آیا پلاسمای مردم ایران قاچاق می‌شود؟

سلامت نیوز:عضو اتاق بازرگانی تهران می گوید ایران نخستین کشور در آسیا بوده که دانش پلاسما را بومی کرده است و امروز هر جا سخنی از پلاسما شنیده می شود، از روش منحصر به فرد ایران نیز استفاده می شود. به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا، ناصر ریاحی، فعال صنعت دارو و پلاسما اظهار کرد: ایران از سال ها پیش با محوریت بخش خصوصی و با حمایت سازمان انتقال خون، کار خود را در عرصه پلاسما آغاز کرد و در این سال ها موفقیت های زیادی نیز در این حوزه به ثبت رسید. امروز می توان ادعا کرد که ایران در این صنعت مهم، جزو گروه بسیار محدودی از کشورهاست که در تولید پلاسما، دستاوردهای قابل توجهی داشته و موفقیت های چشمگیری را به ثبت رسانده است. وی درباره میزان پلاسمای تولیدی در ایران، توضیح داد: در حال حاضر در ایران حدود ۱۰ مرکز با محوریت پلاسما فعالیت می کنند و در طول سال حدود ۴۰۰ هزار لیتر ظرفیت تولید پلاسما در کشور وجود دارد که می توان گفت تقریبا تمام نیاز داخلی را تامین می کند. هرچند در حوزه فراوری و پالایش هنوز نیاز به انتقال پلاسما به خارج از کشور وجود دارد که امیدواریم با نهایی شدن کار ساخت و افتتاح پالایشگاه های جدید این نیاز به خارج از کشور نیز برطرف شود. در این زمینه ماشین آلات موردنیاز به کشور وارد شده و امیدواریم طبق برنامه ریزی در حدود دو سال آینده این پالایشگاه به بهره برداری برسد. عضو اتاق بازرگانی تهران با اشاره به مشکلات اقتصادی که فعالان حوزه پلاسما با آنها رو به رو هستند، بیان کرد: وقتی پلاسمایی از فرد گرفته می شود، باید سه ماه باقی بماند و تا نهایی شدن محصول و انتقال آن و تبدیل شدن به دارو، کل فرایند کار بیش از یک سال زمان می برد و عملا این زمان، خواب سرمایه است. در کنار آن در طول تمام سال های گذشته، تنها دو بار با نرخ پنج درصد موافقت شده قیمت محصولات این شرکت ها افزایش پیدا کند. این در حالی است که نرخ تورم در طول این دوره بسیار بالاتر بوده و با توجه به نیازی که پالایش خارجی پلاسما وجود داشته و برخی نیازهای وارداتی، قیمت ارز نیز روی هزینه تولید اثرگذار بوده است. ریاحی ادامه داد: در این تردیدی وجود ندارد که ما باید به سمت فعال کردن برند خود حرکت کنیم و با پالایش داخلی دیگر نیازی به صادرات پلاسمای خام نداشته باشیم اما اگر بناست تولید در این حوزه گسترش پیدا کند یا از خام فروشی عبور کنیم قطعا نیاز به حمایت های جدید خواهد بود. در حال حاضر توان تامین کامل نیاز داخل وجود دارد و برای گام های بعدی، باید به افزایش سرمایه گذاری در این بخش فکر کرد. آیا بابت پلاسما پول می دهند؟ وی در پاسخ به این سوال که شرایط اهدای پلاسما و تبعات آن برای فرد چه خواهد بود، تصریح کرد: در فرایند دریافت پلاسما، ما حتی از فرد خون نمی گیریم، بلکه تنها پلاسما گرفته می شود؛ به این ترتیب تمام آنچه که اهدا شده در زمانی در حدود دو ساعت بار دیگر در بدن ساخته می شود و هیچ اشکال یا عوارض جانبی برای افراد به وجود نمی آورد. به این ترتیب آنچه رخ می دهد حتی از فرایند اهدای خون نیز بسیار ساده تر و راحت تر است. این فعال صنعت دارو درباره فروش پلاسما در نقاط مختلف جهان نیز گفت: تا جایی که اطلاعات ما نشان می دهد، در بسیاری از کشورهای دنیا، بابت اهدای پلاسما، پولی به داوطلب پرداخت نمی شود اما رقمی بسیار محدود برای ایاب و ذهاب در نظر گرفته می شود. برای مثال در آمریکا، بابت هر بار اهدا، ۳۰ دلار و در کشورهای اروپایی حدودا ۱۷ یورو به فرد پرداخت می شود که همان هزینه رفت و آمد است. در ایران نیز شرکت ها در حد همان هزینه رفت و آمد را پرداخت می کنند. ریاحی تاکید کرد: آنچه که در فرایند دریافت پلاسما اهمیت فراوانی دارد، سلامت جسمی و بدنی فرد اهدا کننده است. از این رو اهداکنندگان باید در زندگی شخصی خود مسائل مربوط به سلامت را رعایت کنند. در جریان دریاف پلاسما نیز با هدف اطمینان