طغیان بی سابقه آفات در جنگل‌های دست‌کاشت مناطق بیابانی ایران

سلامت نیوز:مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری ضمن اشاره به طغیان گسترده آفات در جنگل های دست کاشت مناطق بیابانی ایران گفت: این طغیان گسترده که به سبب برخی عوامل اقلیمی و انسانی رخ داده، سابقه نداشته است. به گزارش سلامت نیوز، وحید جعفریان در گفت گو با ایسنا ضمن اشاره به اینکه بخشی از جنگل های دست کاشت در مناطق بیابانی کشور مورد هجوم گسترده آفات قرار گرفته اند، اظهار کرد: در جنگل های دست کاشت مناطق بیابانی بیشتر از گونه تاغ استفاده شده است که گونه ای بسیار مقاوم و صبور در شرایط بیابانی است. این گونه علاوه بر اینکه در برابر شرایط کم آبی، گرمای زیاد و آب و خاک شور مقاومت زیادی دارد، می تواند تثبیت کننده بسیار مناسبی نیز برای ماسه های روان در مناطق بیابانی باشد. وی با بیان اینکه علاوه بر گونه تاغ گونه های گیاهی دیگری از جمله آتریپلکس و اسکنبیل نیز در جنگل های دست کاشت مناطق بیابانی وجود دارند، تصریح کرد: این گونه ها مانند تمام گیاهان دیگر آفت های شناخته شده ای دارند که برخی از این آفات جنبه عمومی دارد و می تواند تمام گیاهان را تحت تاثیر قرار دهد و برخی دیگر نیز آفات اختصاصی هستند و فقط به گونه های خاصی هجوم می آورند. تغییرات اقلیم و عوامل انسانی علت هجوم آفات به جنگل های دست کاشت بیابان یمدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به اینکه درحال حاضر جنگل های دست کاشت مناطق بیابانی دچار آفات عمومی و اختصاصی شده اند، گفت: برخی عوامل طبیعی مانند تغییر اقلیم، ترسالی ها و خشکسالی ها و افزایش دمای بیش از حد نرمال سبب طغیان آفات می شود. از این رو در دو سال اخیر شاهد گسترش آفات در جنگل های دست کاشت مناطق بیابانی بوده ایم به طوری که در حال حاضر آفت ملخ کوهان دار تاغ در مناطق بیابانی به صورت گسترده دیده می شود. جعفریان در ادامه با بیان اینکه آفاتی که جنبه عمومی تری برای پوشش گیاهی دارند نیز از نظر تراکم در مناطق بیابانی بیشتر از سال های گذشته شده اند، اظهار کرد: برای مثال موش و موریانه درحال حاضر با تراکم زیادی جنگل های دست کاشت مناطق بیابانی را تحت تاثیر قرار داده است. وی اضافه کرد: بارش های بیش از حد نرمال در برخی مناطق خشک و بیابانی کشور طی دو سال اخیر می تواند یکی از دلایل این موضوع باشد البته در کنار موضوعات اقلیمی نباید از عوامل انسانی که سبب آسیب به پوشش گیاهی می شود، چشم پوشی کرد. به طور قطع عوامل انسانی می تواند مهمترین تاثیر را در برهم زدن نظم طبیعت داشته باشد. جنگل های دست کاشت و تاغ زارها در مناطق بیابانی حدود ۶۰ سال پیش در شرایطی به وجود آمدند که آب های زیرزمینی نسبت به سال های اخیر وضعیت مناسب تری داشتند و پوشش گیاهی به راحتی به منابع آب دسترسی داشت. جعفریان با اشاره به اینکه افت سطح آب های زیرزمینی در دشت های مناطق بیابانی کشور دسترسی گیاهان به منابع آبی را سخت کرد، گفت: درحال حاضر گیاهان باید انرژی زیادی را صرف رسیدن به آب کنند که این موضوع سبب کاهش مقاومت پوشش گیاهی در برابر آفات و امراض می شود. متاسفانه ما بیش از توان اکوسیستم از آن بهره بردیم که به دنبال آن پوشش گیاهی تخریب می شود و جوامع انسانی با تهدید مواجه می شوند. فعال سازی سیستمی برای پایش مناطق بیابان یمدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری ادامه داد: ما در سازمان جنگل ها با همکاری بخش های دانشگاهی و اجرایی کشور برنامه هایی را برای کنترل آفات و امراض دنبال می کنیم. از آنجایی که در عرصه های طبیعی محدودیت ها و ملاحظاتی برای استفاده از مواد شیمیایی دفع آفات وجود دارد باید از روش های ایمن تری مانند تله گذاری استفاده کنیم همچنین سیستمی را جهت پایش مناطق و پیش آگاهی فعال کرده ایم. مبارزه با آفات باید به سرعت و در بهترین زمان انجام شود. درغیر این صورت اقدامات ما اتلاف منابع مالی را به دنبال خواهد داشت. جعفریان ضمن اشاره به درنظر داشتن برنامه های آموزشی برای افراد محلی تاکید کرد: طغیان آفات سبب تخریب پوشش گیاهی می شود و این مسئله در مناطق بیابانی کشور خسارت هایی جدی به دنبال دارد. امیدواریم با استفاده از سیستم پایش و پیش آگاهی بتوانیم خسارت ها را به حداقل برسانیم همچنین اگر تاب آوری اکوسیستم نسبت به بارندگی ها و خشکسالی های خارج از حد نرمال و هجوم آفات و امراض افزایش پیدا کند، گونه های گیاهی می توانند در این شرایط به خوبی مقاومت کنند. از این رو انتخاب بهترین نهال و گونه گیاهی، استفاده از گونه های متعدد، بهره گیری از بهترین روش کشت و دوره های آبیاری مناسب می تواند اکوسیستم را مقاوم و گونه گیاهی را کمتر در معرض آفات و امراض قرار دهد. وی با تاکید بر اینکه کاشت گونه های متعدد در جنگل های دست کاشت تاب آوری اکوسیستم را افزایش می دهد، گفت: برخی آفات روی گونه های خاصی اثر بیشتری نسبت به سایر گونه ها دارند بنابراین کاشت گونه های متعدد و سازگار با محیط سبب می شود که وضعیت پوشش گیاهی تا حدودی حفظ شود و خسارت ها به حداقل برسد. مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری با اشاره به اینکه جنگل های دست کاشت در مناطق بیابانی کشور قدمتی حدود ۶۰ سال دارند و جزو میراث های گرانبها هستند، تصریح کرد: امیدواریم بتوانیم با ارتقای سازگاری و تاب آوری، این جنگل ها را مدیریت و حفظ کنیم. رویکرد کلان مدنظر ما جلب مشارکت جوامع محلی است. جوانسازی پوشش تاغ زارها از دیگر برنامه های عملیاتی ما در سازمان جنگل ها است. اگر تاغ زارها نبودند طوفان های ماسه ای روستاها و شهرهای بزرگ را دربرمی گرفت به گفته جعفریان اگر جنگل های تاغ زار نبودند طوفان های ماسه ای و گرد و خاک تعداد زیادی از روستاها و حتی شهرهای بزرگ کشور را دربرمی گرفت و آن ها را از بین می برد همچنین توسعه شهری و روستایی در اراضی بیابانی ایران مدیون جنگل های دست کاشت و تاغ زارها است. وی با بیان اینکه وسعت جنگل های دست کاشت مناطق بیابانی کشور حدود یک میلیون و ۳۵۰ هزار هکتار است، اظهار کرد: این جنگل ها در مناطق مختلف کشور از جمله اطراف استان های تهران، قزوین، قم، اصفهان، کاشان، یزد، کرمان، سیستان و بلوچستان و... پراکنده اند و از گونه های مختلف مقاوم به شرایط خشکسالی هستند و سبب تثبیت ماسه های روان شده اند. مدیرکل دفتر امور بیابان سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری در پایان گفت: در برخی مناطق آسیب های گسترده تری به دنبال طغیان آفات و امراض نسبت به سال های گذشته مشاهده شده و می توان گفت که این طغیان گسترده مسبوق به سابقه نبوده است همچنین در برخی مناطق از جمله هرمزگان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی با آفت ملخ های مهاجر درگیر هستیم. تمام این عرصه تحت پایش و گزارش هستند و تمهیدات لازم برای آن ها اندیشیده می شود.