بیداد بیکاری

سلامت نیوز:وضعیت اقتصادی این روزهای ایران سخت است و به گفته کارشناسان بعد از بحران کرونا سخت تر هم خواهد شد. در این میان شاید تنها راه برون رفت از بحران اقتصادی دوران کرونا مدیریت صحیح اقتصادی باشد زیرا اگر مدیریت صحیحی صورت نگیرد بسیاری از کسب ها با مشکلات کم نظیر اقتصادی روبه رو می شوند و احتمالا بسیاری از افراد زیادی از کارهای خود بیکار می شوند. بر اساس مطالعات ۲/۹ تا ۶/۴ میلیون ایرانی براثر کرونا بیکار می شوند. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه صبح ،در رابطه با این موضوع به سراغ کارشناسان اجتماعی و اقتصادی رفتیم تا نظر آن ها را در رابطه با مدیریت اقتصادی در دوران کرونا را جویا شویم.وضعیت اقتصادی روز به روز عجیب تر می شود تا جایی که بسیاری از بنگاه های اقتصادی ورشکست و کارمندان آن ها بیکار شده اند. روز گذشته آقای روزبه کردونی، رییس مؤسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی گفت: بر اساس گزارش معاونت اقتصادی وزارت رفاه، کسب وکارهای آسیب دیده از بحران کرونا بالغ بر ۴/۸ میلیون شغل، که معادل ۲۰/۳ درصد از اشتغال کل است را شامل می شود. کردونی با اشاره به ابزار دولت ها برای کاهش تبعات کرونا گفت: طرح های بیمه اجتماعی و بیمه بیکاری در این بین مهم ترین طرح ها هستند. به طور مشخص، ۱۷۱ کشور مجموعاً ۸۰۱ اقدام حمایت اجتماعی (شامل برنامه های مساعدت اجتماعی، بیمه های اجتماعی و سیاست های بازار کار) را در مواجهه با کووید ۱۹ برنامه ریزی، معرفی یا اجرا کرده اند به طوری که، ۲۱۵ اقدام در مقابله با کرونا در حوزه بیمه های اجتماعی در کشورهای مختلف به اجرا گذاشته شده است (۲۷ درصد کل اقدامات حمایت اجتماعی) که مزایای بیکاری با مجموع ۶۱ اقدام و سهم ۲۸ درصد بیشترین فراوانی را داشته است. پیامدهای اجتماعی کرونا دوران کرونا شکاف عمیقی در اقتصاد و مسائل اجتماعی جهان به وجود آورد. اما این افراد ضعیف و تهیدست هستند که بیشترین آسیب به آن ها وارد شد. آقای امان الله قرایی مقدم با تاکید بر اینکه بحران اقتصادی و عدم کسب درآمد عامل مهمی برای بریدگی از زندگی است، به صبح نو می گوید: دولت تاکنون کمک های ناچیزی برای اقشار کم درآمد در نظر گرفته که به هیچ وجه کفاف مخارج زندگی را نمی دهد و اینگونه افراد که درآمد و حقوق ثابتی ندارند از زندگی بریده می شوند. این کارشناس اجتماعی ادامه می دهد: شیوع کرونا توانسته تأثیرات منفی خود را بر روحیات برخی مردم بگذارد، این بیماری باعث بریدگی برخی شده و گرایش آن ها را به ترک جامعه و رفتن به سوی نیستی افزایش می دهد. او می گوید: احساس تنهایی و کاهش ارتباطات و تعاملات اجتماعی در زمان شیوع کرونا می تواند عواملی برای بریدگی، احساس یأس و ناامیدی و تفکرات خودکشی افراد باشد حتی در باور و سبک زندگی افراد تأثیرگذار است و این زمان در تاریخ ایران ثبت می شود همچون زمانی که شیوع طاعون سیاه در اروپا یا وبا در ایران صفحاتی از تاریخ را به خود اختصاص داد. این جامعه شناس ادامه می دهد: بحران اقتصادی از سال ۱۹۲۹ تا ۱۹۳۳ در اروپا باعث افزایش خودکشی در این برهه تاریخی شد و ایران و جهان هم در این دوره کنونی وارد یک بحران اقتصادی می شوند و در کل بحران های اقتصادی و ناتوانی در تأمین معیشت، بریدگی از جامعه، تنهایی و در خود فرو رفتن، قطع پیوندها و ارتباطات افراد در جامعه همگی از عوامل محرک برای خودکشی هستند. دولت به استیصال رسیده است مشکلات اقتصادی گریبان ایرانی ها را گرفته است. اینطور که معلوم است دولت هم برنامه ای برای فرار از این تنگنا ندارد. محمود جام ساز، اقتصاددان اعتقاد دارد دولت هم با کمبود فزاینده ارز روبه رو شده و می دانیم وقتی کمبود ارز ایجاد شود تهدیدهای ریالی هم به وجود می آید زیرا تولید ما نیازمند ورود بعضی از مواد اولیه از خارج است و وقتی آن مواد اولیه تأمین نشود، بحران ریالی هم پدیدار می شود. او به می گوید: پیش از شیوع ویروس کرونا