تشدید خشونت علیه کادر درمان

سلامت نیوز:خبر فوت بیمار را که داد، یکی یقه اش را گرفت و محکم هلش داد و آن یکی با مشت و لگد به جانش افتاد. مهدی، 2هفته پیش، زمانی که از دست همراهان یک بیمار فوت شده به اتاق عمل پناه برد، در آینه دید که لبش چطور خونریزی می کند و سر و صورت و پاهایش چطور کبود شده و از درد ذق ذق می کند. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ،او پرستار یک بیمارستان در تهران است که پرونده ای برای شکایتش باز شده. شب ها کابوس می بیند و تصویر حمله 3مرد و یک زن، از جلوی چشمانش دور نمی شود.همراه بیمار مربی باشگاه بود. وقتی با صدای پرستار بیدار شد، دیگر نفهمید چه شده و 10مشت پی درپی درصورت پرستار نشاند. چشمان پرستار سیاهی رفت و افتاد. همراه بیمار را دادگاهی کردند و یک شب بازداشت شد. محمد دست و پاهای 6نفر را دید که به سر و صورتش می خورد. دادگاه اما برای 3نفر از آنها پرونده تشکیل داد. از تیرماه چندین جراحی روی چشم و صورتش انجام شده و ماجرا همچنان با خونریزی گاه و بیگاه چشم راست ادامه دارد. اول تیر، روز سختی برای محمد ابوترابی بود. همراهان بیمار وقتی عزیزشان فوت کرد، پزشک متخصص بیهوشی را به مثابه قاتل پدرشان دیدند و بی رحمانه سر و صورتش را هدف گرفتند. تنها چند مشت و لگد مانده بود تا محمد بینایی چشم راستش را از دست بدهد. تصاویر صورت کبود و خونین او در فضای مجازی بسیار دیده شد. بعد از ابوترابی، یک متخصص چشم در بیمارستان شهرستان دنای یاسوج هم مورد حمله همراهان بیمار قرار گرفت و از ناحیه دست آسیب دید. قبل از او، پرستار بیمارستان امام خمینی کوهدشت، از طرف همراهان بیمار مورد ضرب و شتم قرار گرفت و در مشهد هم اتفاق مشابهی برای 2پرستار دیگر افتاد. در 7 ماه گذشته موارد حمله به کادر درمان بالا رفته است. گروهی از پرستاران و پزشکان می گویند تعداد حملات بیشتر نشده، اما شدیدتر و خشن تر از گذشته شده است. شدت درگیری و حمله به کادر درمان تنها به 7 ماه گذشته و اپیدمی کرونا محدود نمی شود. پیش از این هم بارها گزارش هایی درباره خشونت های فیزیکی علیه این افراد به ویژه پرستاران داده شده بود که نمونه آن مربوط می شود به آذر سال گذشته که 10مرد به زن پرستاری در شیفت شب بیمارستان امام خمینی ایلام حمله کردند. همراهان بیمار ضربه محکمی به میز بخش پذیرش زدند. میز با شدت به شکم پرستار برخورد کرد و او از شدت ضربه بی هوش شد. قبلا دبیرکل خانه پرستار گزارش داده بود که از سال96 تا 97، حدود 20پرستار در کشور به دلیل شدت برخوردهای فیزیکی حداقل یکی از اعضای بدنشان دچار شکستگی شده است. نارضایتی بیماران و همراهانشان از خدمات بیمارستان ها محمود عمیدی، فعال حوزه پرستاری است و به استناد گزارش همکارانش می گوید که موارد برخورد و حمله به کادر درمان در ماه های اخیر بالا رفته است. او هم بارها مورد خشونت کلامی قرار گرفته، اما می گوید به دلیل جثه اش کسی جرأت نکرده با او برخورد فیزیکی داشته باشد. عمیدی می گوید بیمار و همراهش، تخت خالی، پتو، ویلچر، غذا، پزشک و... را از پرستار می خواهد و زمانی که به خواسته اش نمی رسد، انتقام تمام این کاستی ها را از پرستار می گیرد. به گفته او، خشونت کلامی مثل فحاشی و تهدید، همواره وجود داشته و پرستاران خیلی با آن برخورد نمی کنند: محال است در یک شیفت شاهد اعمال این خشونت ها نباشیم. قبلا در بیمارستانی در اسلامشهر فعالیت می کردم. یک بار 17، 18نفر به بیمارستان حمله کردند. پرستاران و پزشکان خودشان را در اتاقی حبس کردند تا در امان بمانند. از این موارد به خصوص در برخی مناطق زیاد