مدارا با ایدز و کووید ۱۹

سلامت نیوز:همانگونه که مردم دنیا توانستند با ایدز کنار بیایند و زندگی روزانه خود را نجات دهند؛ بی شک می توانند بر کووید ۱۹ نیز غلبه کنند. امکان کنترل بیماری، هنگامی که درد دارید، به رفتارتان ارتباط پیدا می کند؛ بنابراین در یک فضای سرسبز نفس عمیق بکشید و به خود بگویید من هنوز زنده ام. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اطلاعات ،چگونه در مواجهه با بیماری آرامش خود را حفظ کنیم؟ یکی از دلهره آورترین لحظات زندگیِ بیشتر ما، زمانی ست که متوجه می شویم دچار بیماری وحشتناکی شده ایم. شاید اشتباهی کوچک سبب شد مبتلا شویم یا بیماری ما ژنتیک است. برای هر کسی، جزئیات بیماری متفاوت است ولی در نقطه ای از زندگی، همه ما در معرض یک بیماری قرار گرفته ایم و دچار دلشوره شده ایم. بیماری غیرقابل اجتناب است، رمز درمان برای پشت سر گذاشتن بیماری این است که آرامش و خونسردی خود را حفظ کنیم.‏ اکثر ما راه اشتباهی را برای حفظ آرامش و خونسردی خود انتخاب می کنیم. کسانی که از نتایج چالش برانگیز بیماری استقبال می کنند، خیلی بهتر از کسانی عمل می کنند که خود را وادار می کنند خونسرد بمانند.‏مردم به طور غریزی فکر می کنند تلاش برای حفظ آرامش، بهترین راه رفع نگرانی است ولی این کار بی نتیجه است. هیچ چیز به اندازه رفتار درست به شما کمک نمی کند تا در طول یک بیماری، اندیشه خود را روشن نگه دارید. پس از آنکه جلوی وحشت خود را گرفتید، زمان آن است که از خود سؤال های مهم بپرسید: دقیقاً چه بیماری گرفته ام. پیامدهای بیماری چیست؟ آیا هنوز وقت هست از پیامدهای بیماری جلوگیری کنم؟ اگر هست چطور؟ چه کسانی لازم است در جریان بیماریم قرار گیرند؟ اگر برای جلوگیری از پیامد بیماری دیر شده، چطور می توانم آسیب های بدنی را کاهش دهم؟ نخستین قربانیان، نمی شناختند تهمینه احمدی از نخستین قربانیان ویروس کووید ۱۹ می گوید: هنوز باور نمی کنم همسرم علی راضی فرد تنها با یک سرماخوردگی ساده از میان ما رفته باشد؛ آغاز و پیشروی بیماری به قدری سریع بود که همه شوکه شدیم؛ وی تازه وارد پنجاه سالگی اش شده بود و ویروس نگذاشت پنجاه و یک سالگی اش را ببیند. همسرم در فاصله ۱۶ روز(اول تا ۱۸ اسفند ۹۸) ازمیان رفت. سال ۹۸ هنوز کرونا ناشناخته بود و هیچکس حتی پزشک معالج شوهرم از نوع بیماریش خبر نداشت. زمانی ما از وجود ویروس باخبر شدیم که کار از کار گذشته و دیر شده بود؛ اگر این موجود میکروسکوپی شناخته شده بود شک ندارم که همسرم با روحیه شاد خود سرگذشت خود را به گونه ای دیگر رقم می داد؛ ولی اینگونه نشد و من به همراه دو فرزندم ساحل و کسرا با چشم دل می دیدیم چگونه همسرم چون شمع می سوزد و خاموش می شود. رامین برادر تهمینه می گوید: شوهرخواهرم ـ علی راضی فرد، کارمند بیمه، انسانی سالم و بسیار شاد بود. سیگار نمی کشید و کمتر به پزشک مراجعه می کرد؛ می گفت سرماخوردگی را خودم درمان می کنم در حالی که مبتلا به کرونا شده بود. ما در قرن ۲۱ هستیم و انسان بی