راه‌اندازی دانشکده‌ای ویژه سالمندان بزودی/ «گیلان» سالمندترین استان کشور

سلامت نیوز:رئیس اداره سلامت سالمندان وزارت بهداشت ضمن تشریح اقدامات صورت گرفته در جهت ارائه خدمات بهداشتی، درمانی و مراقبتی از سالمندان، از آغاز به کار دانشکده سالمندی در آینده نزدیک خبر داد و گفت: موضوع سالمندان چند وجهی است که علاوه بر بهزیستی و وزارت بهداشت نیازمند همکاری سایر نهادها نیز است. به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، دکتر محسن شتی در ارتباط ویدیو کنفرانسی با خبرنگاران به مناسبت روز جهانی سالمند ضمن تبریک این روز گفت: برنامه های وزارت بهداشت برای ارتقای سلامت سالمندان در ابعاد مختلف پیگیری می شود. در حوزه درمان در حال تدوین گایدلاین های خاص مانند تشخیص و درمان دمانس و آلزایمر هستیم همچنین پروتکل هایی برای اورژانس ۱۱۵ و خدمات فوریت پزشکی در حال تدوین است که مخصوص سالمندان باشد. طراحی ارائه خدمات مراقبتی در منزل برای سالمندان وی افزود: طراحی ارائه خدمات مراقبتی در منزل برای سالمندان هدف مهمی است که در دیگر کشورها اجرا می شود اما در کشور ما هنوز نهایی نشده است همچنین کار روی مراقبت بهداشتی درمانی در مراکز شبانه روزی نگهداری از سالمندان با همکاری سازمان بهزیستی انجام می شود. شتی با تاکید بر لزوم تربیت نیروی انسانی متخصص طب سالمندی اظهارکرد: این موضوع چند سال متوقف شده بود اما مجددا از سر گرفته شد تا با توجه به حرکت جامعه به سمت سالمندی بتوانیم پاسخگوی نیاز جامعه باشیم. آموزش های دانشحویان این رشته حین تحصیل مورد بازنگری قرار می گیرد. همکاران ما در حوزه آموزش وزارتخانه در حال بازنگری کوریکولوم های درسی هستند تا دغدغه مهارت آموزی نداشته باشیم و زمانی که دانشجو فارغ التحصیل می شود، مهارت کافی داشته باشد. برنامه دوم نیز در خصوص فارغ التحصیلان است که دوره های حین خدمت بگذرانند. در این زمینه سازمان ملی مهارت ها اعلام آمادگی کرده است تا دوره های کوتاه مدتی برای فارغ التحصیلان در نظر بگیرد. وی با اشاره به اینکه در زمینه شاخص های مرتبط با سالمندان نیازمند اطلاعات دقیق هستیم، گفت: این شاخص ها کمک می کند تا با شواهد و مستندات تصمیم گیری کنیم. در حوزه آموزش سالمندان از آنجایی که شاید متخصص کافی به اندازه جمعیت سالمندان در سال های آتی نداسته باشیم، اقدام به تهیه محتواهای آموزشی متناسب با سالمند کرده ایم تا در قالب های مختلف بتواند به آگاهی از خود مراقبتی توسط سالمند کمک کند. راه اندازی دانشکده ای ویژه سالمندان بزودی شتی افزود: سایر کشورها پروژه ای تحت عنوان دانشکده سالمندی دارند که سالمند می تواند بنابر علاقه خود مباحثی را بیاموزد. این طرح با همکاری شهرداری تهران و وزارت علوم قرار است در دانشگاه علوم پزشکی تهران به شکل پایلوت اجرایی شود. رئیس اداره سلامت سالمندان تاکید کرد: در حوزه آینده پژوهی سالمندان نیز فعال هستیم تا بدانیم در آینده با شرایطی که داریم وضعیت سالمندان چگونه خواهد شد؟ آیا توان مدیریت شرایط را خواهیم داشت؟ آیا هر دستگاه به اندازه سهم خود در حوزه سالمندان تلاش می کند؟ موضوع سالمندان تنها وابسته به وزارت بهداشت یا یک نهاد دیگر نیست بلکه موضوعی است که تمام نهادها باید به آن ورود کنند. وی افزود: برای برطرف شدن مشکل سالمند نیازمند همراهی و هماهنگی همه نهادها هستیم. در سال ۲۰۱۸ برای اولین بار تعداد افراد بالای ۶۵ سال از تعداد افراد زیر ۵ سال بالاتر رفت . در طول ۱۰۰ سال این سالمندی در کشورهای اروپایی تجربه شد و اگر امروز زیرساخت های آماده تری دارند طی فرصت ۱۰۰ ساله این کار را انجام دادند در حالی که کشور ما جوان بوده است ولی اکنون به سمت سالمند شدن پیش می رود. حدودا دو سال است که با این مهم مواجه هستیم که درصد سالمند در مقایسه با درصد کودک روند افزایشی دارد. سال ها نگران سلامت مادر، کودک و... بودیم و شاید چون درصد سالمندان کمتر بوده توجه کمتری به آنان کردیم. شناسایی سالمندان پرخطر دربرابر کرونا شتی با اشاره به سرعت پیر شدن جامعه تاکید کرد: ما فرصت کوتاهی داریم و باید برنامه های درازمدت، میان مدت و کوتاه مدت برای سالمندان داشته باشیم. نیازها باید فورا شناسایی شوند. در عین حال نباید توقع تاثیر آنی برنامه ها را داشته باشیم . وی افزود: در شرایط شیوع کرونا دیدیم حتی با اینکه سالمندان نکات بهداشتی را به خوبی رعایت می کنند اما بیش از سایرین در معرض خطر هستند. از این رو از معاونت بهداشتی خواستیم در غربالگری های تلفنی سوالات مخصوص سالمندان را افزایش دهند تا بتوانیم سالمندان پرخطر را شناسایی کنیم. امروز شاهد هستیم که دانشگاه ها سالمندان پرخطر تحت پوشش خود را بهتر می شناسند. گیلان سالمندترین استان کشور است رئیس اداره سلامت سالمندان ادامه داد: استان گیلان سالمندترین استان کشور است. در این استان کاری را با مدل بومی دنبال می کنیم که دستگاه ها کنار هم قرار گیرند تا ببینیم چگونه می توانیم با هماهنگی پاسخگوی نیاز سالمندان باشیم. سالمند تنها نیاز بهداشتی - درمانی ندارد بلکه نیاز رفاهی هم دارد. وی با بیان اینکه سالمندی در کشور در حال زنانه شدن است، اظهار کرد: درصد سالمندان مرد متاهل بیش از سالمندان زن متاهل است زیرا هم خانم ها امید به زندگی بالاتری دارند و هم شاید زنان سالمند پس از فوت همسر کمتر مجددا ازدواج می کنند. برخی زنان سالمند تنها زندگی می کنند و شاید هم درآمدی نداشته باشند بنابراین نیازمند توجه ویژه هستند. رئیس اداره سلامت سالمندان در ادامه سخنان خود تصریح کرد: در حال حاضر بر اساس سرشماری انجام شده در سال ۱۳۹۵ حدود ۱۰ درصد جمعیتمان بالای ۶۰ سال یا سالمند بودند. در سال ۱۳۵۵ حدود ۵ درصد جمعیت را سالمندان تشکیل می دادند و در طول ۴۰ سال گذشته این نسبت جمعیت دوبرابر شده است. ۲۰ سال دیگر یعنی در سال ۱۴۲۰ مجددا جمعیت سالمند افزایش می یابد و به ۲۰ درصد خواهد رسید و این دو برابر شدن در سال های بعد از ۱۴۲۰ با سرعت بیشتری اتفاق می افتاد این در حالیست که کشورهای دیگر دنیا که منابع و زیرساخت های بهتری نسبت به ما داشتند، ۱۰۰ سال فرصت داشتند تا این دو برابر شدن جمعیت سالمند را تجربه کنند و ما فقط ۲۰ سال فرصت داریم؛ آن هم در شرایطی که وضعیت مطلوبی در مراقبت از سالمندان نداریم. شتی سالمندی را نوعی دستاورد خواند و گفت: افزایش امید به زندگی به بالای ۷۰ سال یعنی فرد پس از بازنشستگی حدودا ۲۵ سال زمان دارد که باید بتوان به عنوان فرصت از آن استفاده کرد. این مهم میسر نخواهد بود مگر با داشتن سالمندی سالم. سبک زندگی و رعایت اصول تغذیه ای درست در سنین پیش از سالمندی است که می تواند سبب شود فرد در