ايستاده تمام قد

سلامت نیوز:حدود ۸ سال پيش در نخستين روزهاي بهار مورد اصابت گلوله قرار گرفت. در آن روز شوم تنها ۳۲ بهار از زندگي را پشت سر گذاشته بود و پسر كوچكش فقط ۵۴ روز داشت. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ، زندگي خانواده جلالي راد از تاريخ ۵ فروردين سال ۹۱ به معناي واقعي كلمه دگرگون شد و در گذر اين سال ها گويي از ياد رفته اند. ابوالفضل جلالي راد، محيط بان پاسگاه محيط باني شارلق پارك ملي گلستان هنوز ۵۷ ساچمه در بدن دارد، كم كم راه رفتن برايش سخت شده، بيش از ۱۰۰ قدم نمي تواند بردارد بعد از آن درد امانش نمي دهد. اعظم شادمهر، همسرش مي گويد: من خدا را واسطه قرار داده ام كه قضاوت كند بين شكارچي و دل سوخته من و فرزندانم و همسر نازنينم. دنياي اين روزهاي همسرم را درد پوشانده اما به روي خودش نمي آورد. روزها چشم هاي خيس و قرمزش را مي بينم اما دم نمي زند، گلايه نمي كند، مرد است و تمام قد ايستاده. ابوالفضل جلالي راد يادآور زخم هاي درمان نشده، روزها و آينده پرخطر تك تك محيط بانان است. مردي كه كلامش سرشار از ايمان و اعتماد راسخ به پروردگار است و صميمانه به طبيعت عشق مي ورزد. هنوز هم طبيعت و زيستمندان آن را دوست دارد و پاي حفاظت از آنها ايستاده، هنوز هم از قدرت اراده اش، صبر بي پايانش در تحمل درد هولناك و وفاداري و ايثارش براي خانواده اندكي كاسته نشده است. آنچه در ادامه مي خوانيد شرح كامل مصاحبه او با روزنامه اعتماد است. چه زماني وارد شغل محيط باني شديد؟ در دوران خدمت سربازي، آن زمان براي اداره جات نيرو مي گرفتند. من وارد ارگان محيط زيست شدم. دو ماهي را آموزشي بودم و دوران خدمت را هم در اداره محيط زيست مينودشت مشغول به خدمت شدم. پدرم، محمدرضا جلالي راد هم جزو نيروهاي پارك ملي گلستان بودند و بعد از ۳۲ سال خدمت بازنشسته شدند. من از بچگي طبق عادت همه بچه هاي محيط بان همراه پدرم بودم، علاقه ام به شغل ايشان از همان دوران آغاز شد اما وقتي خدمت سربازي رفتم و تمام شد، باز هم برحسب علاقه به طبيعت و حيوانات درخواست ادامه كار با محيط زيست را دادم. خوشبختانه موافقت شد و بدين ترتيب ماندگار شدم. الان چند سال سابقه كار محيط باني داريد. سابقه كار من ۱۸ سال است. در دوران خدمت سربازي در مناطق آزاد مينودشت بودم. بعد از آن به منطقه حفاظت شده لوه كه زير نظر مينودشت و همجوار پارك ملي گلستان است، منتقل شدم. بعد از آن هم به پارك ملي گلستان آمدم و الان نزديك ۱۶ سال است كه در پارك ملي گلستان هستم. محيط باني را در شرايط فعلي چه جور شغلي مي بينيد. خوشبختانه الان محيط باني براي مردم خيلي شناخته تر شده چون رسانه ها خيلي كمك كرده اند اما در گذشته واقعيتش شناخت كافي از شغل محيط باني وجود نداشت و مردم اغلب فرق محيط بان و جنگلبان را نمي دانستند. الان نزديكي بيشتر مردم به طبيعت هم به اين شناخت كمك كرده. اما محيط باني از نظر من شغل متنوع و خوبي است كه در روحيه آدمي بسيار تاثيرگذار است. محيط باني علاقه مي خواهد و اين علاقه هم بايد در خود محيط بان و هم در خانواده اش باشد. همسر من، پدرشان مسوول حراست از مناطق و مراتع