بلایی که دیابت بر «چشم» وارد می کند

سلامت نیوز:عضو هیأت مدیره انجمن علمی اپتومتری ایران گفت: حدود50 درصد بیماران مبتلا به دیابت از بیماری خود بی خبر هستند و معمولا زمانی متوجه می شوند که بیماری شبکیه پیشرفت کرده است و بر اثر تورم و خون ریزی شبکیه، دید آنها به شدت کاهش پیدا کرده است. به گزارش سلامت نیوز به نقل از فارس،عبدالله فرزانه دکترای تخصصی اپتومتری درباره نقش بیماری دیابت در آسیب رساندن به چشم ، اظهار داشت: بیماری دیابت یکی از بیماری های متابولیک محسوب می شود که علامت بارز آن هایپرگلیسمی یا افزایش قند خون است. وی ادامه داد: به طور طبیعی هورمون انسولین موجب انتقال گلوکز به داخل سلول ها می شود تا ذخیره شود یا به مصرف انرژی برسد. در بیماری دیابت انسلوین به مقدار کافی تولید نمی شود یا به طور موثر مورد استفاده قرار نمی گیرد. عضو هیأت مدیره انجمن علمی اپتومتری ایران افزود: افزایش قند خون به عروق بزرگ و مویرگ های بدن آسیب می رساند؛ مویرگ ها زودتر از عروق بزرگ آسیب می بینند. بیماری عروق محیطی، بیماری ایسکمیک قلب و سکته در کسانی دیده می شود که هایپرگلیسمی مزمن و درمان نشده داشته اند. این متخصص اپتومتری تصریح کرد:کلیه ها، شبکیه چشم و سیستم عصبی نیز بر اثر آسیب به عروق کوچک دچار مشکل می شوند. دیابت به شکل های مختلفی دیده می شود؛ از جمله دیابت نوع 1، دیابت نوع 2، دیابت حاملگی، دیابت دوران بلوغ و دیابت ناشی از مصرف داروهای استروئیدی که علائم و نشانه های متفاوتی دارند و از روش های مختلفی برای درمان آنها استفاده می شود. فرزانه خاطرنشان کرد: مهمترین عارضه دیابت در چشم عارضه رتینوپاتی دیابتیک است که می تواند منجر به کم بینایی یا نابینایی شود. وی متذکر شد: در سال 2019 حدود 463 میلیون نفر(9.3دهم درصد) در جهان به دیابت مبتلا بوده اند که پیش بینی می شود این رقم در سال 2030 به 600 میلیون نفر برسد. این متخصص اپتومتری ابراز داشت: از این تعداد 400 تا 500 میلیون نفر در کشورهای در حال توسعه خواهند بود. در ایران حدود 12 درصد افراد به بیماری دیابت مبتلا هستند؛ پیش بینی می شود در سال 2030، نه میلیون و دویست هزار نفر در ایران به دیابت مبتلا شوند. فرزانه گفت: سابقه خانوادگی، افزایش قند خون، افزایش شاخص توده بدنی (BMI)، فشار خون، کشیدن سیگار، کم تحرکی، پرخوری، مصرف بیش از حد نمک، چربی بالا، کلسترول بالا، کمبود ویتامین D و چاقی از عوامل خطر این بیماری محسوب می شوند. وی بیان داشت: با کنترل این عوامل تا 90 درصد می توان از ایجاد و یا پیشرفت بیماری جلوگیری کرد؛ علاوه بر این طی دو دهه گذشته روش های درمانی متعددی پیشنهاد شده است که اثربخشی آنها توسط مطالعات معتبر تأیید شده و در کشور ایران توسط متخصصین شبکیه انجام می شود. عضو هیأت مدیره انجمن علمی اپتومتری ایران اضافه کرد: حدود 50 درصد بیماران مبتلا به دیابت از بیماری خود بی خبر هستند و معمولا زمانی متوجه می شوند که بیماری شبکیه پیشرفت کرده است و بر اثر تورم و خون ریزی شبکیه دید آنها به شدت کاهش پیدا کرده است. فرزانه بیان داشت: با اطلاع رسانی و آموزش همگانی، اجرای برنامه های غربالگری، ارجاع به موقع بیماران به متخصصین چشم پزشکی و استفاده از روش های درمانی مناسب می توان از پیشرفت بیماری رتینوپاتی دیابتیک جلوگیری کرد. وی افزود: توزیع نامناسب متخصصین چشم پزشکی و امکانات بهداشتی و درمانی در سطح کشور از دیگر موانع است. در حال حاضر در شهرهای کوچک امکانات مناسبی برای درمان این بیماران در مراحل پیشرفته وجود ندارد و مبتلایان به این بیماری ناچارند با رنج و مشقت و صرف هزینه های فراوان برای معالجه بیماری خود به شهرهای بزرگ و مراکز استانها مراجعه کنند. این متخصص اپتومتری یادآور شد: تدوین و اجرای برنامه ملی غربالگری پیشگیری از رتینوپاتی دیابتیک می تواند بیشترین تأثیر در کاهش عوارض این بیماری را داشته باشد. اپتومتریست ها به عنوان مراقبین اولیه بینایی می توانند نقش مهم و برجسته ای در آموزش بیماران، تدوین و اجرای برنامه های غربالگری و ارجاع به موقع بیماران داشته باشند. عضو هیأت مدیره انجمن علمی اپتومتری ایران تأکید کرد: نقش اپتومتریست ها در برنامه غربالگری پیش گیری از تنبلی چشم به خوبی اثبات شده است. قبل از اجرای برنامه غربالگری پیشگیری از تنبلی چشم، بین 4 تا 5 درصد کودکان به این بیماری مبتلا بودند اما اکنون این رقم به کمتر از 7 دهم درصد رسیده است. فرزانه تصریح کرد: امید است مسؤولین ذی ربط متناسب با وضعیت اقتصادی و با توجه به امکانات بهداشتی و درمانی کشور برنامه غربالگری مناسبی برای پیشگیری از بیماری رتینوپاتی دیابتیک طراحی کرده و از پتانسیل اپتومتریست های کشور در این زمینه استفاده کنند.