانم برای کی گران میشود. لابد برای یک عده گران می­شود. این عده چه کسانی هستند؟ مردم نیستند.