نزديك پارك گلستان بوده اند و با كارم ناآشنا نيستند؛ فرزندانم هم همگي به محيط باني علاقه دارند اما در خودم اين علاقه به نوعي ريشه دار است. من هميشه از كارم روحيه ام گرفته ام. لحظه لحظه محيط باني خاطره است اما الان كمي بيشتر حسرت گذشته را مي خورم. حدود ۱۰ يا ۱۵ سال پيش از نظر عاطفي و احساسي خيلي به همكارانم نزديك تر بودم اما در حال حاضر شايد كمي فاصله احساس مي كنم. پيش از هر چيز اجازه دهيد، بپرسم كه نظرتان در مورد شيوه نوين مديريت مشاركتي در پارك ملي گلستان چيست؟ واقعيتش ايده خوبي است كه مردم در حفاظت مشاركت كنند. ما هم بازخوردهاي خوبي داشته ايم، مهندس مهدي تيموري، رييس كنوني پارك فرد زحمتكشي است و حرص و جوشي كه براي منطقه و حيوانات مي خورد، نشان مي دهد كه دغدغه مند است و تلاش مي كند تا روابط با جوامع محلي اطراف پارك را بيشتر كند. البته اكثر روساي پارك اين طور بوده اند و اين مساله مختص ايشان نيست، تا جايي كه خاطرم هست بخش اعظم روساي پارك اين تلاش را كرده اند. اما احساس مي كنم جلساتي كه ظرف اين دو سال در اداره يا مساجد با مردم محلي گذاشته شده خيلي در مردم موثر بوده است. در پارك ملي گلستان تعارض زياد است، هنوز دو سال از شهادت محيط بان تاج محمد باشقره نگذشته، درست است؟ بله، چون دور تا دور پارك ملي گلستان را روستاهايي گرفته اند كه از قديم الايام شكار در آنها مرسوم بوده. مردم اين سنت را نسل به نسل منتقل كرده اند اما در گذشته شكارچيان منطقه تنها براي مصرف شخصي شكار مي كردند در حالي كه الان مساله در خيلي از موارد ديگر مصرف شخصي نيست، بلكه اغلب گوشت فروش شده اند. شكارچي اي كه گوشت مي فروشد، برايش اهميت ندارد كه شكارش ماده باشد، بره داشته باشد، بزرگ يا حتي كوچك باشد. تنها هدف شكارچي كه گوشت مي فروشد، اين است كه حيوان را به پول نزديك كند. اين نوع شكارچيان اغلب خيلي هم قسي القلب هستند چنانكه بارها ديده ايم، حيوان را در فصل زادآوري شكار مي كنند در حالي كه اين فصلي است كه شكارچي بايد حيوان را آرام بگذارد اما ما متخلفي داشته ايم كه ميشي زده كه بره داخل شكم داشته يا ميشي زده كه بره اش شير مي خورده، همه اينها نشان از تغيير بد دارد. اين نوع شكارچي ها فرق شان با قديم خيلي است چون شكاركش هستند. محيط بان در اين شرايط بايد با كسي مقابله كند كه قسي القلب و گوشت فروش است، گوشت فروش تنها به دنبال منفعت شخصي از طبيعت است بنابراين مي خواهد هر مانعي را از جلويش بردارد. در سال هاي اخير درگيري هاي زيادي با اين افراد داشته ايم. كنار آمدن با شكارچي كه منفعت طلب است خيلي دشوار است. محيط بان مي خواهد از منطقه اش دفاع كند و طبيعتا به مشكل مي خورد. نمونه آن هم همان طور كه گفتيد، شكارچياني بودند كه به خاطر ۴ يا ۵ شكار آقاي تاج محمد باشقره را شهيد و خانواده اش را بي سرپرست كردند. از نظر شما راه حل چيست؟ من فكر مي كنم، راه حل تعامل با مردم و شكارچي است. فهماندن اين مساله كه محيط زيست از آن خود مردم است، محيط باني كه ۱۰۰ كيلومتر دورتر از محل خدمتش را پايش مي كند، هدفي جز حفظ محيط زيست ندارد و نفعي نمي برد. مردم بايد به منطقه بيايند و كار محيط بان را ببينند تا فكر نكنند كه محيط بان از منطقه سود مي برد. اين قتل و غارت ها زماني رخ مي دهد كه مردم درك درستي از كار محيط بان ندارند. دوم اينكه از نظر من شايد قانون بايد كمي سفت و سخت تر باشد. منظورم از نظر جريمه ها نيست، جريمه ها الان بالا رفته. بالا رفتن جريمه ها باعث شده كه شكارچيان با شدت بيشتري با محيط بان درگير شوند، چراكه مي خواهند حتي الامكان از پرداخت جريمه فرار كنند. از طرف ديگر در مناطق حاشيه اي پارك ملي گلستان، اسلحه هاي غيرمجاز فراوان است چنانكه ما اكثر شكارچياني كه در اين سال ها دستگير كرده ايم، اسلحه غيرمجاز داشته اند و براي ما نگران كننده هستند.اميدوارم رسانه هاي ملي بيشتر در زمينه سختي كار محيط بانان فعاليت كنند تا اين شغل بيشتر به مردم شناسانده شود. به اتفاق تلخي كه براي شما رخ داد، برگرديم. تمايل داريد كه در اين مورد صحبت كنيد؟ بله، الان ديگر با اين مساله كنار آمده ام و مي توانم راحت تر در موردش صحبت كنم. اول اجازه دهيد كه كمي از شرايط محل خدمتم در آن زمان بگويم. من در پاسگاه محيط باني سولگرد خدمت مي كردم. واحد سولگرد در پارك ملي گلستان، منطقه سختي براي خدمت است، چراكه هم دور است و هم منطقه اي وسيع و صعب العبور است. شكارچي هايي كه براي شكار به سولگرد مي آيند از افراد بومي سمت گلي داغ و يانبلاغ هستند. اين روستاها جزو مناطق تركمن نشين محسوب مي شوند. خصلت اين نوع شكارچي ها هم اين است كه به صورت گروهي براي شكار مي روند معمولا هم ۲ يا ۳ گروه شده و در منطقه پخش مي شوند. اين روش به آنها كمك مي كند كه هواي يكديگر را داشته باشند ضمنا بتوانند حين فرار به يكديگر كمك كنند. محل خدمت من در سولگرد جايي است كه محيط بان آن بايد تر و فرز باشد تا بتواند منطقه را حفاظت كند. آن زمان ما هر شيفتي ۳ نفر بوديم اما الان تعداد نيرو در سولگرد بيشتر شده ضمن اينكه آن زمان خودروي مناسب هم نداشتيم. همان طور كه قبلا هم گفتم اكثر شكارچي هاي تركمن منطقه نسل در نسل شكارچي هستند، روش مقابله ما اين بود كه به شكلي برنامه ريزي كنيم كه روزها در منطقه باشيم و شب ها هم با خودرو راه بندان ايجاد كنيم. راه بندان ايجاد كردن را توضيح دهيد. هر روزي كه ما صداي تير از منطقه مي شنويم يا مشكوك مي شويم كه در منطقه شكارچي است در مسير آنها اطراق مي كنيم و به شكل نامحسوس منتظر مي شويم تا بتوانيم شكارچي را كه از منطقه برمي گردد، دستگير كنيم. شايد اغراق نباشد اگر بگويم كه ما در سولگرد تمام شيفت را راه بندان داشتيم، دو يا سه بار راه بندان شبانه معمول است اما تمام شيفت معمول نيست. حال به روزي بازگرديم كه آن اتفاق تلخ براي شما رخ داد.