از این سلامت، آزمایش های کاملی از فرد انجام می شود و اهداکننده از این امتیاز نیز برخوردار می شود. عضو اتاق بازرگانی تهران با بیان اینکه به دلیل سهولت اهدای پلاسما، تعداد دفعات اهدای آن در سال می تواند بسیار گسترده باشد، بیان کرد: بر اساس برآوردهای ما، اهداکنندگان دائمی پلاسما در آمریکا و کانادا، در سال ۱۰۴ بار پلاسما می دهند. در ایران نیز با تغییراتی که اخیر به وجود آمد، این عدد به ۳۶ بار در سال رسید. آمریکا با توجه به همین فعالیت ها توانسته صادرکننده ۸۰ درصد پلاسمای جهان باشد. آیا پلاسما قاچاق می شود؟ وی در پاسخ به ابهام مطرح شده در ماهای گذشته مبنی بر اینکه پلاسمای اهدایی در ایران به شکل غیرقانونی خارج شده و به فروش می رسد؟ توضیح داد: بر خلاف بسیاری از حوزه ها، در بخش دارو و به طور خاص در حوزه پلاسما، اساسا امکان مخفی کاری و سودجویی شخصی وجود ندارد. در گام نخست پلاسمای دریافت شده، برای مدت سه ماه باقی می ماند و آزمایش های لازم برای سنجش میزان سلامت آن انجام می شود و اگر بعد از سه ماه سلامت پلاسما تایید شد، برای پالایش به خارج از کشور ارسال می شود. عضو اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: پلاسمای ایران در حال حاضر برای پالایش به کشورهای آلمان و اتریش ارسال می شود. در این فرایند حتما نمایندگان این شرکت ها به ایران می آیند تا بر فرایند انتقال و شرایط داخلی نظارت کنند؛ موضوعی که حتی در ایام کرونا نیز متوقف نشد. سپس بعد از انجام پالایش وقتی پلاسما به کشور بازگشت، سازمان انتقال خون و سازمان غذا و دارو بر کل فرایند آن نظارت داشته و مجوزهای لازم را پس دریافت تاییدات صادر می کنند. ریاحی با بیان اینکه در این فرایند امکان جابه جایی و مخفی کاری نیست، گفت: وقتی محصولی با پلاسما تولید می شود، با توجه به ثبت اطلاعات در تمام مراحل، به طور دقیق شرایطی مشخص دارد. یعنی یک داروی تولید شده با پلاسما در یک داروخانه در شهری کوچک، با توجه به اطلاعات ثبت شده ای که دارد به طور مشخص نشان می دهد که این پلاسما چه زمانی و از چه کسی گرفته شده و از این رو این شایعات از اساس غیر درست هستند. به گفته وی، امروز در ایران داروهای بسیار مهمی با محوریت پلاسما برای بیماری های هموفیلی، کبدی و بیماری هایی که مربوط به ساخت پادتن در بدن می شود، تولید و عرضه شده اند و مشکلات بسیار مهمی را در حوزه سلامت برطرف کرده اند. آخرین وضعیت درمان کرونا ریاحی درباره آخرین وضعیت طرح درمان بیماران کرونایی به وسیله پلاسما نیز گفت: در ایران با توجه به سابقه قابل اتکایی که در حوزه پلاسما بود، ما نخستین کشوری بودیم که از اسفند سال قبل، با سرمایه گذاری بخش خصوصی و فعالیت متخصصان بزرگ کشور، این طرح را کلید زدیم و فاز مطالعاتی آن آغاز شد که خوشبختانه نتایج قابل قبولی نیز داشت. این فعال صنعت دارو ادامه داد: در این حوزه دو محدودیت وجود داشت؛ نخست آنکه بخش خصوصی توان فعال کردن دفاتر کشوری برای دریافت پلاسما را نداشت و از این رو نیاز بود که سازمان انتقال خون فرایند اجرایی کار را در اختیار گیرد. موضوع دوم مربوط به محدود بودن تعداد اهدا کنندگان پلاسما بود. تقریبا برای درمان هر بیمار کرونایی، به پلاسمای پنج فرد درمان شده نیاز است اما متاسفانه هنوز در ایران تعداد بسیار محدودی پلاسما داده اند. وی خاطرنشان کرد: در این حوزه مردم باید بدانند که اهدای پلاسما نه تنها خطری برای آنها ندارد که حتی در یک فرایند دو ساعته تمام مقدار اهدا شده دوباره در بدن ساخته می شود. فضای دریافت پلاسما نیز آلوده به کرونا نیست و نباید از این مسئله نیز ترس داشته باشند. در نهایت مهم ترین انگیزه در این فرایند، کمک به هم نوع است. اگر افراد نگاهی به داروهای تولید شده با کمک پلاسما کنند که چه میزان درد و دشواری را از بیماران کمتر کرده یا به این موضوع فکر کنند که اهدای پلاسما می تواند جان کسی را حفظ کند، قطعا در این زمینه تردید نخواهند کرد.