تورم بر دستمزد بازنشستگان می‌تازد

سلامت نیوز:یکی از مطالبات مهم بازنشستگان در این سال ها همسان شدن حقوق شان با شاغلان است. نزدیک به یک دهه است که دولت و مجلس شورای اسلامی قصد پاسخ به این مطالبه را دارند؛ البته این قانون، هشت سال پیش در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و سرانجام در روزهای گذشته مقرر شد که همراه با حقوق مرداد اعمال شود. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح نو ،حال سوال اینجاست که این همسان سازی 26 درصدی تا چه اندازه می تواند پاسخگوی نیاز بازنشستگان در این روزهای سخت اقتصادی باشد؟زندگی باید با دریافتی حدود سه میلیون تومان در ماه بچرخد و برای برخی با کمتر از این رقم؛ اما اگر مستاجر باشند نیمی از این دریافتی برای کرایه خانه می رود و مابقی این پول می ماند و هزینه خورد و خوراک، رفت و آمد، درمان و دارو و تحصیل فرزندان و ... . زندگی اکثر بازنشستگان همین است؛ بیش از سه میلیون نفر فقط بازنشسته کارگری و تامین اجتماعی در ایران داریم، یعنی سه میلیون خانوار با همین روند زندگی خود را می گذرانند و به طور میانگین دریافتی آنها نزدیک به سه میلیون تومان در ماه است؛ کسانی که 30 سال سختی کار را کشیده اند و امروز با هزاران درد و بیماری مواجه هستند. برخی از آنها چند دختر و پسر بیکار در خانه دارند، برخی خرج چند دانشجو را می دهند یا باید برای تهیه جهیزیه دخترشان یا سور و سات عروسی برای پسرشان، آستین بالا بزنند یا گاهی باید به عروس و داماد و نوه هم کمک کنند؛ تامین همه اینها با میانگین دریافتی سه میلیون تومان کار هرکسی نیست. البته برای افرادی که بیش از 35 سال سابقه پرداخت حق بیمه دارند، دریافتی آنها به حدود چهار میلیون تومان هم ممکن است برسد، اما هستند کسانی که با سابقه پرداخت حق بیمه زیر 10 سال، دریافتی 1.5 میلیون تومانی دارند و شرایط برای آنها به مراتب دشوارتر است.اگرچه یک روز در تقویم سالانه جمهوری اسلامی ایران، به تکریم بازنشستگان اختصاص پیدا کرده اما شاید ارتقا و بهبود وضعیت معیشت آنها، مهم ترین تکریم برایشان باشد. اگرچه بناست با اجرای طرح همسان سازی حقوق بازنشستگان، اوضاع این قشر زحمتکش نسبت به گذشته بهتر شود، اما باز هم بازنشستگان زندگی سختی را می گذرانند و برخی از آنها برای آنکه چرخ زندگی شان بچرخد، سراغ مشاغلی مانند مسافرکشی، نگهبانی و... رفته و دوران استراحت را هم با کار می گذرانند تا بلکه امورات زندگی شان راحت تر به گردش درآید. نزدیک هشت سال قبل قانون همسان سازی حقوق بازنشستگان از سوی مجلس شورای اسلامی تصویب شد اما سال هاست از تصویب این قانون توسط مجلس گذشته و به دلیل محدودیت منابع مالی که برخی کارشناسان آن را 40 هزار میلیارد تومان تخمین می زدند، خبری از اجرای این قانون نبود و اجرای آن منوط به تامین اعتبارات لازم از سوی دولت عنوان شده بود. از آنجایی که اصلی ترین طیف بازنشستگان کشوری تحت پوشش تأمین اجتماعی قرار دارند، همسان سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی بدون تأمین اعتبار، مانده و هیچ تعیین تکلیفی برای آن تعیین نشده بود. بیشتر خبرها در حد وعده