برنامه ای برای مراقبت از سلامت روان مردم در بحران کرونا اجرا نشده است

سلامت نیوز: بیش از 7 ماه از همزیستی ویروس کرونا با مردم جهان می گذرد. در این مدت سبک زندگی بسیاری از افراد تغییر کرده و تعدادی دیگر نیز بعد از چند ماه رعایت پروتکل های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی بالاخره به زندگی برگشتند و پذیرش ریسک ابتلای به این ویروس را به خانه‎نشینی ترجیح دادند. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ،ماه های طولانی خانه نشینی، دوری از اعضای خانواده، محرومیت از تفریحاتی که سال ها به آن عادت کرده بودیم، شرایط پرفشاری را از نظر روحی برای همه ما پدید آورده است. کم نیستند افرادی که این روزها با طولانی شدن ماجرای کرونا و پیامدهایش می گویند که از نظر روحی و روانی فشار بیشتری را تجربه می کنند. متخصصان حوزه سلامت روان می‎گویند: پیامدهای گسترده کرونا بر همه وجوه زندگی و ساختارهای کلان موجب شده، توجه به ابعاد اجتماعی و فردی کرونا کمتر مورد توجه قرار بگیرد.از نیمه شهریور بازگشایی مدارس نیز مزید بر علت شده و اضطراب و نگرانی ناشی از احتمال ابتلای دانش آموزان به این ویروس بیشتر از قبل شدت گرفته است. مردم کشور ما نیز همانند مردم سایر کشورهای جهان 7 ماه پر از اضطراب و استرس را پشت سر گذاشته اند و با اطلاعات کمی که درخصوص این ویروس وجود دارد هنوز مشخص نیست، زمان خلاصی از این ماجرا چه زمانی فرا می رسد.محمد حاتمی، رئیس سازمان روانشناسی و مشاوره به همشهری می گوید، کرونا بدون هیچ پیش زمینه قبلی دنیا را درگیر خودش کرد و این مسئله باعث شده استرس و فشار زیادی به مردم و البته کادر درمان وارد شود.او معتقد است جامعه در زمانی که با بحران کرونا دست به گریبان بوده اطلاعات به موقع و مناسبی را که بتواند به آرامش و سلامت روان افراد مختلف کمک کند را دریافت نکرده است. حاتمی می گوید: دادن اطلاعات صحیح و به موقع می تواند از بروز بسیاری از آسیب های روحی و روانی جلوگیری کند اما در اوایل شیوع این ویروس، اطلاعاتی که در سطح ملی و فراملی به مردم داده شد، انتظاری در مردم ایجاد شد که در مدت زمان کوتاهی کرونا تمام می شود و وارد پساکرونا می شویم درحالی که الان بعد از 7 ماه وضعیت کرونا بهتر که نشده، بدتر هم شده و استان های زیادی با وضعیت قرمز و هشدار درگیر این بیماری هستند و شهروندان زیادی هم در اثر ابتلای به این بیماری فوت کرده اند . به گفته او، این وضعیت عوارض روانی زیادی می تواند ایجاد کند که افسردگی، اضطراب، اختلالات سوگ و استرس ازجمله این موارد است. این در حالی است که الان در تمام دنیا درخصوص کرونا در ابهام قرار داریم و همین شرایطی که روشن نیست مسائل روانی را تشدید می کند.حاتمی با انتقاد از کم توجهی ستاد کرونا به مسائل روانی ناشی از شیوع ویروس کرونا، گفت: ستاد کرونا متأسفانه اصلا به مسئله عوارض روانی این مسئله توجهی ندارد. در ابتدای شیوع ویروس پیشنهادهایی در قالب دو نامه به شخص رئیس جمهور داده شد مبنی بر اینکه شرایط کرونایی عوارضی را به دنبال دارد و باید تمهیداتی برای آن اندیشیده شود. بر این اساس پیشنهاد دادیم تا ستاد ویژه ای ذیل کمیته اجتماعی وزارت کشور تشکیل شود و تحلیل ما بر این بود که خشم نهفته ای درون مردم وجود دارد که باید این مسئله رصد شده و راهکارهایی برای آن دیده شود. مشاوران رئیس جمهوری نیز بر این مسئله صحه گذاشتند و جناب روحانی در نامه ای به وزارت بهداشت دستور تشکیل این ستاد را داد اما وزارت بهداشت با عنوان این مسئله که خودمان این کار را انجام می دهیم از تشکیل این ستاد سر باز زد .به گفته او، اگر چه وزارت بهداشت در زمینه درمان، اقدامات بی نظیری را در کشور انجام داده اما مسائل مربوط به روان مردم مربوط به مسئله پیشگیری است، این در حالی است که ویروس کرونا کارکرد اجتماعی دارد و باید از متخصصان علوم رفتاری، روانشناسان و روانپزشکان درخصوص آن بهره گرفت. مردم در این ایام نیاز دارندکه با آنها حرف زده شود و سبک زندگی شان را تغییر دهند و توجه بیشتری به خودمراقبتی داشته باشند اما این مسائل تحت تأثیر شرایط عمومی کشور برای مهار بحران کرونا به حاشیه رانده شد.