افزایش آمار مبتلایان و چرایی شروع پیک سوم کرونا در کشور

سلامت نیوز:دیروز با فوت 166 بیمار جدید کووید19 آمار فوتی های ناشی از این بیماری در کشور از مرز 24 هزار نفر گذشت. گزارش ها نشان می دهد خیز دوباره موارد ابتلای روزانه به کووید19 از 17 شهریورماه در کشور آغاز شد و در 28 شهریور آمار مبتلایان به بیماری کرونا به بالاترین میزان آن در هفت ماه گذشته رسید تا بار دیگر خیز جدیدی از عددهای مربوط به کرونا در منحنی شیوع این اپیدمی ثبت شود. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ،البته استان های کشور در حالی در وضعیت قرمز کرونایی گرفتار شده اند که بنابراعلام اپیدمیولوژیست ها، آمارهای موارد ابتلا و مرگ و میر تحت تأثیر سفرهای اواخر مرداد و شهریور و همچنین کاهش رعایت پروتکل های بهداشتی و تغییر رفتارهای اجتماعی مردم است. گزارش سخنگوی وزارت بهداشت هم دراین زمینه بیانگر آن است که رعایت پروتکل های بهداشتی در هفته گذشته به پایین ترین میزان خود ظرف ۶ هفته قبل از آن رسیده است. سیما سادات لاری اعلام کرد میزان استفاده از ماسک در مراکز و اماکن عمومی در حال حاضر 16.45 درصد کاهش داشته است. همچنین میزان استفاده از ماسک در وسایل نقلیه عمومی ۶۴.۲ درصد گزارش شده است که نسبت به هفته ماقبل کاهش ۸.۳ درصدی را نشان می دهد. از طرفی کاهش رعایت پروتکل های بهداشتی از 80 درصد به 60 درصد در هفته های اخیر هم در کشور نگرانی مسئولان ستاد ملی مبارزه با کرونا را در پی داشته است. رئیس جمهوری کاهش رعایت اصول بهداشتی را خبر نگران کننده ای می داند و هشدار می دهد: اگر این روند ادامه یابد از هفته های آتی شاهد افزایش ابتلا و پس از آن افزایش مرگ ومیر خواهیم بود. طبق اعلام معاونان وزیر بهداشت با هر بار تعطیلی و مسافرت و نادیده گرفتن شیوه نامه های بهداشتی بعد از هرگونه بازگشایی به تعداد مبتلایان و در ادامه فوت بیماران کووید19 افزوده می شود. به طوری که تحت تأثیر این رفتارهای اجتماعی مردم به فاصله دو تا سه هفته بعد، آمارهای مبتلایان و سپس مرگ و میر افزایش قابل توجهی پیدا می کنند. بررسی خیز عددهای کرونا و شروع پیک سوم کرونا در آخرین روزهای تابستان نشان می دهد اصلی ترین عامل بالا رفتن آمار ابتلا در شهریور ماه، نتیجه سفرهای تابستانی و مسافرت رفتن ها بود. دو دوره مسافرت رفتن در اواخر مرداد و هفته های اول شهریور ماه در بالا بردن آمار های مرگ و میر و ابتلا نفش داشته است. بعد از سفرهای میلیونی منتظر موج سوم بودیم مینو محرز عضو کمیته علمی ستاد ملی مبارزه با کرونامی گوید: در هفته های اول و دوم شهریور و همزمان با آغاز بازگشایی مدارس، عده ای از ناقلان بی علامت به مسافرت رفتند و علاوه بر این رفتار اجتماعی مردم، ما شاهد بودیم با وجود پروتکل های سخت گیرانه برای برگزاری محرم برخی از افراد پروتکل های بهداشتی را رعایت نکردند و مبتلا شدند. محرز اظهار می دارد: در موج اول اپیدمی معمولاً یک نفر از اعضای خانواده به کووید19 مبتلا می شد اما بعد از جهش ویروس کرونا در خرداد ماه همه اعضای خانواده درگیر بیماری می شوند. به همین خاطر به رعایت فاصله گذاری فیزیکی بیش از پیش تأکید می کنیم چرا که فرد ناقل در خانه همه اعضای خانواده را آلوده می کند. این عضو ستاد ملی مبارزه با کرونا، تعطیلات آخر مرداد و سفرها را یکی دیگر از علل افزایش میزان موارد ابتلا در پیک سوم می داند و می گوید: بعد از میلیون ها نفری که به مسافرت رفتند ما منتظر موج سوم بودیم. چرا مسافرت رفتن عامل خیز کرونا است؟ دکتر حمید سوری اپیدمیولوژیست و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی؛ اعتقادی به اینکه ابتلا به ویروس کرونا خانوادگی شده است، ندارد و می گوید: از نگاه اپیدمیولوژی اینکه بگوییم ابتلا به کرونا به شکل خانوادگی درآمده است، درست نیست. یک متخصص بالینی به دلیل مراجعه چند مورد ابتلای افراد در خانواده به ویروس کرونا این موضوع را به کل جامعه تعمیم می دهد در حالی که موارد اینچنینی که به مطب ها مراجعه می کنند تعداد معدودی هستند و نمی توانند نماینده کل جامعه باشند. به گفته حمید سوری تحقیقات انجام شده روی بیش از 50 هزار نفر بیانگر این واقعیت است که تغییری روی الگوی سنی مبتلایان و فوت ناشی از کرونا در سه ماهه دوم سال نسبت به سه ماهه اول اپیدمی ایجاد نشده است. به همین خاطر نگاه جزء به مسأله و تعمیم آن به کل جمعیت از بعد علمی نادرست است. این اپیدمیولوژیست با اشاره به اینکه احتمال ابتلای اعضای خانواده به دلیل سرایت بالای ویروس کرونا از قبل قابل پیش بینی بوده می گوید: اینکه بگوییم الگوی مبتلایان تغییر کرده این گونه نیست. در سه ماهه اول شیوع اپیدمی عملاً گروه های پر خطر و آسیب پذیر به ویروس مبتلا می شدند و نسبت مرگ نیز در گروه های آسیب پذیر بیشتر بود. به مرور زمان نگاه نسبت به اپیدمی عمیق تر و دقیق تر شد و توانستیم جمعیت های در معرض خطر را تفکیک کنیم یعنی جمعیت مواجه از حالت عمومی به حالت ویژه تری درآمد و از جمعیت های پر خطر محافظت بیشتری به عمل آمد. طبیعتاً بعد از آن، همه افراد فارغ از سن، جنس و شغل که از نظر بیولوژیکی استعداد ابتلا به ویروس کرونا را دارند به تعداد موارد ابتلا و مرگ و میر اضافه شدند. دکتر سوری افزایش موارد ابتلا و مرگ و میر کووید19 را در روزهای آخر تابستان ناشی از مواجهه افراد با ویروس کرونا می داند و عنوان می کند: دو دوره سفرهای تابستانی تأثیر جدی در افزایش تعداد موارد ابتلا و مرگ و میر به جای گذاشته است. مسافرت رفتن الگوی بیماری را جابه جا می کند برای مثال در تهران جابه جایی ها در محورهای شمال غرب و شمال شرق بود که به شدت بیماری در مبدأ و مقصد مسافرت ها افزود. او در ادامه به اصطلاح بیماری های اگزوتیک اشاره می کند و توضیح می دهد: در اپیدمیولوژی این واژه بدان معنی است که وقتی فردی با الگوی اپیدمی سازگار می شود بعد از آنکه به محل دیگر جابه جا می شود ممکن است امکان شدت بیماری در آن فرد بیشتر شود. برای مثال قدیمی ها می گفتند پشه ها غریب گز اند در حالی که پشه غریبه یا خودی نمی شناسد بلکه در افراد بومی در مقابل پشه سازگاری ایجاد شده اما نیش پشه در افراد غیر بومی شدیدتر است در مورد اپیدمی های عفونی نیز این الگو می تواند وجود داشته باشد. او با بیان اینکه ایران جزو 5 کشور اول دنیا است که تعداد مرگ و میر روزانه اش بیش از 100 مورد گزارش می شود، تأکید می کند: برای اینکه تلفات کمتری را در موج سوم کرونا شاهد باشیم باید رویکرد پیشگیری را تقویت کنیم و این مسأله علاوه بر سیاستگذاران به رفتار مردم نیز برمی گردد. هر چند سهم مردم در بحث پیشگیری 100 درصد نیست و شرایط عمومی جامعه باعث شده اتخاذ برخی سیاست ها در کنار سلامت و معیشت مردم اتخاذ شود اما رفتار مردم قابل مدیریت است. برای مثال مردم سهم قابل توجهی در اوج گرفتن اپیدمی اخیر دارند و این هم به سفرها بر می گردد برای اینکه اپیدمی را تحت کنترل دربیاوریم لازم است تلاش عمومی صورت بگیرد. لذا وقتی به پیامد رفتار اجتماعی مردم و بی توجهی به سیاست های پیشگیرانه نگاه کنیم می بینیم بخش عمده عددهای بستری شدگان و فوت شدگان معنادار است که اگر مدیریت نشود آمار از اینها هم بیشتر می شود.دکتر سوری درباره مدیریت کاهش موارد مرگ و میر در پیک سوم کرونا پیشنهاد می دهد که تا حد امکان تردد سالمندان در خارج از منزل محدود شود. باید ببینیم سالمندان برای تأمین چه نیازهایی از منزل خارج می شوند اگر نیاز به خدمات درمانی روتین دارند این خدمات به خانه برده شود یا داروهای شان در منزل تحویلشان داده شود. او در پایان می افزاید ترس از اپیدمی و مرگ و میر عوامل ذاتی کنترل ایپدمی است. به محض اینکه آمار مرگ بالا می رود خودکنترلی و قرنطینه در گروه های پرخطر بیشتر می شود برای همین نیز در ایپدمی نوسانات جزئی را شاهد هستیم که تابع مداخلات سیاست گذاری نیست بلکه تابع واکنش مردم به اپیدمی است.