بود و کارگران باور کرده بودند که این وعده با عمل فرسنگ ها فاصله دارد. اما بالاخره افزایش دستمزد کارگران برای سال 99، بعد از ورود سازمان بازرسی کل کشور به 26 درصد افزایش و مقرر به انجام شد. سرانجام فروردین امسال دولت از طریق سازمان برنامه و بودجه، 6 هزار میلیارد تومان برای اجرای طرح همسان سازی حقوق بازنشستگان کشوری و لشکری اختصاص داد تا از ابتدای سال جاری حداقل حقوق بازنشستگان کشوری و لشکری با احتساب همسان سازی، دو میلیون و 800 هزار تومان شود و نهایتا 18 تیر مصوبه اجرای قانون همسان سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی در جلسه هیات وزیران به تصویب رسید و هیات دولت با واگذاری 32 هزار میلیارد تومان سهام شرکت های دولتی در پرداخت بدهی اش به سازمان تأمین اجتماعی موافقت کرد؛ البته بررسی وضعیت حقوقی کارکنان و بازنشستگان از دولت گذشته تاکنون نشان می دهد که ضریب ریالی کارکنان تا ۱۴۲ درصد و حداقل حقوق آنها حدود ۲۶۶ درصد رشد داشته است؛ گرچه این میزان از رشد در مقایسه با شرایط خاص اقتصادی و تورم موجود همچنان با رضایت کامل کارکنان همراه نیست ولی از نگاه مسوولان دولتی، در وضعیت تحریمی موجود، این افزایش در تناسب با میزان تورم و نیازهای معیشتی مردم قابل قبول است. دولت باید سالانه برای حدود چهار میلیون کارمند و بازنشسته پیش بینی حقوقی داشته باشد و به همین دلیل بیشترین هزینه ای که در بودجه دارد مربوط به همین بخش حقوق و دستمزدهاست که گاهی تا ۸۰ درصد بودجه جاری را تشکیل می دهد، به طوری که در بودجه ۵۷۰ میلیارد تومانی عمومی امسال بیش از ۴۳۰ هزار میلیارد تومان به بودجه جاری اختصاص دارد. طبق قانون برنامه و بودجه باید حقوق کارکنان متناسب با تورم هر ساله افزایش پیدا کرده و از طرفی دولت در جهت کاهش اختلاف در پرداخت ها و همسان سازی حقوق حرکت کند؛ از این رو این مساله هر ساله در جریان تصویب وضعیت حقوقی کارکنان و بازنشسته ها در بودجه با توجه به وضعیت منابع دولت، حواشی و بحث های خاص خود را به همراه دارد. کارکنان یا بازنشسته ها؟ بررسی وضعیت پرداخت های حقوقی کارکنان در دولت یازدهم و دوازدهم بر اساس گزارش سازمان اداری و استخدامی نشان می دهد که در این دولت، تصمیماتی که برای افزایش حقوق گرفته شده، در دو بخش قابل بررسی است؛ اول، افزایش سنواتی و متناسب با تورم که در سال ۹۲ ضریب ریالی کارکنان دولت ۱۰۰۶ بوده و امسال این ضریب به ۲۴۳۸ افزایش یافته است؛ یعنی ۱۴۲درصد افزایش دارد؛ البته آقای انصاری، رییس سازمان اداری و استخدامی، معتقد است این روش با میزان افزایش تورمی که مرکز آمار در این بازه زمانی اعلام کرده، برابری می کند؛ یعنی چیزی حدود ۱۴۲ درصد و دولت در مجموع توانسته متناسب با نرخ تورم، ضریب ریالی را تغییر دهد. دوم، افزایش هایی است در سه مرحله برای کارکنان اعمال شده؛ در سال ۹۳ فوق العاده ها و امتیازات شغلی اضافه شده، در اوایل سال ۹۴ فوق العاده ویژه موضوع بند (۱۰) ماده (۶۸) و در اسفند سال گذشته هم افزایش 50 درصدی فوق العاده ها طبق فصل دهم قانون مدیریت خدمات کشوری. در این حالت در مجموع، تغییرات حقوق و مزایا بدین صورت است که حداقل