اندازه در علم پیش رفته است؛ زمانی که از علوم و فناوری سخن به میان می آید همه معتقدند که امروز انسان می تواند از پس هر مشکلی برآید و با تدبیر همه موانع مسیر راهش را از میان بر دارد؛ توانایی انسان آنقدر زیاد است که از هم اکنون تخمین می زند کی عمر خورشید و از پی آن عمر زمین به پایان رسد؛ انسان توانسته کهکشان ها را در نوردد تا جانشینی برای زمین پیدا کند؛ ما ادعا داریم هر کار غیرممکن را ممکن می سازیم؛ بنابراین در پس این شکست ها حتما پیروزی بر کرونا خواهد آمد. شوهرخواهرم نماند که امروز ببیند علم پزشکی بسیاری از مبتلایان را درمان می کند و می کوشد واکسنی برای کووید ۱۹ پیدا کند. امید خوب است ‏ امید داشتن بد نیست، امید به این که اگر پروتکل های بهداشتی را رعایت کنیم از انتقال بیماری به دیگری جلوگیری خواهیم کرد و خود نیز بیمار نمی شویم. یک زمانی کووید ۱۹ ناشناخته بود و سازمان بهداشت جهانی هر روز هشدارهایش را تغییر می داد ولی امروز شناخته شده است و راه های درمانش تا اندازه ای آشکار است. اگر تا دیروز می گفتیم بی خیال، هرچه پیش آمد خوش آمد، امروز از گفتن این حرف هراس داریم زیرا می بینیم چگونه مبتلایان درد می کشند، از مرگ می ترسند و در آرزوی تندرستی خود می سوزند. امید یک جوان شمالی و نجات ‎یافته بیماری کووید۱۹ به گزارشگر اطلاعات می گوید: آخرسر فکر بیهوده و جدی نگرفتن ویروس کار دستم داد. همیشه فکر می کردم که ویروس برای دیگران است نه من؛ از اینکه می دیدم مردم تا این اندازه دگرگون شده و در هر کوی و برزن از ماسک و دستکش و مواد ضدعفونی استفاده می کنند، برایم عجیب بود؛ و این که برای احوالپرسی و دست دادن نیز به هم نزدیک نمی شوند و در مکان های پرهیاهویی چون مترو، فروشگاه های بزرگ و صف نانوایی ها با فاصله از هم قرار می گیرند؛ این ها را نمی توانستم بپذیرم. برخی را می دیدم که موارد بهداشتی را به دیگران هم گوشزد می کنند و تعجب می کردم. وقتی می دیدم تا این اندازه مردم در به اجرا درآوردن بهداشت و رعایت پروتکل های بهداشتی می کوشند، در دل برایشان می خندیدم و می گفتم اینها همه سوسول بازی است. امید ادامه می دهد: هیچگاه فکر نمی کردم بی تفاوتی من سبب شود اینگونه آسیب ببینم و به یکباره در دام کووید ۱۹ گرفتار شوم. اکنون که دوران نقاهت را می گذرانم با خود می اندیشم، باز هم خنده ام می گیرد و این بار نه به دیگران که به خود و به تفکر و رفتار نادرست خود می خندم. اکنون دریافته ام که اگر سلامتی خود و نزدیکانم برایم اهمیت دارد، می باید به هر شکل ممکن از راهکارهای مقابله با کرونا بهره گیرم. مانند ایدز؛ مدارا با کووید ۱۹ ‏‎ ‎‏ از زمانی که کووید ۱۹ گریبان گیر جهان شده، همچو ایدز، هراس با خود به همراه آورده است. ابتلا به ایدز تنها از سرنگ آلوده و نزدیکی و خون انتقال می یابد ولی ویروس کووید ۱۹ در هوا و زمین و زمان و در فصل گرما و سرما پخش است و از راه های گوناگون انسان ها را گرفتار خود می کند. حدود چهل سال از پیدایش ویروس ایدز می گذرد