4چالش کرونایی سال‌تحصیلی‌جدید

سلامت نیوز:هیچ کس تصور نمی کرد روزگاری مدرسه رفتن که سالیان سال بدون کمترین حاشیه و اما و اگری انجام می شد تحت تأثیر یک ویروس پیچیده و مرگبار اینچنین پیچیده و پرماجرا شود، بین خانواده ها، مدیران، معلمان و وزارتخانه اختلاف ایجاد کند و دوقطبی رفتن یا نرفتن به مدرسه را شکل دهد. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ، حالا همه این اتفاق ها افتاده و پیامدهای همه گیری کووید-19 گریبان نظام آموزشی ایران را سخت گرفته است. اگر تا سال گذشته دعوا بر سر شیوه های آموزش، محتوای درسی، شکل تعامل با کودک و نوجوان، عدالت آموزشی، کنکور و نحوه پذیرش دانشگاه ها بود، امسال موضوع به باز یا بسته بودن مدارس تقلیل پیدا کرده و همچنان برای این پرسش که آیا اصولا دانش آموزان و معلمان باید سر کلاس درس حضور پیدا کنند یا خیر پاسخ قطعی و روشنی وجود ندارد. حالا حدود 2هفته از بازگشایی مدارس گذشته است. در این گزارش به 5چالش که پس از بازگشایی مدارس در سال تحصیلی 1400-1399 رخ داد، پرداخته و بررسی کرده ایم که در این 2هفته چه اتفاقاتی در 100هزار مدرسه کشور و بین 14میلیون دانش آموز و 700هزار معلم در جریان است. 1ـ دوگانگی تصمیم گیری گزارش های میدانی و تحقیقی خبرنگار همشهری نشان می دهد که در هفته دوم سال تحصیلی جدید، هنوز اختلاف بر سر برگزاری کلاس های حضوری یا مجازی پابرجاست و آموزش و پرورش به عنوان نهاد تصمیم ساز در این باره نه تنها نتوانست نقطه پایانی بر این دوگانگی باشد، بلکه مسئولان آن با اظهارنظرهای متناقض در شروع سال تحصیلی بر آن دامن زدند. گروه های مجازی والدین دانش آموزان هر کلاس و جلسات اولیا و مربیان که از این هفته در مدارس برگزار شد، عرصه مناقشه 2گروه است. دسته اول والدینی هستند که موافق حضور فرزندانشان در مدرسه هستند. این گروه 2استدلال می آورند، برخی از آنها می گویند که تابع قوانین آموزش و پرورش هستند و نمی توانند تحصیل فرزندشان را دچار اختلال کنند. برخی دیگر هم معتقدند که ماندن در خانه، تبعات روحی و روانی زیادی برای فرزندانشان به همراه داشته و بیشتر از این، خطر افسردگی، رخوت و انزوای اجتماعی آنها را تهدید می کند. دسته دوم اما والدینی هستند که استدلال می آورند مدارس زیربنای مناسب و کافی برای رعایت پروتکل های بهداشتی پیشگیرانه را ندارند و شلوغی کلاس های درس، فضای کوچک مدرسه و سرمای هوا در پاییز و زمستان باعث تهاجمی شدن این بیماری شده و خطر ابتلا را برای فرزندشان بالا می برد. این اختلاف و دودستگی باعث شده هم اکنون کلاس های درس در بسیاری از شهرها با نصف دانش آموزان و در برخی مناطق حتی با کمتر از نصف برگزار شود. اختلاف درباره آموزش حضوری یا مجازی فقط به دانش آموزان و والدین آنها ختم نمی شود. معلمان و مدیران مدارس هم در این خصوص دیدگاه های متفاوتی دارند. در کانال معلمان ایرانی که 4هزار معلم از سراسر ایران عضو آن هستند، می شود تقابل این 2دیدگاه را به وضوح دید. گروهی از معلمان و مدیران معتقدند که آموزش مجازی در ایران شدنی نیست، چون نه زیرساخت اینترنت آماده است و نه اپلیکیشن طراحی شده برای این موضوع یعنی