حقوق کارکنان دولت از ۴۹۰ هزار تومان به یک میلیون و ۸۰۰ هزار تومان، معادل ۲۶۶درصد افزایش پیدا کرده است. همچنین متوسط حقوق کارکنان دولت نیز، از یک میلیون و ۷۳۰ هزار تومان به پنج میلیون و 470 هزار تومان رسیده که افزایش ۲۱۶ درصدی داشته است. این در حالی است که مروری بر متوسط رشد حقوق کارکنان در چند سال اخیر نشان می دهد که ۲۰ درصد در سال ۱۳۹۳، ۱۴ درصد ۱۳۹۴، ۱۲ درصد ۱۳۹۵، ۱۰ درصد ۱۳۹۶ و ۱۰ درصد در سال ۱۳۹۷، افزایش یکسان ۴۰۰ هزار تومانی و حداکثر تا ۱۰ درصد در سال ۱۳۹۸ و متوسط ۱۵ درصدی با حداقل دریافتی 8/2 میلیون تومان در سال جاری اعمال شده است. اما وضعیت حقوقی بازنشسته ها با توجه به اختلاف قابل ملاحظه پرداختی ها و عدم تعادل در این بخش، با الزام قانون برنامه اقداماتی در بودجه سنواتی برای همسان سازی حقوق بازنشسته ها صورت گرفت و هر سال تا حدودی وضعیت پرداخت به آنها ترمیم شده است. دولت ادعا می کند دریافتی بازنشستگان کشوری از متوسط ۸۸۹ هزار تومان به سه میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده که ۳۲۷درصد افزایش دارد؛ همچنین در مورد بازنشستگان لشکری متوسط دریافتی از یک میلیون و ۱۲۳ هزار تومان به چهار میلیون و ۲۸۰ هزار تومان افزایش یافته که بیانگر رشد ۲۸۱ درصد است؛ البته در مورد افزایش حقوق بازنشسته ها باید یادآور شد که با تغییرات اعمال شده و اقداماتی که در راستای همسان سازی حقوق آنها صورت گرفت، متوسط رشد 26 درصدی در سال جاری رقم خورد. پیش از این آقای محمد شریعتمداری، وزیر تعاون و رفاه اجتماعی نیز درباره همسان سازی حقوق بازنشستگان تأمین اجتماعی در نشست خبری خود اظهار کرده بود: پس از 57 جلسه با بخش های مختلف دولت با دستور رییس جمهور که در سایه شفاف سازی اطلاعات تأمین اجتماعی به دست آمد، 32 هزار میلیارد تومان منابع دولت پرداخت شد، به گونه ای که بازنشستگان 30 ساله زیر دو میلیون و 800 هزار تومان و بازنشستگان با 35 ساله سابقه زیر سه میلیون تومان دریافت نخواهند کرد. همسان سازی چقدر پاسخگوی تورم است؟ اکنون که افزایش ۲۶ درصدی حقوق کارگران و سپس بازنشستگان پس از بحث وجدل های فراوان به تصویب رسیده است، این سوال مطرح می شود که میزان افزایش دستمزدها با درصد تورم اعلام شده از سوی بانک مرکزی چقدر تناسب دارد؟ چرا که حداقل دستمزد باید تأمین کننده زندگی یک خانوار سه یا چهارنفره کارگری باشد. حالا باوجود اینکه نرخ تورم امسال به بالای ۴۰ درصد رسیده و حتی در حوزه خوراکی ها به بیش از ۵۰ درصد هم رسید، چگونه یک کارگر باید معاش خود را تأمین کند؟ در این باره آقای علی دهقان کیا، رییس کانون کارگران بازنشستگان استان تهران گفت: تورم امسال واقعا لجام گسیخته است اما به صورت رسمی اعلام نمی شود، آنچه ما بر سر سفره ها می بینیم و آن قیمتی که در بازارها شاهد هستیم، سرعت بسیار بالایی دارد؛ با این حال نسبت به سال گذشته می توان گفت که با این همسان سازی تورم پارسال پوشش داده شد و امسال با افزایش برخی قیمت ها مثل مسکن و کالاهای اساسی نسبت به سال گذشته می توان گفت باوجود این اتفاق خوبی که افتاد، نسبت به تورم باز هم عقب هستیم وگرنه در کل همسان سازی