حضور افراطی کاربران در شبکه‌های اجتماعی در دوران کرونا

سلامت نیوز: نخواب، شاید اتفاقی افتاد این جمله ای است که از یک دوست مجازی شنیده بود، در شبی که خبرها نشان از واقعه ای بزرگ داشت. توی ذهن خودش هم همین جمله تکرار می شد: نخوابم، شاید اتفاقی بیفتد. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ،سحر از کاربران شبکه های اجتماعی است که به قول خودش در موارد خاص بدجوری می چسبد به اینترنت. شب کودتای ترکیه، شب ترور شهید سردار سلیمانی، شب واکنش ایران به این ترور. در تمام این اتفاقات بی خواب بوده و پر از استرس. یک بار از بی خوابی ناگهان پای اینترنت خوابش می برد.کرونا نامرئی است. آدم در مواجهه با آن نمی داند چه کار کند. این مدت می توانم بگویم که خیلی بیشتر اخبار و اتفاقات را چک می کنم. بیشتر وقت ها مطالب را برای دوستان و نزدیکانم نمی فرستم چون فکر می کنم اگر کسی خودش دنبال خبر نمی رود، لزومی ندارد او را بترسانم. کسی که مثل خودم باشد هم که اخبار را خودش می داند. من در حال حاضر اخبار را مدام چک می کنم. شاید شب بیدار نمانم اما چک کردنم مداوم است. خیلی از وقایع دورتر شده اند اما کرونا دور نمی شود. مثل موج است که وقتی پایین می رود باید منتظر خیزش آن باشیم. بدترین قسمتش این است که هرچه خبر می خوانم، به خبری که به آن نیاز دارم نمی رسم و این اضطراب باعث می شود روزی چند بار دنبال تناقض ها بگردم. شبنم، روزنامه نگار هم دائم اخبار کرونا را چک می کند. او می گوید: من اخبار مربوط به کرونا، استان های درگیر، تعداد مبتلایان و مرگ و میر را مدام چک می کردم و می کنم. بعد هم برای بستگان درجه یکم می فرستم. کاربر دیگری از زمانی می گوید که آمار بالا بود و او آنقدر در چک کردن اخبار افراط می کرده تا بالاخره قفل کودک گوشی اش را فعال کرده تا در روز بیشتر از 40 دقیقه نتواند از گوشی استفاده کند.برخی دیگر از کاربران توئیترهم به این نکته اشاره می کنند که تا پیش از شیوع کرونا هم بشدت درگیر استفاده از اینترنت بوده اند و وقت زیادی را در شبکه های اجتماعی می گذرانده اند اما در ایام کرونا دیگر رکورد شکسته اند و مدت زمان وقت گذرانی شان در شبکه های اجتماعی خیلی بیشتر شده است. برخی دنبال خبرند و بعضی دیگر به صورت افراطی به سرگرمی های آنلاین روی آورده اند. من اولین کاری که بعد از بیدار شدن می کنم این است که گوشی ام را از کنار تخت برمی دارم و شروع می کنم چک کردن. اول واتس اپ بعد اینستاگرام و بعدش هم تلگرام و توئیتر. این کار چیزی بین 20 دقیقه الی نیم ساعت زمان می برد که البته گاهی بیشتر هم می شود. در این چند ماهی که کرونا هست، این عادتم خیلی افراطی تر شده به این شکل که اگر نصف شب هم اتفاقی از خواب بیدار شوم، طبق همین روال شبکه های اجتماعی را چک می کنم چون حس می کنم شاید خبری شده و بهتر است زودتر بدانم. اصلاً موقع خواب همین استرس را دارم که زمانی که خوابم خبری شود برای همین تا می توانم بیدار می مانم و تا آخرین لحظه گوشی از دستم نمی افتد. حتی تحمل ندارم گوشی ام در شارژ بماند، البته فقط هم چک کردن خبر نیست. شاید بیشترش جنبه سرگرمی داشته باشد اما به همان هم واقعاً معتاد شده ام. اما در مقابل کسانی هم هستند که تا پیش از شیوع کرونا و قرنطینه چندان رغبتی به فضای مجازی نداشتند و در این ایام به آن گرایش پیدا کرده اند، مثل پدر و مادر دوستی که رفتارشان را این طور توصیف می کند: الان طوری شده که گوشی از دست پدر و مادرم نمی افتد. تمام شبکه ها عضو شده اند و دائم در حال فعالیت هستند. یک بخشی خوشحال کننده است چون می گویم سرشان گرم می شود اما بخشی از آن هم نگران کننده است. آن هم سیل اخبار و اطلاعات نادرست است که از منابع غیررسمی دریافت می کنند و باعث نگرانی شان می شود یا توصیه هایی که به آن عمل می کنند در صورتی که مرجعیت علمی ندارد، بهشان نمی