و هنوز هیچ واکسن و داروی کارآمدی برایش پیدا نشده است با این حال مردم و دانش پزشکی اگرچه نتوانستند بر این ویروس غلبه کنند ولی با به کارگرفتن توانایی های خود توانسته اند با ایدز کنار بیایند. ایدز اینک یک بیماری شناخته شده و پیش پا افتاده است؛ در حالی که هنوز هم در جوامع گوناگون آمار مبتلا به ایدز دیده می شود و جان باختگان ایدز به شکل کمرنگ وجود دارد؛ برخی کسان از مخفی کردن بیماری ایدز خود به ستوه آمده و آن را آشکار می کنند و این که سال ها ویروس ایدز به جان وتن شان نفوذ کرده و ذره ذره تا مغز استخوان آب شان کرده است؛ این آشکارکردن بهتر از مخفی کردن است زیرا سبب تلنگر به آنانی ست که حافظه فراموشکاری دارند و سبب می شود شریک جنسی واحدی داشته باشند، سرنگ استفاده نشده به کار برند؛ از مواد مخدر دوری کنند و زخم دست و پا و بدن خود را زود پانسمان کنند و به فکر درمانش باشند. انسان بر کووید ۱۹ غلبه خواهد کرد؟ اینک نشانه ها می گوید انسان های پیشتر مبتلا و درمان شده نیز ممکن است دوباره گرفتار ویروس کووید ۱۹ شوند. حتی اگر در آینده چیرگی بر این ویروس به دست آید، پیامدهایش تا سال ها برجا خواهد ماند بنابراین چاره ای مگر کنارآمدن با این ویروس وجود ندارد. شناختی که اینک از ویروس کووید ۱۹ به دست آمده و نقطه ضعف هایش شناخته شده، می توان با آگاهی بیشتر در برابرش گارد گرفت و ایستادگی کرد یا راه های ورودش به بدن را گرفت. آرش شالی، کارشناس ارشد عمران که یک دوره از نزدیک درگیر ماجرا بود در باره همدلی و یکسوبودن مردم در ایستادگی در برابر کرونا به گزارشگر اطلاعات می گوید: کودکان و سالمندان نباید چوب ندانم کاری ما را بخورند. ما می توانیم با کمی رعایت، قدرت پیشروی را از کووید بگیریم. کافی است پروتکل های بهداشتی را سرسری نگیریم. شالی به سخنانش ادامه می دهد: بی اعتقادی به همه چیز خوب نیست. اگر هواشناسی خبر دهد که جاده توفانی است و نباید از فلان گردنه عبور کرد نباید با سرسختی و با وسیله ای که چندان هم از ایمنی بالا برخوردار نیست راه بیافتیم و هر چیزی را دروغ بپنداریم. وی با اشاره به این که اکثریت نگاه ساده انگارانه به کووید ندارند، می گوید: اگر احساس مسئولیت کنیم و به توصیه های بهداشتی که روز و شب از رسانه ها و شبکه های اجتماعی در حال پخش است، اهمیت دهیم و در رعایت موارد بهداشتی بکوشیم و ماسک بزنیم و از دستکش یکبار مصرف استفاده کنیم و با آب گرم و صابون دستمان را بشوییم و کمی از تجمعات فاصله بگیریم و فاصله های اجتماعی را تا اندازه ای رعایت کنیم، به همان نکته که شما اشاره کردید، می رسیم، یعنی اگر نتوانیم ویروس کووید ۱۹ را ریشه کن کنیم، دست کم مانند ایدز مهارش می کنیم و از پاندومی خارج خواهیم شد و تعداد مبتلایان روزانه کم تر خواهد شد تا جایی که جان باخته نخواهیم داشت یا به ندرت و تک و توک خواهد بود زیرا رسیدگی به مبتلایان ریشه ای و همه سویه می شود و احتمال این که دوباره مبتلا شوند به صفر خواهد رسید. بسیاری از مبتلایان