درست و مناسبی بود. وی ادامه داد: امسال ما توانستیم برای همسان سازی از سازمان تامین اجتماعی در حدود 14 هزار و 500میلیارد تومان دریافت کنیم و همچنین سه هزار میلیارد تومان هم بابت بن مسکن گرفتیم كه در این شرایط اقتصادی فکر می کنم رقم خوبی برای بازنشستگان باشد؛ البته ممکن است هر تصمیمی که گرفته می شود 10 درصد مخالف داشته باشد اما در مجموع به نظر می رسد حرکت بسیار خوبی بوده که بعد از انقلاب مانند این اتفاق رخ نداده است. دهقان کیا در ارتباط با دغدغه بازنشستگان تصریح کرد: متناسب سازی یا همسان سازی جزو مستمری است؛ در جلسه ای که با مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی داشتیم، قول دادند که افزایش متناسب سازی عیناً جزو حقوق است و در سنوات آتی، مشمول افزایش سالانه خواهد شد. به گفته دهقانی کیا، افزایش مرداد که ناشی از اجرای همسان سازی و افزایش مزایای مزدی است، عطف به ماسبق نخواهد شد؛ دولتی ها اصرار داشتند که این کار از مهر صورت بگیرد اما با فشار فعالان و کانون ها از مرداد لازم الاجرا شد ولی قرار نیست بازنشستگان مابه التفاوت آن را برای چهارماه ابتدای سال دریافت کنند.این فعال صنفی در پایان تاکید کرد: این میزان افزایش از مرداد اعمال می شود و شامل چهارماه ابتدای سال نخواهد شد. پای درد دل بازنشستگان البته این همسان سازی برای برخی از بازنشستگان آنطور که باید اعمال نشده و با مشکلاتی همراه بوده است. آقای اعظمی فرد بازنشسته ای است که می گوید: من با 10 سال سابقه بازنشستگی پیش از این، یک میلیون و 700هزار تومان حقوق می گرفتم که ماه گذشته 400 هزار تومان بابت همان افزایش های سالانه به حقوقم اضافه شد و این ماه نیز 300 هزار تومان بابت همسان سازی به حقوقم اضافه شده است که جمعا دو میلیون و 500 هزار تومان می شود. وی با انتقاد از وضعیت معیشتی کشور، اضافه کرد: این افزایش حقوق در مقابل افزایش نرخ کالاها و مسکن در یک سال گذشته ناچیز است و امثال ما همچنان با مشکلات گذشته دست و پنجه نرم خواهیم کرد. این فرد بازنشسته افزود: هم اکنون حقوق من به دو میلیون و 500هزار تومان رسیده است و نمی دانم چگونه می خواهند آن را به نرخ حداقلی یعنی دو میلیون و 800هزار تومان برسانند. وی در آخر گفت: حالا پس از چند ماه انتظار، افزایش حقوق اعلام شده که البته چندان تناسبی با خواسته های ما بازنشستگان ندارد. در واقع ۲۶ درصد نسبت به رقم مشکل دار سال قبل، افزایش حقوق تصویب شده که واقعا عدد و افزایش خاصی نیست. مساله ای که در این میان وجود دارد، الزام واریز مابه التفاوت ماه های ابتدایی سال است که قول واریز آن ها داده شد ولی با توجه به کمبود بودجه واریز آنها نیز منتفی اعلام شد. یکی دیگر از مشکلاتی که بازنشستگان در این زمینه دارند؛ در نظر نگرفتن سختی کار و میزان زیان آوری آنهاست. اتفاقی که اخیرا رخ داده و مورد اعتراض کارگران هم قرار گرفته لحاظ نکردن سختی و زیان آوری کارها در همسان سازی حقوق است؛ البته باید توجه كرد فردی که شغل سخت و زیان آور داشته متفاوت با آن دسته از بازنشستگانی است که بر اساس ماده ۱۰ قانون نو سازی صنایع با ۲۵ سال سابقه بازنشسته شده اند.