نااطمینانی بیشتر از کمبودها جامعه را نگران می‌کند

سلامت نیوز: رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران گفت: هر بحرانی در درون خود فرصت ها و تهدیدهایی را دارد و نقاط ضعف و قوت را نشان می دهد، در بحران کرونا نااطمینانی به شرایط موجود بیشتر از کمبودها جامعه را دچار نگرانی کرد. به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایرنا، سیدحسن موسوی چلک روز سه شنبه در نشست مجازی هم اندیشی کانون تفکر سلامت اجتماعی دانشگاه یزد که پیرامون بررسی آسیب های اجتماعی کرونا برگزار شد، با بیان اینکه گاهی بحران های اجتماعی فرصت را برای توجه به حوزه های مغفول مانده، فراهم می کند، اظهار داشت: بحران کرونا نیز از زوایای مختلف قابل توجه است یکی از مهمترین ابعاد قابل بررسی این بحران، اطلاع از مهارت تاب آوری جامعه است که بر اساس بررسی های انجام شده در این بحران حتی جامعه تحصیلکردگان کشور نیز از مهارت قوی و بالایی برخوردار نبوده و دچار مشکلاتی شدند . وی ادامه داد: نتایج تحقیقاتی که درباره تاثیر کرونا در حوزه خانواده در تهران انجام شد مبین آن است که ما خانواده بودن را بلد نیستیم، در این بحران که باعث طولانی شدن حضور افراد در خانواده شد، ضعف مدیریت زمان از سوی افراد خانواده باعث افزایش اختلافات خانوادگی و طلاق شد و برخی نقاط ضعف ما در روابط خانوادگی را نشان داد و متوجه شدیم که منابع و مهارت های ما برای در کنار هم بودن طولانی مدت با رابطه اجتماعی با کیفیت بالا، کم است. موسوی چلک، ضعف برخی سازمان ها، ناهماهنگی عرصه سیاست گذاری و آماده نبودن برخی سازمان های اجتماعی برای ارائه خدمات به موقع را از دیگر مشکلات جامعه در دوره شیوع کرونا دانست و تصریح کرد: در این شرایط کمتر برای قشرهای آسیب پذیر برنامه مدونی مشاهده شد، حتی اطلاعاتی در زمینه افراد نیازمند به حمایت مانند افراد سالمندی که به تنهایی زندگی می کنند، در دسترس نبود تا خدمات پیش بینی شده با برنامه ریزی مناسب به دست جامعه هدف برسد. وی ادامه داد: در مدیریت این بحران دولت برای ایفای وظایف خود با مشکلات و محدودیت هایی مواجه بود و اقدامات انجام شده از کارآمدی لازم برای جبران آسیب های ناشی از کرونا برخوردار نبود، در برخی کشورها دولت با هدف حفظ و تقویت سرمایه اجتماعی از تمام ظرفیت ها برای کاهش ناراحتی مردم استفاده کرد. رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران یادآور شد: زمانی می توان بحران را با کمترین عوارض طی کرد که از قبل سازوکار قوی برای مدیریت آن ایجاد شده باشد و این در حالی است که در کشور هنوز اطلاعات دقیقی از ظرفیت تشکل های اجتماعی در دسترس نیست، یکی از مشکلات دیگر این است که در حوزه مهارتهای فردی و اجتماعی خودمراقبتی و مدیریت اجتماعی بحران حتی در خانواده های تحصیلکرده منابع داشتن خانواده با نشاط تمام شد و یکی از پیامدهای آن وابستگی بیش از حد بچه ها به فضای مجازی به دلیل فقدان گزینه جایگزینی برای آن در شرایط کرونا بود که این موضوع خود می تواند آسیب های دیگری را به همراه داشته باشد. موسوی چلک افزایش برخی جرائم به خصوص افزایش ۵۰ درصدی سارقین جرم اولی در ۴ ماهه اول امسال را از دیگر پیامدهای اقتصادی و اجتماعی کرونا دانست و گفت: سلامت اجتماعی و فقر و امید با هم رابطه مستقیم دارند، سرقت های خرد از پیامدهای فقر معیشتی است و این گونه عوارض در صورتی که برای آن چاره اندیشی نشود، احتمال افزایش دارد. وی اضافه کرد: عملکرد دولت در حوزه بهداشت و درمان در شرایط کرونا قابل قبول بوده و در نظرسنجی از شهروندان، ۸۰ درصد از عملکرد کادر درمان ابراز رضایت کرده اند، اما سایر بخش ها نیز باید، برنامه جامع برای شرایط بحران داشته باشند، شفاف سازی و اطلاع رسانی باید افزایش یابد و عواملی که سرمایه و همبستگی اجتماعی را تقویت می کند، مورد توجه قرار گیرد. رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران استفاده از تمام ظرفیت ها برای مدیریت بحران کرونا را مورد تاکید قرار داد و تصریح کرد: امکانات و منابع مالی برخی بخش های خارج از دولت مانند بنیادها، آستان ها و اوقاف که در اصل از منابع مردم است، باید در این شرایط بیشتر برای حمایت از اقشار آسیب پذیر مورد استفاده قرار گیرد. موسوی چلک یادآور شد: ما باید با کرونا زندگی کنیم پس باید عوارض منفی آنرا بپذیریم و مهارتهای تاب آوری را در خودمان تقویت کنیم تا عوارض منفی آن کمتر شود، در حوزه تشویق مردم به رعایت پروتکل های بهداشتی، همیشه از موضع دولتی سخن زدن اثربخش