به کووید ۱۹ تا پای مرگ رفتند ولی نجات یافتند؛ آنان خانه نشین شدند و در این مسیر بخشی از تندرستی خود را از دست دادند؛ حتی توانایی کتاب خواندن نداشتند. آنان بخشی از مال و منال خود را باختند و دچار استرس شدند که مبادا کسان خود را نیز آلوده کرده باشند؛ اما خود را نباختند و در نهایت و با دلیری بر ویروس غلبه کردند؛ برخی از آنان نه دارو خوردند و نه بستری شدند و تنها با قرنطینه کردن خود و تغذیه درست و هوای پاک به نتیجه رسیدند. آنان از هفت خوان رستم گذشتند و بهبودی خود را به دست آوردند، این رخدادها دو درس بزرگ برای ما دارد یک اینکه نترسیم و تا اندازه ای پروتکل های بهداشتی را رعایت کنیم و دوم سالم زندگی کنیم تا دیگران را که تازه از بستر بیماری برخاسته اند، دوباره بیمار نکنیم. آرش شالی مردمی را که برای مقابله با کرونا تلاش می کنند نه شایسته لقب ترسو، بلکه دلیر می داند: در این چند ماه اشتباهات زیادی رخ داد و حتی سازمان بهداشت جهانی نیز یک دوره دچار اشتباه شد؛ ولی آن برای روزهای اول بود. کسانی که عهده دار هدایت مردمند نباید خود دچار برخی خطاها شوند؛ اعلام شرایط عادی و این که بر کرونا پیروز شده ایم، انگیزه کش مردم در مقابله با ویروس است؛ از دست دادن کنترل قیمت ها و نایابی برخی کالاها نیز راه را برای سودجویان باز می گذارد. نسل جوان، نشانه مقاومت نسل جوان در برابر کووید ۱۹ مقاومتر است زیرا سیستم بدنی آنان قویتر است؛ اگر زندگی سالمی داشته باشیم، چه در رفتار و چه در کار و چه در تغذیه، مهم ترین عوامل در به زمین زدن قدرت کووید ۱۹ را یافته ایم. هرجا آلودگی هست خطر ابتلا به این ویروس وجود دارد. کار سنگین کادر درمانی و پزشکان و پرستاران را خسته می کند و مردم باید کمی از این بار را با زندگی سالم از دوش آنان بردارند و اینگونه کادر درمانی را یاری دهند.‏ اخباری که کارشان هراس افکنی است می گویند کشور ما و کل جهان و حتی جزیره های دور افتاده دچار ویروس شده اند؛ ولی گذشته های دور را بیاد مردم نمی آورند که در مبارزه با طاعون، وبا، تیفوس و آنفلوانزا تا صد میلیون انسان جان باخته اند. اکنون هم هرسال هزاران نفر از آنفلوآنزا می میرند. ما چرا با پرهیز از مسیرهای اشتباه و بیراه نمی کوشیم با بکاربستن روش های فرهنگی درست، ویروس کووید ۱۹ را مهار کنیم مشخص نیست. بی شک ما می توانیم در گذشته یکی از کشنده ترین ویروس هایی که جوامع را درگیر کرد اچ آی وی بود. با به دست آوردن داده ها روشن شد می توان با وجود و حضور ایدز در جهان با پروتکل های بهداشتی، عمر طبیعی داشت. مینو محرز، متخصص بیماری های عفونی و رئیس مرکز تحقیقات ایدز کشور در خصوص آخرین اطلاعات درباره بیماری ایدز گفته است: چند سال پیش برای این بیماری دارویی وجود نداشت و بیماران از بین می رفتند. داروهای مختلفی آمد و اثری نداشت تا بیش از ۲۰ سال پیش سه دارو آمد که بیماری را کنترل می کند و ویروس را در خون از بین می برد اما درمان قطعی نیست؛ البته اگر بیمار دارو را قطع کند، بیماری بر