تصمیم‌ مقطعی، نسخه بی‌جواب آلودگی هوای پایتخت

سلامت نیوز:امسال بر اساس استانداردهاي جديد تعداد روزهاي آلوده در تهران افزايش يافت و با سرد شدن هوا و بحث وارونگي دما انتظار مي رود نفس کشيدن در اين شهر سخت شود؛ مشکلي که نه تنها قانون هواي پاک بلکه تصميم هاي مقطعي هم نتوانست نسخه اي براي آن باشد. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان ملی ،امسال بر اساس داده هاي شرکت کنترل کيفيت هواي تهران، 36 روز نفس کشيدن براي گروه هاي حساس از جمله بيماران قلبي و ريوي، زنان باردار و کودکان سخت شد و دو روز هواي تهران براي همه اقشار جامعه آلوده بود.آلودگي هوا تابع يک متغير نيست بلکه به عواملي چون شرايط جوي از جمله سرعت باد، ارتفاع لايه مرزي، دماي هوا، تابش خورشيد و ميزان توليد آلاينده هاي اوليه بستگي دارد و بيشترين ذرات معلقي که در آلودگي هواي تهران تاثيرگذار بوده ازن، دي اکسيد نيتروژن و ذرات معلق کمتر از 5/2ميکرون است. ازن؛ يک آلاينده موثر در آلودگي مديرعامل شرکت کنترل کيفيت هواي تهران درباره روزهاي آلوده هواي اين شهر مي گويد: در همه روزهاي آلوده ازن آلاينده مسئول و شاخص بوده و همان طور که در اخبار و گزارش هاي پيشين نيز اعلام شد، اين آلاينده به واسطه وجود برخي آلاينده هاي ديگر مانند اکسيدهاي نيتروژن و ترکيبات آلي فرّار، در زير نور خورشيد بستر مناسب براي توليد و انتشار پيدا مي کند. حسين شهيدزاده با بيان اينکه در سال جاري نيز همانند سال هاي قبل، از ابتداي خرداد و همزمان با گرم شدن هوا غلظت آلاينده ازن به خصوص در ساعات بعدازظهر افزايش يافت، تصريح مي کند: در روزهاي اخير به واسطه کاسته شدن از شدت گرما، غلظت اين آلاينده نيز کاهش يافته و در اغلب روزها، آلاينده شاخص شهر نبوده و در شرايط مطلوب قرار داشته است. وي با اعلام اينکه پيش بيني مي شود طي ماه هاي آينده تا آخر سال غلظت آلاينده ازن کاهش يابد، خاطر نشان مي کند: همزمان با سرد شدن هوا و کاهش ارتفاع لايه مرزي و بروز پديده هايي مانند وارونگي دما، بستر براي افزايش غلظت ساير آلاينده ها مانند ذرات معلق ريز و اکسيدهاي نيتروژن فراهم مي شود و کاهش زمان اجراي طرح ترافيک به علت شيوع بيماري کرونا، امکان افزايش اين آلاينده ها را تشديد خواهد کرد. راهکارهايي براي کاهش آلودگي هوا راهکارهايي براي رهايي از آلودگي هواي تهران بيان شده که مهمترين آن اجراي قانون هواي پاک است که برخي آن را قانون نفس ناميده اند؛ اين قانون در 25 تير 1396 به تصويب مجلس رسيد و پس از تاييد شوراي نگهبان، چند روز بعد جهت اجرا به دولت ابلاغ شد و دستگاه هايي هم در آن متولي بودند تا با اجراي برنامه هاي مختلف نسبت به کاهش آلودگي هوا اقدام کنند. در اين ميان توسعه روزافزون صنايع، شکل گيري واحدهاي آلاينده، از رده خارج نشدن خودروهاي فرسوده و حتي افزايش جمعيتي در شهرهايي که ظرفيت زيستي آنها تکميل شده نيز از مواردي است که به آلودگي هوا دامن مي زند و راهکارهاي کاهش آلودگي را بايد در تحقق هر يک از آنها دنبال کرد. بارگذاري بيش از ظرفيت اکولوژيکي مديرکل محيط زيست و توسعه پايدار شهرداري تهران به عنوان يکي از متوليان امر نيز با انتقاد از اينکه در مواجهه با مشکل آلودگي هواي تهران صرفا به ارتقاي استانداردها توجه مي شود و فراموش مي کنيم که ظرفيت زيستي اين کلانشهر تکافوي چه ميزان خودرو را مي دهد؟ خاطر نشان مي کند: امروز بارگذاري بيش از ظرفيت اکولوژيکي مهم ترين دليل تنگي نفس شهرهاي بزرگ به ويژه تهران است. شينا انصاري درباره مديريت آلودگي هوا مي گويد: اين موضوع مقوله اي چندوجهي است که عوامل متعددي چون استاندارد خودروها، کيفيت سوخت، از رده خارج کردن خودروهاي فرسوده، توسعه حمل و نقل عمومي، معاينه فني خودروها و مديريت تقاضاي سفر در آن دخالت دارد. وي با اشاره به اينکه عوامل مختلفي از جمله عدم التزام دستگاه ها به قوانين مصوب مجلس و آيين نامه هاي اجرايي دولت و تخصيص نيافتن منابع مالي لازم و تداوم روند بارگذاري در شهرهاي بزرگ را مي توان از جمله عوامل تشديد آلودگي هوا نام برد، مي گويد: حل معضل آلودگي هوا يک اقدام بين دستگاهي است و علاوه بر دولت و شهرداري ها، مجلس و پليس راهنمايي و رانندگي نيز در آن دخيل هستند. انصاري با بيان اينکه مصوبه هاي موردي و تصميم هاي مقطعي طي چند دهه گذشته براي توسعه ساخت وسازها و بارگذاري ها در پايتخت و ساير شهرهاي بزرگ کشور موجب جذب بيشتر جمعيت، صنعت و خدمات در شهرهاي بزرگ و حريم آنها شده است، ادامه مي دهد: به استناد مصوبه هاي دولت، شرق و غرب تهران نبايد گسترش کالبدي داشته باشد، اما متاسفانه بيشترين رشد طي دو دهه قبل در دو محور شرق و غرب اين کلانشهر رخ داد؛ اين بارگذاري ها صرف نظر از مسائل مختلف اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي، معضلات زيست محيطي را براي تهران و ساير کلانشهرها پديد آورده که آلودگي هوا تنها يکي از پيامدهاي آن است. مديرکل محيط زيست و توسعه پايدار شهرداري تهران مي گويد: از تبعات اين بارگذاري ها سرازير شدن حجم قابل توجه وسايط نقليه موتوري به اين شهر بوده که حتي با ارتقاي استانداردهاي سوخت و خودرو به يورو 5 هم در شرايط اينورژن و وارونگي دما در فصول سرد سال، وقوع آلودگي هوا در اين شهر بزرگ اجتناب ناپذير است. وي با بيان اينکه تلاش ها براي ارتقاي استانداردها مطابق قانون هواي پاک و آيين نامه هاي آن نيز به نتيجه مطلوب نرسيده، مي گويد: با وجود تذکرهاي سازمان حفاظت محيط زيست در خصوص ارتقاي استاندارد خودروهاي نو به يورو 5 متأسفانه اين موضوع در زمان مقرر اجرايي نشده است. نقش برجسته توسعه زيرساخت هاي حمل ونقل مديرکل محيط زيست و توسعه پايدار شهرداري تهران با تاکيد بر نقش محوري توسعه حمل ونقل عمومي در کنترل آلودگي هوا، اضافه مي کند: رويکرد خودرومحوري نيز بايد در شهر تهران به انسان محوري تغيير کند. انصاري با بيان اينکه شهرداري تهران اقدام قابل توجهي را براي پياده سازي اين راهبرد انجام داده، تصريح مي کند: احداث چندين پياده راه، ترويج حمل ونقل پاک، توسعه مسيرهاي دوچرخه سواري به موازات اقدامات براي بازسازي ناوگان حمل ونقل عمومي و توسعه خطوط مترو از جمله فعاليت هاي زيرساختي براي کاهش خودرومحوري در شهر است.وي مي گويد: تداوم اين حرکت ها، تسهيل فرآيندها و تامين امکانات و منابع مالي لازم براي توسعه حمل ونقل پاک مي تواند تا حد زيادي از بار آلودگي هواي پايتخت در فصل سرد سال بکاهد. تداوم آلودگي، نفس ها را در سينه حبس و جلوه زيباي شهري را در خود محو مي کند و بر همين اساس کاهش آلودگي هوا بايد به دغدغه مردم و مسئولان تبديل شود.