لایه ازن به اندازه اکسیژن برای انسان اهمیت دارد

سلامت نیوز:۱۶ سپتامبر هر سال روز جهانی لایه ازن است؛ لایه ای که با جذب پرتو فرابنفش خورشید موجب ادامه زندگی روی کره زمین می شود و نابودی آن به منزله نابودی حیات انسان ها است. به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا ،کارشناس تحقیقات دفتر حفاظت از لایه ازن سازمان حفاظت محیط زیست درباره اهمیت لایه ازن و ضرورت حفاظت از آن گفت: لایه ازن به اندازه اکسیژنی که تنفس می کنیم، مهم است چراکه مولکول های ازن که خود تشکیل یافته از سه اتم اکسیژن و در ارتفاع ۱۸ تا ۵۰ کیلومتری از سطح زمین در لایه استراتوسفر پراکنده هستند می توانند اشعه فرابنفش خورشید را جذب کنند و مانع از رسیدن بیش از حد آن به سطح زمین، اقیانوس ها، جنگل ها شوند. شفیع موسوی در گفت و گو با ایسنا ادامه داد: پرتوهای فرابنفش خورشید آسیب های جدی به بدن، پوست و حیات انسان می رساند بنابراین اگر لایه ازن وجود نداشت، نظام حیات روی سیاره زمین نیز شکل نمی گرفت. با وجود اینکه لایه ازن از اهمیت بالایی برخوردار است انسان ها با تولیدات مواد مصنوعی در مکانیسم های طبیعی لایه های بالایی جو اختلالاتی ایجاد کرده اند که منجربه تصمیمات جهانی و بین المللی برای حفاظت از لایه ازن شده است. وی یکی از مهم ترین آثار مخرب تخریب و ایجاد حفره در لایه ازن را افزایش سرطان پوست میان انسان ها برشمرد و گفت: در یک دوره ای تعداد مبتلایان به سرطان پوست به ویژه در کشورهایی مانند استرالیا که در مجاورت حفره ایجاد شده در لایه ازن قرار داشتند به شدت افزایش پیدا کرد همچنین تخریب لایه ازن و تابش پرتو فرابنفش خورشید می تواند باعث ابتلا به آب مروارید چشمی، سرکوب دی ان ای (DNA)، از بین رفتن مواد غذایی دریایی از جمله فیتوپلانکتون ها و جنگل ها و کاهش کیفیت محصولات تولیدی انسان ها شود. موسوی ضمن بیان اینکه لایه ازن نقش مهمی در حیات کره زمین دارد، گفت: پس از اینکه نقش مهم و حیاتی لایه ازن توسط دانشمندان مشخص و به همگان اعلام شد انسان ها توانستند با استفاده از تصاویر ماهواره ای این لایه را مورد بررسی قرار دهند و متوجه کاهش ضخامت لایه ازن در لایه استراتوسفری (دومین لایه بزرگ اتمسفر) شدند. پس از آن کشورهای توسعه یافته با تاکید بر ضرورت حفاظت از لایه ازن به دلیل نقش حیاتی و مهم آن بر اکوسیستم های سیاره زمین پروتکل کنوانسیون وین برای محافظت از لایهٔ ازن در سال ۱۹۸۵ میلادی و پروتکل مونرآل را در سال ۱۹۸۷ میلادی را به منظور کاهش استفاده از گازهای مخرب لایه ازن تدوین کردند و به امضا رساندند و اکنون معاهده مونترآل در تمامی کشورهای روی کره زمین یعنی تمام ۱۹۷ کشور عضو سازمان ملل متحد به تصویب رسیده است. وی ادامه داد: روند کاهش استفاده از گازهای مخرب لایه ازن شامل گازهای کلروفلوئوروکربن ها (CFC)، هالون ها ، تترا کلورید کربن و متیل بروماید در دنیا تا حدودی موفقیت آمیز بوده و تقریبا قریب به اتفاق این گازهای مخرب لایه ازن در ۹۹ درصد کشورهای دنیا حذف شده است. ایران سال ۲۰۱۰ CFC ها را حذف کرد این کارشناس تحقیقات دفتر حفاظت از لایه ازن سازمان حفاظت محیط زیست درباره برنامه ها و راهکارهای حفاظت از لایه ازن و کاهش استفاده از گازهای مخرب لایه ازن توضیح داد و گفت: سیاستگذاری های بین المللی در جهت حفاظت از لایه ازن، کشورها را به دو دسته در حال