سن سالمندی هم اوضاع خوبی را تجربه کند. وی با بیان اینکه سند ملی سالمندان به عنوان محور اصلی اقدامات مطرح شده است، تاکید کرد: این سند مهر ماه سال قبل ابلاغ شده و در طول یک سال گذشته مورد بازنگری ملی نیز قرار گرفته است و امیدواریم این سند منشا اقدامات مناسبی شود. در طول سال گذشته بر اساس سند موجود برنامه های وزارت بهداشت را دنبال کردیم. شتی با بیان اینکه ابتلا به کووید۱۹ در سنین مختلف اتفاق می افتد، اظهار کرد: ۲۰ درصد موارد ابتلا به کرونا در سنین ۶۰ تا ۷۰ سال اتفاق می افتد و در گروه میانسالان هم درصد تقریبا به همین شکل است. در مورد مرگ هم عمده موارد مرگ در گروه سنی بالای ۶۰ سال اتفاق می افتد. رعایت نکات بهداشتی، زدن ماسک، شست وشوی دست ها و... اصولی است که برای همه و به ویژه سالمندان توصیه می شود. از سوی دیگر سالمند در دوران شیوع کرونا نباید از انجام فعالیت بدنی غافل شود و سبک زندگی جدید نبابد سبب شود بیماری های زمینه ای در سالمند عود کند. سالمند بیمار باید خدمات مراقبتی بیماری های مزمن را به موقع دریافت کند. وی افزود: کارهایی برای آموزش سالمندان و توانمندی آن ها در حال انجام است. محتوای جامعی (مادر) برای آموزش سالمندان و خانواده هایشان در حال ایجاد است که توسط کمیته ای تخصصی بر آن نظارت می شود. در حوزه های راهبری و مدیریتی هم اتفاقات خوبی صورت گرفته است. بیش از ۹۹ درصد سالمندان در خانواده ها زندگی می کنند و حدود ۱۵ هزار سالمند در آسایشگاه ها هستند. دوره های کوتاه مدت مهارتی سالمندیاری تدوین کردیم و پرستاران سالمند باید ترغیب به گذراندن این دوره ها شوند. شتی درباره ارائه واکسن آنفلوآنزا به سالمندان گفت: دسترسی به سالمندان از طریق سامانه سیب و مراکز بهداشتی وجود دارد و افرادی که نامشان در سامانه است به صورت رایگان واکسن دریافت می کنند. سایر سالمندان نیز با ارائه کارت ملی خود می توانند واکسن دریافت کنند البته لازم نیست حتما خود سالمند به داروخانه مراجعه کند بلکه یک عضو خانواده می تواند ۳ واکسن را با ۳ کارت ملی با پروتکل بالاتر از ۶۵ سال دریافت کند. وی با اشاره به اینکه طرح هرخانه یک پایگاه سلامت می تواند بر ارائه خدمات به خانواده ها موثر باشد، تصریح کرد: پس از مشاهده اولین موارد ابتلا به ویروس کرونا در کشور فورا کمیته علمی مشترکی با سازمان بهزیستی متشکل از متخصصان مختلف سلامت سالمندی، سلامت روان، متخصص عفونی و... تشکیل دادیم و دستورالعملی علمی و اجرایی برای پیشگیری و کنترل کووید۱۹ نوشته و ابلاغ شد. چک لیست نظارتی این دستورالعمل نیز آماده شد. پس از ابلاغ دستورالعمل ها اقدامات آموزشی و پیشگیرانه آغاز شد و آمار روزانه موارد مثبت و مشکوک کرونا در سامانه های ما و بهزیستی ثبت می شود و به دنبال آن به محض آنکه آمار در مرکزی افزایش پیدا می کرد فورا تیم های مشترکی به مرکز مراجعه و نقص یا مشکل را برطرف می کنند. خوشبختانه وضع مراکز نگهداری شبانه روزی در کشور ما از بسیاری از کشورهای دیگر بهتر است. در کنار موارد ذکر شده با همراهی بهزیستی به دنبال تدوین دستورالعملی برای استانداردسازی ارائه خدمات به سالمندان هم هستیم. شتی در خاتمه گفت: سالمندی اتفاقی چندبعدی است که برای رفع مشکلات سالمندان باید دید جامع تری داشت و سایر دستگاه ها هم به موضوع ورود کنند.