شاد، توانایی پوشش 14میلیون دانش آموز را در 9 ماه تحصیلی دارد. همچنین آنها می گویند تجربه اسفند تا اردیبهشت سال تحصیلی گذشته نشان داد در آموزش مجازی، 50درصد از یادگیری محقق نمی شود، چراکه دانش آموز تمرکز کافی در این فضا ندارد و راه های فرار حواس در کلاس های اینترنتی بسیار زیاد است. از سوی دیگر آنها نسبت به آموزش حضوری برای نیمی از کلاس و مجازی برای نیمی دیگر انتقاد دارند و می گویند این دودستگی آموزش برایشان دشوار و طاقت فرساست. در مقابل این گروه، معلمانی قرار دارند که معتقدند آموزش حضوری جان آنها و دانش آموزان را به خطر می اندازد و سلامت جسمی مقدم بر یادگیری است. استدلال می آورند که کلاس هایی با جمعیت بین 30 تا 40نفر زمینه ای مساعد برای پخش ویروس کرونا فراهم می کند. می گویند که در سال های گذشته وقتی یک دانش آموز دچار ویروس آنفلوآنزا یا آبله مرغان می شده، تمام کلاس را به راحتی مبتلا می کرده و این درباره کرونا که ویروس تهاجمی و باهوشی است، بی شک سریع تر رخ می دهد. معتقدند که کنترل بچه ها درخصوص استفاده از ماسک، فاصله گرفتن از هم و الزام آنها برای شست وشوی چندین باره دست و بازی نکردن با یکدیگر تقریبا غیرممکن و ناشدنی است. این گروه از معلمان برای حل مشکل تدریس در فضای مجازی هم راه حل دارند و می گویند که با آموزش هسته اصلی مباحث درسی و حذف زواید می شود تا حد زیادی تدریس مجازی را بهینه کرد. 2ـ ناکارآمدی شبکه شاد شبکه شاد، همچنان مشکل اصلی اغلب دانش آموزان و معلمان است. این اپلیکشین که زیرنظر روبیکاست در سال تحصیلی گذشته راه اندازی شد و توانست طی جلسات و رایزنی های پنهانی و غیرشفاف با مسئولان آموزش و پرورش، انحصار آموزش مجازی مدارس را به عهده بگیرد. وزیر آموزش و پرورش در رونمایی از این اپلیکشین که چهاردهم شهریور امسال برگزار شد، عنوان کرد نقص های بزرگ این اپلیکیشن برطرف شده و دانش آموزان و معلمان می توانند بدون هیچ مشکلی کلاس درس خود را در آن برگزار کنند، اما آنها حالا با گرفتن ویدئوهایی از نحوه کار با این اپلیکیشن و پخش کردن آن در اینستاگرام و توییتر، نشان داده اند که هنوز شاد با مشکلات متعددی روبه روست. تعریف نشدن حساب کاربری برای برخی معلمان و دانش آموزان، آپلود یا دانلود نشدن راحت فیلم و عکس در آن و استفاده از حجم اینترنت به رغم وعده رایگان شدن این اپلیکیشن، از مهم ترین مشکلات شبکه شاد است که از ابتدای سال تحصیلی جدید رخ داده است. 3ـ مسئله اینترنت دسترسی نداشتن 30درصد دانش آموزان به اینترنت یا موبایل، تبلت و لپ تاپ از دیگر مشکلات آموزش و پرورش در سال تحصیلی جاری است. این آماری است که محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش در فروردین امسال در دیدار با وزیر ارتباطات اعلام کرد؛ آماری که پس از مطرح شدن گسترده در افکار عمومی، توسط شخص وزیر تکذیب شد و از سایت اطلاع رسانی این وزارتخانه نیز آن را به سرعت حذف کردند. اما شواهد و قرائن نشان می دهد آمار درست بوده است، چراکه چهاردهم مرداد امسال رضوان حکیم زاده، معاون ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در حاشیه راه اندازی پویش جمع آوری موبایل