نیست، از ظرفیت های محلی، مردمی، دانشگاهی و تشکل ها باید بیشتر استفاده کنیم. وی همچنین در پاسخ به پرسش ایرنا در خصوص رویکرد رسانه ها در شرایط کرونا به جریان اطلاع رسانی، با بیان راه اندازی پویش #خوش - خبر - هستم از سوی فدارسیون مددکاران اجتماعی، اظهار داشت: در بحران ها مختلف، انتشار اخبار خوب را باید در کنار خبرهای تلخ مد نظر قرار داد، یکی از مشکلات ما در فضای رسانه ای جامعه این است که اطلاعات توسط رسانه ها باتاخیر یا یک سویه به اطلاع مردم می رسد، رسانه ها باید ضمن رعایت اصل مطالبه گری، نگرانی ها را نیز بگویند تا هم وظیفه حرفه ای خود را انجام داده باشند و هم از واقعیت ها دور نشوند، اگر رسانه ها به دور از واقعیت عمل کنند، اعتماد به رسانه ها از دست می رود، سازمان مدیریت بحران در سطح کلان برای هر بحران نیز باید سیاست رسانه ای داشته باشد اما این سازمان در این زمینه دستش کاملا خالی است. یک عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در این هم اندیشی مجازی گفت: ویروس کرونا چهره های پنهان متعددی در علائم بالینی و سایر عوارض ناشی از آن مانند انتقال ویروس، کمبود مواد ضدعفونی دارد اما اواخر اسفند ۹۸ انتشار یک عکس نگاه مردم را نسبت به این بیماری خیلی تغییر داد، تصویر به خاک سپاری یکی از درگذشتگان این بیماری در آرامستان خلدبرین یزد که نشان می داد آیین سوگواری برای مرگ بر اثر این ویروس چقدر در تنهایی و انزوا برگزار می شود. دکتر امیرحسین جلالی ندوشن ادامه داد: سازمان جهانی بهداشت به همین دلیل روی سوگ درگذشتگان کرونا نیز اقداماتی انجام داد و با اعلام اینکه انتشار ویروس با رعایت شرایط خاص در خاکسپاری غیرممکن است ،سخت گیری برای برگزاری این آیین را کمتر کرد و در ماه های اخیر پدیده ای مانند عزاداری آنلاین نیز مطرح شد. وی ادامه داد: ابتلا به ویروس کرونا علاوه بر موضوع سلامت با تلخی های دیگری مانند، انگ خوردن بیمار و فاصله گرفتن همراه است که این موضوع برای کودکانی که نیاز به قرنطینه پیدا می کنند در حالی که سن آنان نیاز به ارتباطات نزدیک دارد باعث ایجاد مشکلاتی روحی و روانی برای آنان می شود. جلالی ندوشن یادآور شد: در حوزه روابط اجتماعی یک پرسش نامه برای بررسی استرس ادراک شده به همراه یک تیم تحقیقاتی به صورت آنلاین انجام دادیم که ۱۳ هزار نمونه در کشور در این پیمایش مشارکت کردند، بر اساس نتایج این بررسی پس از کادر درمان و بیماران، دو گروه جوانان دانشگاهی و خانم های خانه دار استرس خیلی بالایی در رابطه با این بیماری بروز داده بودند. وی تصریح کرد: با یک پیوست کیفی روی این نظرسنجی از تعدادی از نمونه ها چنین عنوان می شد که احساس تنگی از آینده برای آنان تشدید شده که در مورد خانم های خانه دار تنش ها ناشی از بین رفتن شبکه ارتباطات اجتماعی به شدت مشهود بود . جلالی گفت: در ۴۵ سال گذشته جامعه ما با انواع تروما مواجه بوده و شاهد نوعی شرایط تروماهای انباشته اجتماعی هستیم که کرونا نیز به آنها اضافه شده در برخی کشورها شرایط جامعه را در دوره شیوع کرونا با زمان وقوع جنگ مقایسه کردند که در کشور مانیز از کادر درمان با عنوان مدافعان سلامت یاد شد و درگذشتگان این قشر در بحران کرونا شهید محسوب شدند. معاون امور فرهنگی و پیشگیری بهزیستی استان یزد نیز با تشریح تماس های شهروندان با مرکز ۱۴۸۰ گفت: از ۴ ماه قبل این خط تماس برای ارتباط شهروندان با بهزیستی معرفی شد که تماس های شهروندان با این خط در دوره شیوع کرونا نشان می داد که خشونت خانگی در حال افزایش است. محمدعلی صادقی پور میبدی افزود: بخشی از تماس ها در خصوص مسائل پزشکی و بخشی نیز در رابطه با سبک زندگی بود زیرا تعداد زیادی از شهروندان با این سبک زندگی مشکل داشتند که تلاش شد تا به آنها بیاموزیم که زمانن خود را چگونه سازمان داده و اوقات خالی را پر کنند. وی ادامه داد: برای کسانی که با تعارضات مواجه می شدند، شایع ترین اختلالها افزایش اضطراب و رفتارهای وسواس گونه بود که گاه تا 70 درصد تماس ها مربوط به رفتارهای وسواسی می شد، زیرا عمده تبلیغات در رابطه با بیماری کرونا بر اساس عنصر ترس شکل گرفته که باعث تشدید انگ شدن کرونا می شود. صادقی پور میبدی تصریح کرد: بر اساس بررسی های انجام شده اختلافات خانوادگی بالاترین درصد مشکلات گزارش شده ناشی از کرونا را داشته و بعد از آن مسائل کودکان و نوجوانان قرار داشته است. در این نشست اعضای کانون تفکرسلامت اجتماعی دانشگاه یزد مباحث مربوط به اثرات کرونا بر سلامت اجتماعی را مورد بحث و تبادل نظر قرار دادند.