می گردد. هنوز این بیماری واکسنی ندارد اما درمان موثر دارد و دیگر بیماری کشنده ای نیست. هرچه زودتر بیمار تحت درمان قرار گیرد و به مرحله پیشرفته ایدز نرود، نتیجه درمان خیلی بهتر بوده و فرد زندگی نرمال خواهد داشت. وقتی ویروس در بدن فرد صفر شود، دیگر انتقال پیدا نمی کند. او در رابطه با درمان قطعی بیماری ایدز گفته است: دنیا در حال کار بر روی دارو و درمان قطعی این بیماری است تا بیماران دارو مصرف کنند و ویروس از میان برود. با داروهای فعلی، ویروس در خون از بین می رود و دیگر مسری نیست و هم خود بیمار سالم می ماند و هم به دیگری انتقال نمی دهد. اکنون این خیلی مهم است که به محض قطع مصرف دارو دوباره بیماری بر می گردد؛ یعنی ما بیماری را مانند دیابت باید کنترل کنیم. ‏ ‏کووید ۱۹ و شباهت ها مسعود مردانی، فوق تخصص بیماری های عفونی: ما در حال حاضر بهترین درمان ها را برای ویروس ‏HIV‏ داریم اما درمانی که مثلا یک آمپول برای بیمار ایدزی زده شود و برای همیشه بهبود پیدا کند وجود ندارد، چون بیماری ‏HIV‏ در رابطه با سیستم ایمنی افراد است. سنخیتی بین بیماری کرونا و ‏HIV‏ نیست اما برخلاف آنچه پیش از این فکر می کردیم که بیماران ‏HIV‏ که دارای نقص ایمنی هستند، بیشتر مبتلا به بیماری کرونا خواهند شد، الان در ایران متوجه شده ایم که بیماران ‏HIV‏ که سرگرم درمان هستند کمتر از سایرین به کرونا مبتلا می شوند و علائم بیماری آن ها شدت قابل توجهی نسبت به بیماران غیر ‏HIV‏ ندارد. این موضوع چند علت دارد؛ اول اینکه بیماران ‏HIV‏ بیشتر از سایرین بهداشت فردی و اجتماعی را رعایت می کنند چون از بیماری خود خبر دارند، دوم اینکه دارو های ضد ‏HIV‏ مثل آتا زانا ویر و کلت را، بر بیماری کرونا هم اثر دارد و به بیمار مبتلا به کرونا بهبودی می بخشد. سوم اینکه شاید قرابتی بین این دو ویروس وجود دارد که هر یک اثر دیگری را خنثی می کند. در هر صورت چیزی که ما در مبتلایان ایرانی پیدا کردیم این است که در مواردHIV‏ با اینکه این بیماری نقص سیستم ایمنی است اما نسبت به بیماری های دیگر مثل دیابت و فشارخون و چاقی که تاثیر بسیار زیادی بر بیماری کرونا دارد، بیماران ‏HIV‏ به آن اندازه بد حال نمی شوند. تنها نزدیکی که این دو ویروس به یکدیگر دارند این است که تا کنون برای هیچ یک از آن ها واکسنی ساخته نشده اما به نظر می آید شاید تا سال آینده بتوانیم برای کرونا واکسنی تهیه کنیم. این در حالی است که الان بعد از گذشت ۳۵ سال هنوز واکسنی برای ویروس ‏HIV‏ یافت نشده است. علت آن هم این است که در ویروس ممکن است تغییراتی اتفاق بیفتد که نتواند ایمنی مادام العمر بدهد. هنوز شناخت دقیق و درستی از بیماری کرونا در سطح جهان وجود ندارد و به همین دلیل هم همه پیش بینی ها بر پایه اما و اگر ها استوار است؛ با این حال همچنان ظن آن وجود دارد که کرونا نیز به سرنوشتی مثل ایدز دچار شود و نتوان برای آن واکسنی یافت اما باید منتظر بود و دید دانشمندان تا چه حد در ساخت واکسن کرونا موفق خواهند بود.