رخ می دهد. خرداد امسال رئیس سازمان نظام پرستاری در نامه ای به رئیس جمهوری، از کمبود پرستار خبر داد. او در این نامه نوشت به ازای هر تخت بیمارستانی فقط هشت دهم نیروی پرستار در یک روز وجود دارد. پیش از این هم اعلام کرده بود که باید سالانه 9هزار پرستار استخدام شود. به همه اینها کمبود تخت های آی سی یو و تجهیزات مراقبت های ویژه را هم باید اضافه کرد که در شرایط شیوع کرونا، فشار زیادی به کادر درمان و بیماران وارد کرده است. به گفته عمیدی، این کمبودها بر شدت خشونت علیه کادر درمان تأثیر گذاشته است: در بیمارستانی 34بیمار کرونایی را به 3پرستار سپرده اند. در این شرایط مراقبت از بیمار به سختی انجام می شود و بیمار و همراهش ناراضی اند. این نارضایتی به تنش منجر می شود. نیروهای درمانی بخش اورژانس بیشترین فشار و خشونت کلامی و فیزیکی را از سوی همراهان بیمار و خود بیمار تحمل می کنند. از نظر میزان مواجهه با زن و مرد هم تفاوتی وجود ندارد. موارد زیادی از خشونت علیه پرستاران زن گزارش شده است؛ هر چند که پرستاران زن بیش از همکاران مردشان در معرض خشونت کلامی هستند. به اعتقاد عمیدی، فعال حوزه پرستاری، نیروی انتظامی باید در بخش های پرتنش مثل اورژانس حضور پررنگ تری داشته باشد. او می گوید حتی زمانی که موارد خشونت دادگاهی یا گزارش می شود همواره از پرستاران می خواهند تا ببخشند و بگذرند. به هر حال زمانی که خطایی اتفاق می افتد، فرد باید مجازات شود تا این اتفاقات دیگر تکرار نشود. براساس قانون مجازات اسلامی، هرکس اعم از بیمار و بستگان به پرسنل درمانی حین انجام وظیفه توهین کنند، مشمول 3تا 6ماه حبس، شلاق تا ۷۴ضربه و جزای نقدی می شوند. به کاربردن الفاظ رکیک و اهانت آمیز و تحقیرکننده، فحاشی و انجام هرگونه اقدامات عملی (ضربه) که دلالت بر توهین و تحقیر داشته باشد، جزو این مصادیق به شمار می رود. 80درصد گروه پرستاری مورد خشونت قرار می گیرند درباره میزان خشونت فیزیکی و کلامی علیه پرستاران آمار دقیقی در دست نیست. تنها یک مطالعه در این زمینه انجام شده که مربوط می شود به اواخر دهه 80که سازمان نظام پرستاری در یک نظرسنجی از گروه پرستاری به این نتیجه دست یافت که در مدت 6ماه، 80درصد از این افراد به شکلی مورد خشونت قرار گرفته اند. بیشتر این خشونت ها کلامی و حدود 30درصد هم خشونت فیزیکی بوده است. محمد شریفی مقدم، دبیرکل خانه پرستار می گوید که پرستاران تنها از سوی همراهان بیمار مورد خشونت قرار نمی گیرند، گاهی پزشکان هم آنها را مورد حمله قرار می دهند: به ترتیب ابتدا بیماران، دوم همراهان بیمار و سوم پزشکان هستند که گروه پرستاری را مورد خشونت کلامی و فیزیکی قرار می دهند. او البته به این نکته هم اشاره می کند که سیستم گزارش دهی این موارد ضعیف است و بسیاری از این اتفاقات گزارش نمی شود و بیمارستان پیگیری خاصی نمی کند. دبیرکل خانه پرستار اما به نکته دیگری اشاره می کند. به گفته او، اگر بیمارستان امکانات خوبی در اختیار بیماران قرار دهد و تعداد پرستار و کادر درمان افزایش پیدا کند از بار خشونت ها هم کاسته می شود. از سوی دیگر، بیمارستان موظف است از نیروی انتظامی استفاده کند، اما به دلیل پرداخت نشدن حقوق این افراد، بسیاری از آنها بخش های ویژه بیمارستان را ترک کرده اند. شریفی مقدم با سال ها سابقه کار در بخش عفونی بیمارستان امام خمینی، بارها مورد حملات همراهان بیمار و خود بیماران قرار گرفته است. او می گوید این خشونت ها از پرتاب کردن لیوان از سوی بیمار تا حمله همراهان بیمار به دلیل سوءبرداشت ها، همواره برای او و سایر همکارانش اتفاق