حاتمی با ابراز تأسف از اینکه نتیجه بی توجهی به این موضوع رشد اختلالات و آسیب های مختلف در جامعه است، می افزاید: اکنون با سیلی از اختلالات درجامعه روبه رو هستیم که نگرانی های زیادی را برای متخصصان ایجاد کرده است، الان ما زمان زیادی را برای پیشگیری از دست داده ایم اما باز هم می شود در کوتاه ترین زمان ممکن این ستاد ویژه تشکیل شود و با حمایت نهادها و سازمان های مربوطه پروتکل های مربوط به مناطق مختلف کشور تدوین و در کنار فرهنگسازی، این پروتکل ها اجرایی شود . رئیس سازمان روانشناسی و مشاوره می‎گوید: همانطور که رعایت مسائل بهداشتی، رعایت فاصله گذاری اجتماعی، مراقبت های فردی و جمعی باید در زندگی همه ما جریان داشته باشد، خدمات مناسب برای بهداشت و سلامت روان هم باید دریافت کنیم؛ ما حتما نیازمند تغییر در سبک زندگی خود هستیم و همانطور که کرونا هر روز تغییر ماهیت می دهد ما نیز باید سبک زندگی خود را با این ویروس هماهنگ کنیم و در عین حال این امکان وجود داشته باشد که مردم بتوانند از مشاوره های روانشناسی استفاده کنند . در این میان گروه هایی هستند که نیازمند مراقبت های بیشتری ازجمله در زمینه سلامت روان هستند مثل کودکان و سالمندان اما این گروه ها هم خدمات و حمایت های مناسبی در این دوره بحرانی دریافت نکرده‎اند. ارزیابی کودکان از شرایط کنونی با ارزیابی بزرگسالان تفاوت دارد، بچه ها تصور می کنند کرونا حادثه مهمی است که دیگر نمی توانند با وجود آن به زندگی اولیه برگردند و این ویروس قابل کنترل نیست همین باعث می شود تکانه های رفتاری در آنها بیشتر از بزرگسالان باشد. کودکان و نوجوانان نیازمند این هستند که ارتباطات جمعی داشته باشند. با دوستان خود به تفریح و گردش بپردازند اما کرونا برای آنها نیز محدودیت هایی را ایجاد کرده است و باید با انجام کارهای جمعی ضمن رعایت پروتکل های بهداشتی شرایط را برای زیست مناسب تر آنها فراهم کرد. اضطراب ناشی از ویروس کرونا در صدر مشکلات بهزاد وحیدنیا، معاون مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی با بیان اینکه از ابتدای شیوع کرونا تماس های مردمی با خط 1480بهزیستی افزایش قابل ملاحظه ای داشته است می گوید: در ابتدای شیوع ویروس بیشتر تماس ها درخصوص اضطراب و ترس ناشی از ابتلای به این بیماری بود و در ادامه درد و رنج ناشی از ابتلا به بیماری و سوگ در رتبه های بعدی قرار داشتند و مشکلات ناشی از قرنطینه و از دست دادن شغل و مشکلات اقتصادی پیش آمده در اغلب تماس ها دیده می شد . به گفته او، اطلاع رسانی درباره شیوه های ارسال پیامک و معرفی خط 1480هم باعث شده تعداد بیشتری از مردم با این سازمان ارتباط بگیرند؛ بعد از اطلاع رسانی های انجام شده در این خصوص شاهد افزایش تماس گیرنده ها با این خط بودیم که از ابتدای شیوع کرونا تا کنون یک میلیون و 108هزار و 628تماس در کل کشور با این خط گرفته شده که از این تعداد 57هزار و 2تماس مربوط به مسائل مربوط به کرونا بوده است . او ادامه می‎دهد: در این تماس ها بیشترین نگرانی ها از ابتلای به بیماری و ترس از مرگ و ترس از آینده مبهم مطرح می شد. و اختلافات خانوادگی مربوط به رعایت نکردن موارد بهداشتی و مسائل و مشکلات اجتماعی و اقتصادی ناشی ار کرونا نیز مطرح می شد . براساس گفته های معاون امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور، یک هزار و 646تماس نیز مربوط به کادر درمانی کشور بوده که در این تماس ها مسائلی از قبیل نگرانی درخصوص ارتباط مستمر با بیماران مبتلا به کرونا، تداوم شرایط کرونا و فشار کاری که این افراد تحمل می کنند، دوری از خانواده و نگرانی از انتقال ویروس به داخل خانواده مطرح می شود. آنطور که وحیدنیا می گوید: از ابتدای شیوع کرونا میزان تماس ها نسبت به سال قبل افزایش داشته و در مقابل میزان اطلاع رسانی درخصوص خطوط مشاوره تلفنی و مطالبات مردمی نیز بیشتر شده است.