گفته می شد که در سال99 با رشد منفی 5/9 درصدی روبه رو می شویم که با توجه به وضعیت پیش آمده ناشی از کرونا به نظر می رسد این رشد منفی تا 12درصد هم پیش می رود و بسیاری از شغل ها به دلیل پایین آمدن قدرت تولید و خرید از بین می روند. کنترل اوضاع هم به قدری از دست دولت خارج شده است ایران درخواست پنج میلیارد دلار وام از صندوق بین المللی پول کرده است که با این درخواست مخالفت شد. این کارشناس اقتصادی ادامه می دهد: دولت اکنون با دو مسأله مهم روبه روست؛ نخست ریشه کن کردن کرونا، حفظ جان و سلامت مردم و دوم سامان دهی اقتصادی. در حوزه نخست به هر حال با جانفشانی پزشکان و پرستاران تا حدی بیماران مداوا می شوند؛ هرچند میزان مرگ ومیر ناشی از کرونا در ایران 5/6درصد است که این درصد ایران را بعد از کشورهای ایتالیا و اسپانیا در رده سوم مرگ ومیر ناشی از این ویروس قرار داده است. در حوزه دوم هم مشکلات بسیاری وجود دارد. البته از همین حالا بعضی از عواقب آن دیده می شود برای مثال مسافرکش ها یا دستفروش ها در همین مدت ضرر قابل توجهی دیده اند؛ کسب وکارها هم همینطور و ما شاهد آن هستیم که صاحبان کسب وکارهای کوچک با چک های برگشتی مواجه شده اند. بنگاه های کوچک و متوسط هم صدمات زیادی دریافت کردند؛ در ماه های خرداد و تیر به ترتیب شاهد ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار چک برگشتی بودیم زیرا تقاضا پایین آمد و آن ها نتوانستند بدهی های بانکی خود را بپردازند. در چنین شرایطی لازم است که دولت بعد از بحران کرونا به اقتصاد کشور سامان دهد و به بنگاه های اقتصادی کمک کند تا زمین نخورند. آقای روحانی گفته است که وام هایی با سود اندک می دهیم که منظور او سود اندک 12درصد است که همین 12درصد هم رقم بسیار بالایی نسبت به کشورهای دیگر است. جام ساز ادامه می دهد: در حال حاضر ایران نمی تواند به راحتی نفت بفروشد زیرا به دلیل تحریم ها ما در بازار غیررسمی نفت خود را ارزان تر از قیمت واقعی می فروشیم و معمولاً پول های نفتی هم منظم دریافت نمی شود؛ بنابراین دولت نمی تواند امید چندانی به فروش نفت داشته باشد. شاید بتوان گفت که دولت قادر است از صندوق توسعه ملی برداشت کند. این هم یکی از راه های موجود است زیرا یکی از اهداف این صندوق منابع حساب ارزی است که برای شوک های اقتصادی برون مرزی پیش بینی شده است. ما نمی دانیم در این صندوق چه میزان منابع مالی وجود دارد و دولت هم مردم را غریبه می داند و شفاف نمی گوید که در حال حاضر چه میزان پول در این صندوق وجود دارد. شاید دولت هم چندان به موجودی صندوق توسعه ملی وقوف نداشته باشد زیرا اداره و نظارت بر صندوق با حاکمیت است. سرمایه گذاری خارجی هم به دلیل تحریم ها امکان پذیر نیست و به دلیل شرایط نامناسب دیپلماتیک خارجی ها تمایلی به سرمایه گذاری در ایران ندارند. گردشگری ایران هم در حد صفر است. یکی از مهم ترین راه هایی که دولت می تواند به آن چشم داشته باشد مالیات است. اگر دولت می خواهد قدری به شرایط اقتصادی ایران سامان دهد باید از آن نهادهای بزرگ مالیات بگیرد زیرا آن ها هزاران میلیارد درآمد دارند. حتی اگر نمی تواند از آن ها مالیات هم بگیرد استقراض کند زیرا آن ها اندوخته قابل توجهی دارند. این تحلیلگر اقتصادی می گوید: بعد از بحران کرونا دولت با انواع مشکلات اقتصادی روبه رو خواهد بود؛ باید به تمام بانک ها کمک کند، به بنگاه های اقتصادی آسیب دیده وام دهد، زمینه ای را فراهم کند تا کارگران اخراج شده به کارهای شان بازگردند تا در نهایت بتواند به اقتصاد ایران جان تازه ای بدهد. شاید دولت بخواهد برای انجام همه این ها از بانک مرکزی وام بگیرد استقراض از بانک مرکزی حجم نقدینگی را بالا می برد و به تبع آن تورم شدید در کشور شکل می گیرد؛ بنابراین دولت در اتخاذ هر تصمیم برای تأمین مخارج دیوان سالاری حجیم خود باید پیامدهای تورمی آن را نیز در نظر داشته باشد زیرا مردم باید تاوان این سیاست ها را بدهند.