آيا حكم زندان پايان پرونده قتل رومينا در افكار عمومی است؟

سلامت نیوز-*نسرين ضميري : همان گونه كه مسوولان قضايي وعده داده بودند در كوتاه ترين زمان ممكن و پس از گذشت قريب به 3 ماه از حادثه تلخ كشته شدن رومينا اشرفي به دست پدرش رسيدگي به اين پرونده انجام و حكم دو نفر از متهمان صادر شد. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ، حكمي كه مادر رومينا در اولين واكنش به رسانه ها گفته راي دادگاه ترس و وحشت به جان من و خانواده ام انداخته و به اين راي اعتراض دارم و خواهان تجديد نظر در ديوان عالي كشور هستم . رسيدگي به پرونده مذكور در حالي پايان يافته كه در 3 ماه گذشته كمتر خبري از كيفيت نحوه رسيدگي به آن در رسانه هاي رسمي كشور منتشر شده و به نظر مي رسد، خبرنگاران نيز در جلسات رسيدگي حضور نداشته اند. اين توضيح ضروري به نظر مي رسد كه هدف از پرداختن به چنين موضوعاتي نبايد به منظور پر كردن ستون ها و صفحات نشريات باشد. جان شيرين دختري نوجوان از دست رفته، دختري كه شايد مي توانست يكي از افتخارآفرينان در زمينه هاي علمي، فرهنگي، هنري، ورزشي و .... باشد و با عمري طبيعي شاد و خوشبخت زندگي كند. مادري داغدار فرزندش شده و نگران فرزند ديگرش. پدري كه مي توانست گرمي بخش كانون خانواده اش باشد در جواني و با برچسب فرزندكش حتي اگر در ميانسالي آزاد شود، زنداني ابدي عذاب وجدان خود خواهد ماند. ماه ها وقت و هزينه از بودجه عمومي صرف رسيدگي به اين پرونده شده و احساسات مردم جريحه دار و نگران از تكرار چنين وقايعي. هدف ما بايد ريشه يابي و آگاهي بخشي در جهت تغيير در رويه ها براي حذف يا كاهش موارد مشابه باشد و اين مهم تحقق نمي يابد جز با بررسي و پژوهش هاي همه جانبه، با دقت در جزييات و به دور از تعصب و سوگيري. به طور معمول براي به دست آوردن نتايج قابل قبول و تجزيه و تحليل هاي منطبق بر واقعيت از حوادثي اين گونه، نياز به كندوكاو در جزييات و زندگي خصوصي افراد دخيل در ماجرا داريم اما به خصوص در جامعه ما با مانعي به نام حفظ آبروي افراد يا حيثيت خانوادگي مواجه هستيم كه مانع دستيابي و انتشار حقايق مي شود تنها بايد اميدوار باشيم، كارشناسان بررسي جرم به تمام جوانب بپردازند و حداقل انتظار اين است كه يافته ها در اختيار مراكز دانشگاهي، انجمن هاي تخصصي، علمي و پژوهشگران قرار داده شود. جزيياتي كه مورد نظر است را مي توان در قالب چندين پرسش در ذيل دسته بندي كرد و تا پاسخ هاي درست آن را ندانيم، قادر به ارايه تحليل ها و راه حل هاي درست نيستيم: 1- نقش مدرسه اي كه رومينا در آن تحصيل مي كرده بسيار مهم است. رومينا چگونه دانش آموزي بوده؟ آيا به دانش اندوزي علاقه مند بوده، يا به عبارتي دانش آموز درس خواني بوده؟ سطح هوش و پيشرفت تحصيلي او در چه حدي بوده؟ آيا علاقه مندي هاي ديگري غير از درس داشته؟ آيا علاقه مند به ادامه تحصيل بوده يا دوست داشته، تشكيل خانواده بدهد؟ آيا رابطه خوبي با معلم يا ساير معلمينش در طول سال هاي گذشته تحصيلش داشته؟ رابطه اش با اولياي مدرسه چگونه بوده؟ از ابتدا به همين مدرسه مي رفته، يا سابقه تغيير مدرسه دارد؟ رابطه اش با هم شاگردي هايش چگونه بوده؟ آيا دوست يا دوستاني صميمي داشته؟ آيا دوست يا دوستانش در جريان رابطه اش بوده اند؟ آيا مدرسه از رابطه اش با خبر بوده؟ اگر بوده چه اقدام يا اقداماتي انجام داده؟ آيا مدرسه مشاور دارد؟ اگر دارد چه اقدامي كرده؟ اگر مدرسه مشاور ندارد براي چنين مواقعي چه تمهيداتي دارند؟ آيا والدين رومينا با اولياء مدرسه در ارتباط بوده اند؟ آيا مدرسه با خانواده رومينا ارتباط داشته اند؟ آيا خانواده رومينا براي حل اين مشكل از اولياي مدرسه كمك خواسته اند؟ آيا رومينا دختري اهل مطالعه بوده؟ آيا مدرسه كتابخانه دارد؟ آيا مدرسه دانش آموزان را تشويق به مطالعه مي كند؟ چه فعاليت هاي غيردرسي ديگري در مدرسه وجود دارد؟ معمولا از مدرسه به عنوان خانه دوم دانش آموزان نام برده مي شود، آيا مدرسه رومينا چنين ويژگي دارد؟ 2- چه كساني از اعضاي خانواده رومينا(چه خانواده مادري و چه خانواده پدري) از ارتباط بين رومينا و بهمن با خبر بوده اند؟ از چه زماني اطلاع داشته اند؟ اگر مطلع نبوده اند چگونه در منطقه اي محدود و روستايي بي خبر مانده اند؟ اگر اطلاع داشته اند چه مداخله اي انجام داده بودند؟ چه كسي و به چه كيفيتي مداخله كرده بود؟ آيا مادر رومينا از اين رابطه با خبر بوده؟ آيا راضي به اين ارتباط بوده؟ اگر رضايت نداشته چه اقداماتي انجام داده؟ روابط عاطفي رومينا با پدر و مادرش چگونه بوده؟ آيا خانواده از نيازهاي مالي متعارف دخترشان با خبر بوده اند؟ وضعيت اقتصادي، شغل و ميزان درآمد پدر خانواده چگونه بوده؟ آيا نيازهاي متعارف مالي دختر را پدر تامين مي كرده يا مادر؟ رابطه عاطفي رومينا با برادرش چگونه بوده؟ آيا پدر و مادر بين فرزند دختر و پسر تبعيض قائل مي شدند؟ در خانواده اي با وجود پدر، مادر، برادر، پدر و مادر بزرگ، عمه و عمو، خاله و دايي، چه عاملي ممكن است دختر بچه اي 11 ساله را به سوي محبت مردي همسن پدرش در خارج از خانه سوق دهد؟ 3- در مصاحبه هايي كه روزهاي نخست حادثه انجام شده، گفته اند كه در شب فرار، رومينا در چاي پدرش داروي خواب آور ريخته و پدر در خواب بوده، چه كسي داروي خواب آور را در اختيار رومينا قرار داده بود؟ رومينا از كجا مطمئن بوده كه اين دارو خواب آور است و مسموم كننده نيست؟ اگر اين دارو مسموم كننده بود چه بسا جاي قاتل و مقتول عوض مي شد. چرا داروي خواب آور را در چاي مادرش نريخته؟ مادر ادعا مي كند كه هنگام قتل رومينا در حمام بوده و شوهرش درب حمام را به روي او قفل كرده، آيا درهاي حمام از بيرون قفل مي شوند؟ در مصاحبه اي بهمن خاوري گفته كه قصد ازدواج با رومينا را داشته و به همين منظور به وسيله شوهرخاله رومينا براي پدرش پيام فرستاده، آيا در خانواده هاي ايراني بدين گونه دختري را از خانواده اش خواستگاري مي كنند؟ گفته مي شود چند سال قبل هم بهمن خاوري دختري را به اصطلاح فراري داده و در خانواده او نيز اين كار سابقه داشته، آيا فراري دادن دختران در آن منطقه نوعي افتخار محسوب مي شود؟ 4- آيا پزشكي قانوني سلامتي رواني پدر رومينا را بررسي كرده؟ اعتياد به مواد مخدر را چطور؟ آيا پدر رومينا هنگام ارتكاب به قتل تحت تاثير الكل يا مواد روانگردان نبوده؟ همين آزمايشات و بررسي ها در مورد بهمن خاوري هم بايد انجام مي شده. رومينا كه از دنيا رفته اما روش هايي براي بررسي سطح هوش و ويژگي هاي رواني و سن عقلي او وجود دارد، آيا اين بررسي ها انجام شده؟ سن واقعي رومينا چقدر بوده؟ روايت ها از سن رومينا متفاوت است. آيا پزشكي قانوني رابطه جنسي را بررسي كرده؟ قابل درك است كه پاسخ اين پرسش براي خانواده مقتول دردناك است. يكي از پرسش هاي بسيار مهم اين است كه چرا پدر رومينا براي كشتن دخترش از داس استفاده كرده؟ روانشناسان جنايي اعتقاد دارند رابطه مستقيمي بين شيوه قتل با ميزان خشم وجود دارد. پدر رومينا از خشن ترين شيوه ها براي كشتن فرزندش استفاده كرده، آيا دليل اين همه خشم و خشونت مشخص شده؟ آيا داس ابزار كار پدر بوده يا براي اين منظور تهيه شده؟ و در آخر اينكه آيا دادگاه فرصت كافي براي يافتن پاسخ همه اين پرسش ها داشته؟ يا تحت تاثير فشار افكار عمومي براي اجراي حكم دقت را فداي سرعت كرده؟ مدتي است آنقدر سرگرم كرونا و تبعات آن هستيم كه كمتر به آسيب هاي اجتماعي توجه مي كنيم. توجه زياد به مقوله كودك آزاري و خشونت عليه كودكان و تمركز زياد بر ميزان محكوميت پدر در قتل فرزند و پيگيري اصلاح قوانين مربوط به قصاص ما را از ساير ابعاد موضوع غافل كرده. جاي آن دارد به كارشناسان و متخصصان اين فرصت داده شود تا بررسي هاي دقيق و همه جانبه خود را انجام دهند و اگر نشود همه نتايج را براي مردم بيان كرد لااقل نتايج در دانشگاه ها تدريس و در سياستگذاري ها و تصميم گيري هاي كلان كشور لحاظ شود. رسانه ها نيز با زباني ساده نتايج تحقيقات را براي مردم بازگو كنند. *روانشناس سازماني نگاهي به صدور حكم براي 2 متهم پرونده يك قتل در خانه پدري 9 سال زندان براي پدر، دو سال زندان براي پسري كه دختر را فراري داد. حالا 3 ماه از روزي مي گذرد كه داس خشم پدر، جان رومينا اشرفي، دختر 14 ساله تالشي را گرفته است. در اين مدت، جزييات اين پرونده بارها در رسانه ها و شبكه هاي مجازي مطرح شده و ابعاد حقوقي و اجتماعي اين پرونده نيز از زاويه هاي مختلف بررسي شده است. به رغم تمام اين جنجال ها، حكم حاصل از اين رسيدگي ويژه به هيچ عنوان تسلايي بر دل مادر ندارد. رعنا دشتي مادر رومينا اشرفي از نخستين گفت وگوي خود با رسانه ها تا حالا كه حكم بدوي منتشر شده، خواستار قصاص قاتل بوده است. خواسته اي كه با ماده 612 قانون مجازات اسلامي همخواني ندارد. اين ماده مي گويد: هركس مرتكب قتل عمد شود و شاكي نداشته يا شاكي داشته ولي از قصاص گذشت كرده باشد يا به هر علت قصاص نشود در صورتي كه اقدام او موجب اخلال در نظم و صيانت و امنيت جامعه يا بيم تجري مرتكب يا ديگران شود، دادگاه مرتكب را به حبس از 3 تا 10سال محكوم مي كند. با اين حال مادر رومينا اشرفي در آخرين گفت وگوي خود مي گويد: راي دادگاه ترس و وحشت به جان من و خانواده ام انداخته است. من به اين راي اعتراض دارم و خواهان تجديدنظر در ديوان عالي كشور هستم. به گزارش ايلنا با وجود آنكه در روزهاي ابتدايي نشر خبر قتل رومينا به عنوان نمونه اي از نقض آشكار حقوق كودك نام برده و گفته مي شد كه به دليل ماهيت جرم، دادستان مطابق با ماده ۵ قانون حمايت از كودك و نوجوان به عنوان مدعي العموم در اين پرونده وارد عمل مي شود ولي راي دادگاه موجب برخي نگراني ها براي مادر رومينا و تنها فرزند خردسالش شده است. مادر رومينا در گفت وگو با اين خبرگزاري با تاكيد بر اينكه خواهان تجديدنظرخواهي در اين پرونده و قصاص همسرش است، اضافه كرد: ديگر نمي خواهم شوهرم به روستا برگردد. خانم دشتي گفته بعد از ۱۵ سال زندگي مشترك هيچ علاقه و اميدي به ادامه زندگي با همسرش كه اين بلا را سر آنها آورده، ندارد و نگران جان تنها پسر و خانواده اش است. مادر رومينا مدعي شد: در همين مدت كوتاه بارها خانواده همسرم من و فرزند خردسالم را تهديد كرده اند و با وجود آنكه صلاحيت لازم را ندارند؛ قصد گرفتن كودك خردسالم را دارند. او معتقد است: اگر همسرش قصاص نشود بايد زنداني يا تبعيد شود چراكه در غير اين صورت هيچ امنيتي براي او و اطرافيانش قابل تصور نيست. به گفته مادر رومينا حكم دادگاه براي بهمن خاوري كه فرزندش چند روز قبل از قتل با او فرار كرده بود تحمل تنها دو سال حبس است. مادر رومينا اشرفي در نخستين گفت وگوي خود با رسانه ها از اختلاف ميان شوهر و دخترش گفته و تاكيد كرده بود كه همسرش بارها رومينا را تهديد به قتل يا تشويق به خودكشي كرده بود. دشتي پيش از اين به خبرگزاري فراز گفته بود: شوهرم بارها به من گفته بود كه به رومينا ياد بدهم خودش را حلق آويز كند. اما من گفتم من اين كار را نمي توانم بكنم. حالا مادر رومينا به حكم بدوي اعتراض دارد اما پيش از اين نعمت احمدي وكيل و حقوقدان در گفت وگو با اعتماد تاكيد كرده بود كه طبق قوانين مجازات اسلامي خون صاحب دارد و صاحب خون خانواده است و پدر را اعدام نمي كنند چون خودش صاحب خون است. به زعم اين وكيل طبق ماده 309 قانون مجازات اسلامي در مواردي از پرونده هاي قتل كه بحث ولي قهري است، قانون حق تقاضاي مادر براي قصاص قاتل(پدر) را نمي پذيرد.