توسعه و توسعه یافته تقسیم کرده است و روند اقدامات کشورها بسته به اینکه در کدام یک از این طبقات قرار بگیرند، متفاوت است. موسوی خاطرنشان کرد: ایران جزو کشورهای در حال توسعه است و تاکنون موفق شده ایم استفاده از برخی گازهای مخرب لایه ازن مانند کلروفلوئوروکربن ها (CFC) از جمله گازهای R-۱۱ و R-۱۲ را تا اول ژانویه ۲۰۱۰ میلادی در کشور حذف کنیم همچنین مراجع بین المللی اذعان می کنند که ایران یکی از موفق ترین کشورها در پیاده سازی سیاست گذاری های پروتکل مونترآل بوده و توانسته است حتی پیش از زمان بندی های تعیین شده استفاده از گازهای مخرب لایه ازن را حذف کند. وی ادامه داد: پس از حذف استفاده از گازهای مخرب لایه ازن در ایران برخی از صنایع کشور به سراغ استفاده از گازهای جایگزینی رفتند که مخرب لایه ازن نباشد یا کمتر از گازهای پیشین مخرب لایه ازن باشد اما با مطرح شدن مساله گرمایش جهانی مشخص شده است که برخی از این گازهای جایگزین با وجود اینکه مخرب لایه ازن نیستند یا به میزان کمتری باعث تخریب لایه ازن می شوند اما دارای اثرات گلخانه ای شدیدی هستند که باعث گرم شدن سطح کره زمین می شوند. گازهای جایگزین CFC اثرات گلخانه ای شدیدی دارند و باید به تدریج حذف شوند این کارشناس تحقیقات دفتر حفاظت از لایه ازن سازمان حفاظت محیط زیست ضمن بیان اینکه اکنون کاهش روند گرمایش زمین یکی از محورهای مهم فعالیت های بشر به منظور حفظ اقلیم سیاره زمین برای نسل های آینده است، گفت: سیاست های جدید دفتر حفاظت از لایه ازن (نام ملی شده پروتکل مونترآل در ایران) براساس اصلاحیه کیگالی پروتکل مونترآل مبنی بر حذف تدریجی استفاده از گازهایی با اثرات گلخانه ای شدید تا سال ۲۰۳۰ میلادی است که در یک دوره ای جایگزین گازهای مخرب لایه ازن شده بودند مانند هیدروفلوروکربن ها (HCFC) از جمله گازهای مبرد R-۲۲ و R-۱۴۱b است که در یخچال های صنعتی و سیستم های تهویه مطبوع استفاده می شوند و جایگزین آن ها با گازهای طبیعی است. وی اضافه کرد: پیش بینی می شود تصویب اصلاحیه کیگالی در کشورهای مختلف و حذف گازهای مخرب لایه ازن و دارای اثرات گلخانه ای تا ۰.۴ درجه سانتیگراد از افزایش دمای کره زمین تا سال ۲۱۰۰ جلوگیری می کند. از این رو دفتر حفاظت از لایه ازن براساس این معاهدات به اصول محیط زیستی پروتکل مونترال پایبند است و به برنامه ها و سیاست هایی که با اهداف توسعه کشور نیز تناقضی ندارند، عمل می کند. این کارشناس تحقیقات دفتر حفاظت از لایه ازن درباره گازهای جایگزین جدید تاکید کرد: اکنون مساله جایگزین گازهایی که اثرات گلخانه ای شدیدی دارند، مطرح است و صنایع به سمت استفاده از مبردها و گازهای طبیعی حرکت می کنند که در بستر طبیعت وجود دارند. این گازها و مبردهای محیط زیستی در چرخه مصرف قرار می گیرند و به محیط بازگردانده می شوند اما استفاده از آن ها ملاحظاتی دارد که افرادی که به صورت مستقیم با این گازها کار می کنند باید آن را رعایت کنند چراکه برخی از این گازها سمی و برخی اشتعال پذیر هستند مانند گاز جایگرین برای یخچال ها (R-۶۰۰) که یک گاز محیط زیستی اما اشتعال پذیر است بنابراین لازم است تکنسین ها و افرادی که با یخچال کار می کنند، مراقب باشند.موسوی در پایان صحبت های خود گفت: اکنون صنعت و بشر به سمت استفاده از گازهای طبیعی در حرکت است و گازهای مصنوعی در حال خارج شدن از چرخه مصرف هستند.