در آن روز ما از طرف معاون اداره يك گزارش داشتيم كه شكارچي در منطقه هست البته زمان غروب هم خودمان مشكوك شده بوديم چون صداي تير شنيده بوديم. كاري كه كرديم اين بود كه به ۲ گروه تقسيم شديم، يك گروه با بچه هاي اداره رفتند و يك گروه هم من و همكاراني بوديم كه در سولگرد خدمت مي كرديم. بعد از غروب وقتي هوا تاريك شد با خودرو حركت كرديم. دو يا سه مسير بود كه فكر مي كرديم، شكارچي ها احتمالا از آنها برمي گردند. مسير اول كه ايستاديم، خبري نبود بنابراين شك ما به مسير اصلي بيشتر شد. احتمال زياد مي داديم كه وسيله نقليه شان موتور يا تراكتور باشد. در مسير اصلي تا حدود ساعت 10:30 الي ۱۱ شب در ماشين منتظر نشسته بوديم و جاده را چهارچشمي مي پاييديم كه به محض مشاهده نور سريع عكس العمل نشان دهيم. نزديك ساعت ۱۱ نوري را ديديم كه تصور كرديم خودرو است اما دقت كه كرديم، متوجه شديم دو تا موتورسيكلت هستند كه نورشان در شب جلو و عقب مي رود. نزديك ما كه شدند، نور موتورشان به پلاك ماشين خورد و سريع فهميدند و دور زدند. من راننده بودم و سريع يكي از موتورها را كه دو راكب داشت، دنبال كردم. راكب عقبي با اسلحه اي كه دستش بود، چندين بار سمت ما نشانه رفت و طبيعي است كه احتمال برخورد گلوله با ما زياد بود. بعد چند ثانيه تعقيب و گريز ناگهان موتورشان در چاله اي افتاد و دو راكب پرت شدند. راننده موتور به داخل تاريكي گريخت ولي نور ماشين ما افتاد روي بنده خدايي كه از موتور پرت شده بود. ماشين را نگه داشتم و سريع دويديم به سمت همين بنده خدايي كه از موتور پرت شده بود. همان لحظه اول اسلحه را سمت من گرفت و فرار كرد. تعقيبش كردم، نزديك ۵ يا ۶ متر با يكديگر فاصله داشتيم كه برگشت و من را به باد ناسزا گرفت و تهديد كرد. چند ثانيه اي نگذشته بود كه با اسلحه شليك كرد. در يك پلك زدن تمام بدنم سوخت، شدت برخورد گلوله جوري بود كه من را يك متر عقب پرتاب كرد. من فقط خاطرم هست كه دايم فرياد مي زدم، سوختم سوختم. همكاران شما كه همراه تان بودند، چه كردند؟ همكارانم همراه من دنبال شكارچي آمده بودند و وقتي ديدند كه اين طور بي محابا شليك كرد، آنها هم هول كردند و سمت من دويدند. با زحمت من را داخل ماشين گذاشتند و من هم كه انگار داخل بدنم ناگهان ۷۰ يا ۸۰ تا سيخ داغ فرو كرده باشند، مدام فرياد مي زدم و درد داشتم. تمام بدنم درگير شده بود و درد شديد داشت. همكارانم اول من را سمت بهداري بردند، نامش بهداري شهرآباد نيروي هوايي بود كه هيچ امكاناتي نداشت. مدام خواهش مي كردم كه بي هوشم كنند يا دردم را كم كنند كه آن بنده خداها هم توانش را نداشتند. دوباره من را داخل آمبولانس گذاشتند. هر حركتي كه به من مي دادند، احساس مي كردم بدنم از درون پاره مي شود. با همين وضعيت و درد بي پايان بود كه حوالي ساعت ۳ يا ۴ صبح به بيمارستان بجنورد رسيديم. همكارانم به برادر شهيدم كه مشاور نماينده خراسان شمالي در مجلس بود و در حمله داعش به مجلس شهيد شد، خبر داده بودند. خاطره ايشان يكي از خاطرات دردناك زندگي من است. من را سريع به اتاق عمل منتقل كردند و ۲ روز بعد به هوش آمدم. چشمم را بعد دو روز باز كردم، برادرم را ديدم و... .به اينجا كه رسيد، مدتي صبر كرديم تا آقاي جلالي راد بتواند ادامه دهد. وقتي به هوش آمديد چه گفتند؟ دكتر اصلي به من گفت كه تقريبا ۶۸ يا ۶۹ ساچمه وارد بدنم شده و در عمل اول تنها ۳ يا ۴ ساچمه را از شريان اصلي روده خارج كرده اند. ايشان همانجا به من گفت كه مي خواستيم، پارچه روي سرت بكشيم ولي تقديرم اين نبود. بعد از آن تا جايي كه خاطرم هست همه اش درد بوده و درد. باز هم جراحي شديد؟ بله ۳ بار ديگر هم جراحي شدم ولي متاسفانه دكترهاي مشهد و تهران نتوانستند آن كاري را كه بايد انجام دهند و گفتند كه عمل نكردن بهتر است. خاطرم هست كه دكتر فوق تخصص عروق گفت درآوردن ساچمه هاي داخل عروق و نخاع درست مانند اين است بخواهم بدون هيچ وسايل غواصي و امكانات به دريا بروم و كوسه شكار كنم. به من گفتند فعلا بايد صبر كنم تا ببينيم خدا چه مي خواهد. بعد از ۸ سال وضعيت شما چطور است؟ تغيير زيادي نكرده جز دردهاي مداوم، سركار مي روم و در پاسگاه شارلق مشغول كار شده ام. داروهاي متعددي استفاده مي كنم كه باعث شده، بدنم حتي به آنتي بيوتيك هاي معمولي هم جواب ندهد. يك فرد عادي با يك دندان درد معمولي شايد دو روز درد بكشد اما من براي يك دندان درد عادي بايد ۱۰ روز آنتي بيوتيك مصرف كنم. داروهايي كه مصرف مي كنم هم همگي آنتي بيوتيك دارند چون گفته اند كه بدنم نبايد عفونت كند. از طرف ديگر سرب گلوله ها هم در بدنم سم توليد مي كند. مشكل خيلي حادي كه الان دارم، پاهايم هستند كه ديگر واقعا بيش از ۱۰۰ متر ياري نمي دهند. هر ۱۰۰ متر به ۱۰۰ متر بايد توقف كنم چون ساچمه هاي نزديك نخاعم نمي گذارند كه آرامش داشته باشم. الان ۴ يا ۵ ساچمه نزديك نخاعم هست كه آنها خيلي درد ايجاد كرده اند، راهي هم ندارم. من مانده ام و خانواده دردمندم. روزها شده كه نقش بازي كرده ام كه خوبم اما براي خانواده ام هم ديگر محرز شده كه خوب نيستم و نقش بازي مي كنم، خانواده نازنينم هم پا به پاي من درد مي كشند. با اين شرايط هنوز سر كار مي رويد؟ اگر سر كار نروم از نظر روحي شكست مي خورم چون حس مي كنم هنوز خيلي زود است كه زمين گير بشوم و بخواهند به چشم يك فرد مريض به من نگاه كنند. غرورم اجازه نمي دهد كه با خودم اين طور تا كنم، تازه ۴۰ ساله شده ام. از طرف سازمان حفاظت محيط زيست حمايتي دريافت كرده ايد؟ بله، به لطف دوستان خوبي كه دارم. البته خوشبختانه تا الان هر چند تا رييس كه داشته ام، مهر من در دل شان نشسته. و سخن آخر مي خواهم بگويم كه چشم و گوش محيط بان ها را عشق به طبيعت پر كرده، همين عشق است كه باعث شده ما چشم روي خيلي چيزها ببنديم اما اين بدان معنا نيست كه متوجه خيلي مسائل نيستيم. من از آواز يك پرنده، از ديدن ميش با دو تا بره در طبيعت لذت مي برم، اينها روزم را مي سازد. من نمي توانم زندگي را بدون طبيعت مجسم كنم، نمي توانم در كارم كوتاهي كنم چون اين شغل را با علاقه انتخاب كرده ام. تنها اميدم اين است كه خداي بزرگ كمك كند سربلند روي پاهايم بايستم و به طبيعت و زيستمندان آن خدمت كنم. همكارانم همراه من دنبال شكارچي آمده بودند و وقتي ديدند كه اين طور بي محابا شليك كرد، آنها هم هول كردند و سمت من دويدند. با زحمت من را داخل ماشين گذاشتند و من هم كه انگار داخل بدنم ناگهان ۷۰ يا ۸۰ تا سيخ داغ فرو كرده باشند، مدام فرياد مي زدم و درد داشتم. تمام بدنم درگير شده بود و درد شديد داشت. همكارانم اول من را سمت بهداري بردند، نامش بهداري شهرآباد نيروي هوايي بود كه هيچ امكاناتي نداشت. مدام خواهش مي كردم كه بي هوشم كنند يا دردم را كم كنند كه آن بنده خداها هم توانش را نداشتند.