چهره زنانه اعتیاد پنهان است

سلامت نیوز: اعتیاد همچنان رنگ وبوی مردانه دارد؛ انگار کسی نمی خواهد بپذیرد که زنان هم به این دام گرفتار می شوند. شاید باور کردنش سخت باشد، اما عده ای با همین نگاه با مسئله اعتیاد زنان برخورد می کنند و حتی کمک های خود را از آنان دریغ می کنند. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همدلی ، انگ زدن و چسباندن برچسب هایی مانند فاسد به زنانِ دارای اعتیاد، سبب شده که آن ها یا خودشان را به صورت خودخواسته در خانه ها پنهان کنند یا در اختیار مردانی قرار بگیرند که اجازه ندهند به مراکز حمایتی مراجعه کرده و خدمات دریافت کنند. به همین دلایل هیچ وقت از تعداد این زنان نسبت به مردان دارای اعتیاد اطلاعات دقیقی در دست نیست و احتمالاً باید گفت زنان دارای اعتیاد دیده نمی شوند. در جست وجوی دلایل این دیده نشدن یک فعال اجتماعی حوزه زنان در گفت وگویی می گوید که پنهان بودن آمار زنان مصرف کننده مواد دلایل زیادی می تواند داشته باشد مانند این که خیلی از زنان مصرف کننده اصطلاحاً خانگی هستند و در خانه مواد مصرف می کنند و شرکای جنسی آن ها مواد مورد نیازشان را تامین می کنند. یا این که گروهی از آن ها همچنان فکر می کنند که دارند تفریحی مصرف می کنند. خیلی از زن های مصرف کننده مواد برای دریافت خدمات به مراکز ارائه دهنده خدمات مراجعه نمی کنند و معمولاً اعتیاد خودشان را اعلام نمی کنند و سعی در پنهان نگه داشتن آن دارند. او ادامه می دهد: آن دسته از زن هایی هم که مصرف کننده خانگی نیستند، یعنی در خیابان و در میان کارتن خواب ها حضور دارند و اصطلاحاً تَه خطی شده اند، اغلب توسط چند مرد احاطه و تامین می شوند و امکان تعامل با مراکز ارائه خدمات برایشان وجود ندارد.همه این موارد موجب می شود که ما اطلاعات نسبتاً دقیقی از آمار زنان معتاد نداشته باشیم. قداست زنانه مانع هویدا شدن اعتیاد اما مسئله شناسایی نشدن زنان دارای اعتیاد، جدا از آمارهای اعلام شده، گویی ریشه در باورها دارد. جایگاه مقدسی که ما معمولاً برای یک زن به عنوان همسر یا یک مادر در نظر می گیریم، سبب شده که در ناخودآگاه دوست نداشته باشیم بپذیریم که اعتیاد می تواند آن ها را گرفتار کند. اگر هم روزی چنین شود و آن ها به دام اعتیاد بیفتند به دلیل وجود همین دیدگاه آن ها را با نگاه های سراسر آلوده به اتهام های اخلاقی مواجه می کنیم، طوری که از لحظه هویدا شدن راز چندین ساله خود چنان نگران هستند که ترجیح می دهند همچنان در خفا مواد مصرف کنند و خود را از دریافت خدمات مراکزی که برای همین مسئله طراحی شدند، محروم می کنند. سپیده علیزاده ، مددکار اجتماعی و مدیر موسسه کاهش آسیب زنان نور سپید هدایت دراین باره بیان می کند: همواره یک انگ به دنبال زنانی که معتاد شده اند در جامعه وجود دارد، به همین دلیل گاهی مقاومت یا حساسیت هایی به وجود می آید که عده ای نمی خواهند آسیب زنان به ویژه زنان معتاد را ببینند، در حالی که به عنوان قسمتی از جامعه همیشه آن ها وجود دارند. خود زنان هم وقتی که به هر طریقی درگیر اعتیاد شده باشند، به دلیل وجود همین تبعیض ها اعتیاد خود را اعلام نمی کنند. همین مسئله سبب می شود که مشکلاتشان بیشتر شود و وقتی به ما می رسند که دیگر کمک کردن به آن ها سخت شده است. عدم حمایت از زنان دارای اعتیاد با برچسب فساد اما این نگاه به زنان علاوه بر این