و تبلت اعلام کرد 3میلیون و 500هزار دانش آموز به دلیل نداشتن ابزار هوشمند در سال تحصیلی گذشته از ادامه درس بازماندند. او و وزیر آموزش و پرورش با ارائه این آمار از مردم و خیرین مدرسه ساز خواستند که با تقبل 1.5میلیون تومان هزینه، امکان خرید و دسترسی دانش آموزان به این ابزار آموزشی را فراهم کنند. البته مردم از این پویش به علت تحریم و گرانی بیش از حد موبایل، تبلت و لپ تاپ چندان استقبال نکردند و مسئولان وزارتخانه هم پویش را رها کردند، اما خانواده ها و دانش آموزان همچنان درگیر این موضوع هستند. گزارش های میدانی از بازار موبایل علاءالدین در مرکز تهران نشان می دهد تقاضا برای خرید موبایل دست دوم افزایش یافته و همچنین مراکز خیریه زیادی در حال جمع آوری موبایل برای دانش آموزان در مناطق محروم هستند. 4ـ نابرابری برخلاف ادعای مسئولان وزارت بهداشت که در ابتدای شیوع این بیماری عنوان کردند کووید-19 فقیر و غنی نمی شناسد و این ویروس همه جامعه را یکسان و یک شکل مبتلا می کند، مدارس خصوصی نشان دادند که در پیشگیری از این بیماری، برتری با آن است که امکانات و دسترسی بیشتر به لوازم ایمنی دارد. مدارس غیردولتی که بیم این را داشتند با آموزش از راه دور دانش آموزان خود را از دست بدهند، طی این 2هفته نشان دادند حتی کیفیت برتر در پیشگیری و کنترل با آنهاست. عکس ها و فیلم هایی که در روز آغاز سال تحصیلی از مدارس دولتی و غیردولتی منتشر شد و حالا تبلیغات تصویری که این مدارس در سایت یا صفحه اینترنتی شان منتشر می کنند، نشان می دهد آنها توانسته اند نسبت به بسیاری از مدارس دولتی، امکانات ویژه تری را برای دانش آموزان خود فراهم کنند. خرید و نصب تجهیزات ضدعفونی کننده در ورودی مدرسه، تهیه میز و نیمکت تک نفره برای دانش آموزان و ایمن کردن آن با شیشه و طلق، ارائه بسته های بهداشتی مانند ماسک، دستکش، شید، الکل و ژل ضد عفونی کننده، تهیه بسته مواد غذایی بهداشتی و مقوی برای هر دانش آموز، تجهیز سرویس بهداشتی و آبخوری به دستگاه های ضدعفونی کننده دائمی و برگزاری کلاس های زیر 5نفر بخشی از خلاقیت هایی است که مدیران این مدارس برای حفظ امنیت جسمی دانش آموزان خود ارائه داده اند. در مقابل، مدارس دولتی هنوز برای خرید مواد ضدعفونی مانند آب ژاول، سرانه ای از وزارت آموزش و پرورش دریافت نکرده اند و همچنین نتوانسته اند کلاس های شلوغ خود را با امنیت کامل زوج و فرد کنند. این تفاوت معنادار حتی در آموزش مجازی هم خودش را نشان می دهد، چراکه اغلب مدارس غیردولتی خود را به سایت های آموزشی مدرن به روز کرده و استفاده از شاد را محدود به حضور و غیاب کرده اند اما مدارس دولتی توانایی پرداخت هزینه طراحی چنین سایت هایی را ندارند. موضوعات دیگری همچون اختلاف استانداری و فرمانداری ها در مورد نحوه فعالیت مدارس با آموزش و پرورش، نبود اینترنت در برخی از شهرها حتی در روستاهای تهران و ناهماهنگی آموزش تلویزیونی با بودجه بندی کتاب های درسی نیز از مشکلات این روزهای دانش آموزان و معلمان است؛ مسائلی که به نظر می رسد وزارت آموزش و پرورش آن را به مدیران و معلمان مدارس حواله کرده تا خودشان فکری به حال آن کنند.