افتاده است. ماجرا اما تنها به خشونت های دیده شده محدود نمی شود؛ به طوری که به گفته مجید توکلی، عضو هیأت مدیره نظام پرستاری مشهد به همشهری، اجرا نشدن قوانین مربوط به حوزه پرستاری با وجود تصویب و تبدیل شدن به قانون مثل تعرفه گذاری خدمات پرستاری و قانون سخت و زیان آور بودن شغل پرستاری و قانون ارتقای بهره وری کارکنان نظام سلامت نوعی از خشونت علیه پرستاران است. مردم در کنترل خشم مشکل دارند بیست و هشتم شهریور، زمانی که بیمار بخش آی سی یو فوت کرد، همراهان بیمار به مهدی که مسئول بخش بود، حمله کرده و او را به شدت مجروح کردند. او که نزدیک به 8سال سابقه کار دارد به همشهری می گوید که در این مدت بارها مورد خشونت های فیزیکی و کلامی همراهان بیمار قرار گرفته است. او می گوید در بیمارستان منشور حقوق بیمار، چندین بند دارد، اما منشور حقوق کارکنان تنها یک بند دارد. این در حالی است که وقتی چنین اتفاقی می افتد نه تنها جان پرسنل، بلکه جان سایر بیماران بستری شده هم به خطر می افتد. محمد ابوترابی، متخصص بیهوشی یکی از بیمارستان های پیرانشهر که اوایل تیرماه مورد حمله تعدادی از همراهان بیمار فوت شده ای، قرار گرفت هم از شدت آسیب های وارده می گوید و تأکید می کند بیشترین پیگیری در این پرونده از سوی انجمن متخصصان بیهوشی انجام شده و بیمارستان پیگیری ویژه ای نکرده است. او یکی از دلایل رخداد چنین اتفاقاتی را تغییر جایگاه پزشک و پرستار در میان مردم می داند. به گفته او به دلیل اخباری که دست به دست می شود، پزشکان و پرستاران احترام شغلی شان را در افکار عمومی تا حدی از دست داده اند. ابوترابی به نکته دیگری هم اشاره می کند. به گفته او، مردم در کنترل خشم دچار مشکل هستند و زمانی که عزیزی را از دست می دهند، نمی دانند چطور باید با موضوع کنار بیایند و در این زمینه آموزش ندیده اند و در بیمارستان نخستین افرادی را که می بینند، چه پرستار و چه پزشک، به سمت آنها حمله ور می شوند. حملات شدت گرفته؛ کادر درمان خسته شده وضعیت معیشتی و فشار وارد شده از شیوع کرونا به مردم موضوعی است که از سوی محمد جهانگیری، معاون نظارت و برنامه ریزی سازمان نظام پزشکی به عنوان دلیل حملات فیزیکی و کلامی به کادر درمان مطرح می شود. می گوید گزارشی درباره بالا رفتن این برخوردها به آنها داده نشده، اما شدت برخوردها افزایش پیدا کرده است: میزان مراجعه ها بالا رفته، کادر درمان خسته شده اند و خود این خستگی مسائل زیادی ایجاد می کند. طولانی شدن مدت انتظار بیماران برای دریافت خدمات آنها را مضطرب کرده است. به همه اینها باید جو تبلیغاتی علیه کادر درمان را هم اضافه کرد که با مشاجره و گرفتن فیلم در مراکز درمانی شروع می شود و در فضای مجازی ادامه پیدا می کند. به گفته این مسئول در سازمان نظام پزشکی، این حملات گاهی آنقدر شدید است که منجر به نقص عضو کادر درمان شده: در برخی مناطق کم برخوردار که تعداد پزشک کم است، میزان برخوردها بیشتر می شود. زمانی که پزشک احساس ناامنی کند، نمی تواند خدمات درستی هم ارائه بدهد. جهانگیری معتقد است باید قوانین بازدارنده در این زمینه وجود داشته باشد، کیفیت خدمات درمانی بالا برود و تعداد کادر درمان افزایش پیدا کند: مردم یک ساعت هم نمی توانند لباسی که کادر درمان در دوران شیوع کرونا به تن می کنند را تحمل کنند. نمی توان انتظار داشت که این افراد شرایطی مثل قبل داشته باشند. برخورد فیزیکی با این افراد برای سایر بیماران ایجاد تنش می کند. کسی وقوع خطای پزشکی را انکار نمی کند، اما باید از راهش پیگیری شود؛ نه اینکه مستقیما در بیمارستان اقدام شود.