مرز غمگینی و افسردگی

سلامت نیوز:چشم باز می كنیم و غروب شده است. پرده را كنار می زنیم. برگ ها ریخته اند. تصویر زیبا نیست. پرده را می كشیم. حتی نمی توانیم به نزدیك ترین كافه به خانه برویم و عصرهای بلند و پرسوز پاییز را به شب برسانیم. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم ،سینما، تئاتر، باشگاه ورزشی و... همگی بوی كرونا می دهند و به ناچار باید در خانه ماند. این پاییز می تواند غم انگیزترین پاییز باشد اگر ندانیم چطور از پس آن برآییم؛ به ویژه اگر پاییز و زمستان برای ما فصل دلپذیری نباشد. با دكتر فرهاد فریدحسینی، روانپزشك و دانشیار دانشگاه علوم پزشكی مشهد گپی زده ایم تا اولا تفاوت افسردگی و غمگینی را دریابیم و بعد هم با راهكارهایش برای عبور به سلامت و دور از غم در این پاییز آشنا شویم.لباس به تن مان خوب نیست. هرچه می پوشیم، كلافه ایم. از عصر تا حالا حداقل سه بلوز عوض كرده ایم. یك ساعت موها را بسته ایم، یك ساعت آن را رها كرده ایم و ساعت بعد موهای بافته ما، دو وزنه سنگین در دو سوی سر است! اینها یعنی افسرده ایم؟ دكتر فرید حسینی توضیح می دهد: افسردگی فصلی، اصطلاح شایعی بین مردم است. اما حقیقت این است كه اولا میزان شیوع افسردگی فصلی به حدی نیست كه مردم فكر می كنند. ثانیا در علم روانپزشكی، افسردگی فصلی زمانی اتفاق می افتد كه طی سه تا چهار سال متوالی یا غیرمتوالی، فرد با شروع فصل پاییز، دچار نشانه های بیماری افسردگی می شود كه كاملا می تواند بی دلیل و بدون عامل استرس زای واضح شروع شود. در این حالت شخص، افسرده است. پس احساسی كه به آن دچار می شویم؛ چه حسی است اگر افسردگی نیست؟ این روانپزشك در پاسخ می گوید: احساس غمگینی با افسردگی متفاوت است. غمگینی می تواند به خاطر تغییر طول روز، استرس های محیطی و شخصی یا در اوضاع حال حاضر ، ناشی از شرایط ایجاد شده به دلیل بیماری كرونا باشد. شادی ها، شادی آور نیستند یكی - دو ساعت است حوصله نداریم.اگر دوستی تلفن و احوالپرسی كند، در جواب شاید بگوییم: افسرده ام. خسته شده ام. حوصله هیچ كاری را ندارم. از كلمه افسردگی به راحتی استفاده می كنیم. آیا درست می گوییم؟دكتر فرهاد فریدحسینی درباره تفاوت افسردگی و غمگینی می گوید: افراد افسرده، احساس غم عمیقی را تجربه می كنند. این غم گاهی به قدری فراگیر و غیرقابل كنترل است كه هیچ اقدام شادی آوری جوابگوی از بین بردن عمق غم آنها نیست. درحالی كه در غمگینی، اقدامات كوچك شادی آور مانند صحبت و درددل كردن، انجام چند كار شادی آور كه به آنها علاقه داریم، می تواند احساس غم را از بین ببرد.درواقع وقتی شخص غمگین است، می تواند با اقداماتی دوباره از فعالیت های شادی آور لذت ببرد. اما فرد افسرده دیگر از چیزی لذت نمی برد. مثبتی وجود ندارد؟ زندگی سیاه است؛ این قدر كه با گریه هم دل آدم باز نمی شود و هیچ نقطه روشنی وجود ندارد. این نشانه افسردگی است؟ این استاد دانشگاه در پاسخ می گوید: فكر افراد افسرده، فقط منفی است و روی مشكلات و نقطه ضعف ها متمركز است. فرقی ندارد این شخص به خودش فكر می كند یا به مسائل اجتماعی یا به اطرافیان؛ فیلتر منفی او همه جا فعال است. او ادامه می دهد: اما در غمگینی، این حد از منفی بودن دیده نمی شود و با كمی تلاش، می توان دیدگاه فرد را تغییر داد. در واقع فرد می تواند با كمی كمك و مشورت، راه حل ها و راهكارها را پیدا كند و به نقاط روشنی دست یابد. دكتر فرید حسینی درخصوص وضعیت خواب و اشتها در این ایام توضیح می دهد: در افسردگی، تعادل خواب و اشتها به هم می خورد. فرد دچار خستگی دائمی است. اما در غمگینی، اگر این تغییرات هم اتفاق بیفتد،موقتی و گذراست و با تغییر شرایط، بیمار به حالت عادی بازمی گردد. اما در افسردگی این حالت ها می تواند طولانی مدت باشد. او اضافه می كند: پایداری علائم در فرد افسرده، از اصلی ترین نشانه هاست. اگر نشانه هایی كه به آنها اشاره شد، حداقل مدت دو هفته وجود داشته، دلالت بر افسردگی دارد و چنانچه هر پاییز تكرار شوند، نشانه افسردگی فصلی است. اما غمگینی فصلی، حالتی شایع تر و البته گذراست. پاییز امسال را به سلامت بگذرانیم مدیریت هیجان را یاد بگیریم: شاید یكی از ویژگی های مثبت شیوع كرونا این باشد كه رسانه ها به مساله سلامت روان توجه كردند. درواقع حفظ سلامت روان درمواقع گرفتاری و تنظیم و مدیریت هیجان و احساسات منفی، مهارتی آموختنی است. پس آن را بیاموزیم. حفظ ارتباطات اجتماعی: انزوا، احساسات منفی را تشدید می كند. فاصله گذاری اجتماعی از اجبارهای دوره كروناست كه می تواند باعث انزوای افراد شود. برای برون رفت از این حالت، ارتباطات اجتماعی را با فناوری حفظ كنید. صحبت كنید: حرف زدن با اعضای خانواده یا دوستان می تواند غم و احساسات منفی را از ما دور كند. افراد درون گرا در این شرایط احساس غم بیشتری می كنند. حمایت عاطفی- هیجانی با ارتباط با دیگران میسر است. تفریحات جایگزین: بازی از تفریح های خوب جایگزین است. بازی می تواند در افراد خلق مثبت ایجاد كند. خلق مثبت، خلاقیت را به همراه دارد و این دو، تاثیر مستقیم روی هم دارند. بازی های گروهی خانوادگی كه بچه ها نیز در آن حضور داشته باشند، از دیگر راهكارهای تفریح سالم و جایگزین است.به این ترتیب از نیازهای عاطفی- هیجانی كودكان نیز غفلت نشده است. طبیعت گردی: پاییز و زمستان های كشور ما به جز در برخی مناطق خیلی سرد نیست. شنیدن صدای طبیعت، رنگ و طراوت آن، می تواند هیجان های منفی را از بین ببرد. فعال باشید: برای خودتان هدف تعیین كنید. به كارهایی كه تا به حال علاقه به انجام آنها داشتید، اما فرصت آن را نداشتید، بپردازید. بدن را به لحاظ جسمی و ذهنی فعال كنید. فعالیت فیزیكی: ورزش، از شناخته شده ترین مؤلفه ها برای حفظ سلامت جسم و روان است؛ كه به شكل ویژه در این شرایط خاص، تاثیر بسیار مثبتی روی سلامت روان و جسم دارد.