اما و اگرهای ازدواج سالمندان

سلامت نیوز:سال گذشته مردان سالمند بالای ۶۰سال هفت برابر بیشتر از زنان همسن و سال خود ازدواج کردند.آن گونه که سخنگوی ثبت احوال کشور گفته است، بیش از ۸.۱درصد ازدواج های انجام شده در سال گذشته مریوط به مردان ۶۰ سال و بالاتر از آن بوده است. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی ،سیف الله ابوترابی گفته: ۹هزار و ۵۵۲ مورد از ازدواج های سال گذشته مربوط به مردان ۶۰ ساله و بیشتر از آن بوده است، این در حالی ست که فقط ۱۳۵۸ ازدواج برای زنان سالمند در این سال ثبت شده است. در حالی که مردان سالمند در ازدواج گوی سبقت را از زنان سالمند ربوده اند که به گفته لیلا جودان رئیس صندوق جمعیت سازمان ملل در ایران تعداد زنان سالمند در کشور بیشتر از مردان سالمند است. نگاه متفاوت جامعه به ازدواج سالمندان ازدواج سالمندان (مرد و زن) از آن مقوله های است که همواره جامعه نگاه متفاوتی به آن داشته است. معمولا نگاه جامعه نسبت به ازدواج سالمندان چندان مطلوب نبوده است و عرف ما برای افراد سالمندی که تا به حال ازدواج نکرده اند یا آن ها که همسرانشان را از دست داده اند، حقی قائل نمی شود، ضرب المثل سر پیری و معرکه گیری خود گویای نگاه منفی جامعه به ازدواج سالمندان است. اما با این حال ازدواج مردان سالمند در جامعه پذیرفته تر از ازدواج زنان سالمند است. آمارهای سالانه ثبت احوال نیر موید این موضوع است. دورانی به سر می بریم که با افزایش امید به زندگی و تغییرات ساختار هرم سنی هم جمعیت سالمندان و هم طول دوره سالمندی افزایش یافته و این موضوع لزوم توجه و سیاستگذاری در زمینه رفع نیازهای سالمندان را بیش از گذشته نمایان میکند. یکی از مهم ترین نیازهای این افراد توجه به سلامت روان، پرکردن خلأ تنهایی و پیشگیری از افسردگی آنهاست. اقتصاد یا عرف مقصر تنهایی زنان سالمند با آن که ازدواج سالمندان در ایران با اما و اگرهای زیادی همراه است، اماتابوها در مورد ازدواج زنان سالمند بیشتر است. اگر چه همواره در مورد آمار پایین ازدواج زنان انگشت اتهام را به سمت تابوهای فرهنگی نشانه می رود، اما یک جامعه شناس معتقد است فقط هنجارهای فرهنگی نیست که مانع ازدواج سالمندان می شود، بلکه موضوع دیگری که در مدیریت بازار به آن مارکت می گویند نیز تاثیر بسزایی دارد. شهلا مقدسی افزود: بدیهی است که نمی توان نقش کلیشه های جنسیتی، تابوها و ارزش های جوامع مردسالار را در مورد ازدواج سالمندان نادیده گرفت. اما واقعیت های دیگری وجود دارد که بر این پدیده تاثیر می گذارد و معمولا هم در تحلیل ها چندان مورد توجه قرار نمی گیرد. گرایش مردان مسن به زنان جوان تر از خود یکی از همین موضوعاتی است که آمار ازدواج زنان سالمند را کاهش داده است. وی تصریح کرد: در جوامعی مانند جامعه ما نگاه کالایی یا تزیینی به زن وجود دارد و این نوع نگاه نیز سن و سال نمی شناسد و در افراد مسن هم وجود دارد. به همین دلیل برخی از مردان مسن به پشتوانه قدرت مالی خود به دنبال گزینه هایی برای ازدواج هستند که گاه از لحاظ سنی همسن فرزند یا حتی نوه آنان محسوب می شود. مقدسی افزود: تمایل مردان مسن برای ازدواج با زنان جوان تر علاوه بر تفکر نقش تزیینی، نیاز آنان به دریافت خدمات مراقبتی است. بدیهی است هر فرد در سنین سالمندی نیاز به مراقبت های ویژه دارد. همین باعث می شود برخی از مردان سالمند ترجیح دهند سال های پایانی زندگی شان را با یک همسر جوانتر از خود بگذرانند. فردی که بتواند علاوه بر توانایی انجام وظایف زناشویی، آنان را نیز تر و خشک کند و به امور زندگی رسیدگی کند. به اعتقاد این جامعه شناس مسائل اقتصادی و مشکلات معیشتی باعث شده است که بازار ازدواج مردان مسن با زنان جوانتر از آنان داغ شود و در این میان ازدواج زنان سالمند با کاهش روبه رو باشد. مقدسی در این زمینه گفت: در موضوع ازدواج مردان سالمند مانند خیلی از موضوعات رد پای اقتصاد را می توان دید. چرا که اغلب زنان جوانی که تن به ازدواج با مردان مسن می دهند، به خاطر دریافت حمایت مالی است. بسیاری از مردان سالمند نیز در سن سالمندی حداقل دارای مقداری اندوخته مالی هستند که بتوانند خرج و مخارج یک زندگی را تامین کنند. بدون تردید اگر وضعیت اقتصادی مردم کشور از جمله زنان جوانی که بنا به هر دلیلی تنها مانده اند، مناسب بود، آنان با هدف حمایت مالی تن به ازدواج با مردانی که گاه همسن پدر و پدر بزرگ هایشان است نمی دادند و فرصت ازدواج را از زنان سالمند نمی گرفتند و فضای ازدواج آنان را تنگ تر نمی کردند. وی در ادامه افزود: مشکلات اقتصادی در روابط دختران مجرد با مردان مسن نیز اصطلاح شوگرددی را خلق کرده است و برخی از دختران برای فرار از مشکلات اقتصادی ترجیح می دهند برای دریافت حمایت های مالی با مردان سن بالا رابطه دوستی برقرار کنند. امروزه مشکلات اقتصادی شوگرددی ها را در جامعه افزایش داده است. وی با اشاره به فاصله ازدواج زنان سالمند با مردان سالمند در کشور گفت: در کشورهایی که وضعیت اقتصاد و معیشت مردم روبه راه است بین ازدواج مردان و زنان سالمند این اختلاف عمیق وجود ندارد و حتی در موارد ازدواج زنان جوان با مردان مسن در آن کشورها، به صرف انگیزه های مادی نیست، بلکه مسائل دیگر مانند روابط عاطفی نیز تاثیرگذار است.