که مانع می شود آن ها در صورت مبتلا شدن به این بیماری خودشان را به مراکز حمایتی معرفی کنند، مانع دریافت کمک های مردمی مراکز کاهش آسیب هم شده است؛ کمک هایی که قرار است در پی مسئولیت های اجتماعی افراد خیّر یا شرکت هایی که بهره مند از امکاناتی هستند به این مراکز برسد تا شاید بشود به یاری آن ها بخشی از مشکلات زنان دارای اعتیاد را برطرف کرد. علیزاده با بیان این که گاهی نگاه های سوگیرانه سبب کاهش حمایت خیّرها می شود عنوان می کند که گاهی شده ما با یک خیر حوزه مدرسه سازی، کودکان، معلولین و کسانی که دست خیر در خصوص یاری رساندن به افراد مبتلا به سرطان دارند صحبت می کنیم که حمایت های خودشان را در حوزه آسیب های اجتماعی هم برسانند. آن ها ابتدا خیلی تمایل نشان می دهند، اما وقتی که متوجه می شوند می خواهیم به زنان کارتن خواب کمک کنیم، وجود همان انگ که در جامعه وجود دارند و نمی خواهند زنان معتاد را ببینند، باعث می شود که جلو نیایند و ادامه همکاری ندهند. گاهی می گویند که این زن ها با تمایل خودشان به این مسیر افتادند و معتاد شدند، یا این که این زن ها از نظر اخلاقی فاسد هستند، همین مسائل سبب می شود که برای یاری رساندن در خصوص آسیب های اجتماعی به ویژه درباره زنان رغبتی نداشته باشند. این مددکار اجتماعی با بیان تجربه ای که با آن روبه رو شده دراین باره اضافه می کند: زمانی در حوزه زنان و کودکان مبتلا به اچ.آی.وی کار می کردم، آن جا با این برخوردها بسیار روبه رو شدم که خیّرها حمایت نمی کردند. حتی خاطرم هست که یک بار عید قربان بود و ما با بعضی از این خیّرها صحبت کردیم اگر گوشتی و نذری هست به مرکز ما هم برسانند، واقعاً حمایت نمی کردند، و من شاید آن جا بود که به خودم گفتم نباید از اول می گفتم این کمک ها را برای مبتلایان اچ.آی.وی یا زنان می خواهم، چراکه همان انگ ها سبب می شد که حمایت دریافت نکنم. مصایب فعالان در حوزه آسیب های اجتماعی این درحالی است که به گفته این مددکار، گاهی همین انگ زدن ها متوجه کسانی می شود که درباره آسیب های اجتماعی به ویژه زنان فعالیت می کنند و گویی قرار نیست پایانی داشته باشد. سپیده علیزاده مدیر موسسه نور سپید هدایت که در زمینه کاهش آسیب زنان فعالیت می کند، در خصوص این مسئله بیان می کند که حتی گاهی به ما، به عنوان فعال اجتماعی که در خصوص آسیب های اجتماعی و زنان کار می کنیم کلی انگ چسبانده می شود و مورد تهمت ها و تحقیرهای جنسیتی قرار می گیریم. گاهی وقتی می خواهیم از مسئولیت اجتماعی شرکت ها و موسسات و خیّرین استفاده کنیم با دیدگاه های تند به ما می گویند که این ها خانه فساد راه انداخته اند، به همین دلیل از خدمات ما حمایت به عمل نمی آورند. با این وجود هرازگاهی آماری از تعداد افراد دارای اعتیاد منتشر می شود که معمولاً با احتساب سهم 6تا10درصدی آن تلاش می کنند تعداد جمعیت زنان مصرف کننده را حساب کنند. مدتی قبل هم معاون ستاد مبارزه با مواد مخدر در همین رابطه آماری منتشر کرد. به گزارش ایسنا ناصر اصلانی در یک گفت وگوی رادیویی عنوان کرده که حدود دو میلیون و هشتصد هزار معتاد در کشور وجود دارد. حالا اگر قرار باشد با همان فرمول محاسبه شش درصدی جمعیت زنان درگیر به این بلا را محاسبه کنیم به جمعیتی حدود 168هزار نفری از زنان مصرف کننده مخدر می رسیم که البته به نظر می رسد موارد مبتلا بیشتر از این تعداد باشد.