شود خرده هم گرفت چون تازه با این فضا آشنا شده اند. اسمش را نمی شود اعتیاد گذاشت چون واجد شرایط آن نیست اما استفاده افراطی از اینترنت چیزی است که این روزها زمان زیادی از مردم می گیرد و مسلماً تبعاتی هم در پی دارد. این را دکتر سیداحسان طوسی، روانپزشک می گوید. او دلایل گرایش افراطی مردم به حضور در فضای مجازی را در دوران کرونا این طور توضیح می دهد: این مسأله دو دلیل عمده دارد. اول اینکه پرسه در شبکه های اجتماعی برای خیلی ها نقش کاهش دهنده اضطراب را دارد. آنها می خواهند حواسشان را پرت کنند چون اگر این کار را نکنند، افکار اضطراب آور مدام در ذهنشان می چرخد. برای همین ممکن است ساعت ها در اینستاگرام دنبال تماشا کردن عکس های فلان بازیگر یا ورزشکار باشند. طبیعی است که وقتی به دلیل شیوع کرونا اضطراب مردم هم بیشتر شده، میزان وقت گذرانی شان در فضای مجازی هم به این دلیل بیشتر می شود. دلیل دوم این است که الان با توجه به شرایط کرونا، روش های سرگرمی مردم محدودتر شده است؛ دیگر نمی شود مثل قبل بیرون رفت و در کافه وسینما وقت گذراند و خبری هم ازمیهمانی و دورهمی و سفر به شکل قبل نیست. طبیعتاً تمام سرگرمی فرد در گوشی تلفنش خلاصه می شود. اینها دو دلیل عمده استفاده بیشتر مردم از اینترنت در زمان کرونا هستند. البته می شود به دلایل دیگری مثل وسواس هم اشاره کرد که چندان شایع نیست، مثلاً اینکه فرد مدام اخبار را چک کند و اگر یک ساعت این کار را نکند فکر کند اتفاق بدی افتاده، جزو موارد وسواس است. اما با این احوال و با توجه به اینکه معلوم نیست کرونا تا کی بماند، چه کار باید بکنیم؟دکتر طوسی در این باره چند توصیه دارد: افراد در وهله اول باید میزان استفاده خودشان را پایش کنند و بفهمند در طول روز چه زمانی را به حضور در شبکه های اجتماعی اختصاص می دهند. برای این کار می شود از اپلیکیشن هایی هم کمک گرفت و جالب است که از هرطرف می رویم به همین گوشی تلفن می رسیم. بعد باید پله پله برای خودشان محدودیت اعمال کنند. برای اینکه کمتر در فضای مجازی وقت بگذرانیم باید اضطراب خودمان را کاهش دهیم در واقع خودمان را از فضاهای اضطراب آور دور کنیم. بهتر است کاربران خودشان را به استفاده از چند سایت و کانال و خبرگزاری معتبر محدود کنند تا از بمباران اخبار جعلی دور بمانند. برای کاهش اضطراب همچنین باید خودمان را از نظر فیزیکی فعال نگه داریم، حتی شد در حد چند دراز و نشست و کمی پیاده روی. روش های آرام سازی هم توصیه مناسبی است. شما می توانید خیلی راحت به منابعی که این روش ها را آموزش می دهند، دست پیدا کنید. وقت گذرانی با خانواده هم گزینه خوبی است که می تواند به صورت حضوری و محدود یا اینترنتی باشد. تماس تصویری بگیریم و بنشینیم و با هم حرف بزنیم. با خانواده فیلم ببینیم و سرگرمی های گروهی ایجاد کنیم، خصوصاً این توصیه برای والدین است که با فرزندانشان کارهایی مثل درست کردن کاردستی انجام دهند، جای اینکه والدین سرشان توی گوشی خودشان باشد و بچه ها هم همینطور. توصیه من این است که در این دوران به سلامت جسم و روان مان اهمیت بدهیم. تغذیه مناسب و فعالیت بدنی مؤثر داشته باشیم و کمیت و کیفیت روابط را بهتر کنیم. اگر با این روش ها به نتیجه نرسیدید و هنوز به حضور بی رویه در شبکه های اجتماعی مشغول بودید، بهتر است از یک مشاور روانشناس یا روانپزشک کمک بگیرید که در این صورت هم در بیشتر موارد نیازی به استفاده از دارو نیست و با تکنیک هایی مداوا می شوید. دیگر آدم های قبلی نیستیم. هم صبور شده ایم و هم بی قرار. از طرفی هزار فکر در سرمان است و از طرف دیگر، چنان مهر کندی بر همه چیز زده شده که گاهی چاره ای جز سکون نیست. این وسط فقط ماییم و خودمان. یک نفر برای خودش. یکی نفری که با گوشی تلفنش برای خودش دنیایی مجازی می سازد و در آن زندگی می کند. کرونا این عادت بدمان را هم بدتر کرد.