سالمندانی كه از پا نمی‌افتند

سلامت نیوز:با وجود این كه در سال های گذاشته جمعیت كشورمان بسیار جوان بوده است، بررسی ها نشان می دهد تركیب جمعیتی كشور در مسیر سالمند شدن شتاب گرفته است. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم ،بنا بر آمارها اكنون حدود ۸ درصد از جمعیت ایران را سالمندان تشكیل می دهند كه پیش بینی می شود این عدد سال ۱۴۱۰ به ۱۵ درصد و تا سال ۱۴۲۰ به ۲۰ درصد افزایش یابد. یعنی در ۲۰ سال آینده از هر پنج ایرانی، یك نفر سالمند خواهد بود. سیر صعودی جمعیت سالمند كشور، لزوم توجه به ارتقای كیفیت زندگی سالمندان را می طلبد؛ سالمندانی كه مشكلات و آسیب پذیری های خاص خود را دارند. اگر بخواهیم از شدت این آسیب ها در دوران سالمندی بكاهیم، باید سبك زندگی سالمندان را اصلاح و برنامه های ویژه ای را برای آنها در نظر بگیریم. در ادامه با احمد موذن زاده، فیزیوتراپیست و رئیس انجمن علمی فیزیوتراپی ایران گفت وگو می كنیم تا ببینیم چطور می شود در سالمندی از آسیب های اسكلتی و مفصلی در امان بود. سالمندان بیشتر در معرض چه نوع آسیب های اسكلتی- عضلانی هستند؟ از مهم ترین و شایع ترین آسیب های دوران سالمندی باید به مشكلات اسكلتی و مفصلی از جمله ساییدگی مفاصل به خصوص اندام تحتانی و پوكی استخوان در زنان پس از یائسگی، پوكی استخوان در برخی آقایان و نیز برخی بیماری های اسكلتی- عضلانی اشاره كرد كه باعث می شود فرد سالمند حس تعادل خودش را از دست بدهد، زمین بخورد و دچار شكستگی شود. زمین خوردن و افتادن سالمندان هم با آسیب های زیادی برای آنان همراه است كه می تواند منجر به بروز شكستگی ها به خصوص در ناحیه لگن شود كه ادامه حیات فرد را تهدید خواهد كرد. چرا اغلب سالمندان دچار مشكلات حركتی، تخریب مفاصل زانو، دیسك كمر و دردهای آرتروزی هستند؟ به مرور زمان و با افزایش سن، آسیب مفاصل یا از دست دادن قدرت و حجم عضلات، كاهش قوام استخوان و افزایش پوكی استخوان روندی است كه به صورت فیزیولوژیك در طول سالمندی اتفاق می افتد. البته می شود با این مشكلات یا با بهره گیری از آموزش های مناسب، تغذیه سالم، فعالیت فیزیكی مناسب و انجام ورزش های روزمره مقابله كرد. آیا پیاده روی روزانه از ٦٠سالگی به بعد در حفظ سلامت استخوانی و عضلانی و در سنین بالاتر از آن موثر خواهد بود؟ یكی از شاخص های اصلی سلامت، پیاده روی روزانه است. توصیه ما به تمام افراد این است كه روزانه 45 دقیقه پیاده روی مرتب و منظم داشته باشند. پیاده روی بهترین روش برای پیشگیری از پوكی استخوان است. به علاوه پیاده روی در حفظ وضعیت مطلوب قلبی- عروقی فرد نیز موثر است.یكی از شاخص های اصلی سلامت سالمند این است كه بدون كمك دیگران و حتی با استفاده از وسایل كمكی بتواند روزانه پیاده روی كند. نقش تغذیه و مصرف مكمل ها چقدر در حفظ قوای اسكلتی و عضلانی در سالمندی پر رنگ است؟ كاركرد تغذیه در سالمندی، دانشی است كه باید به سالمند در مورد آن آموزش داده شود.برای ارائه الگوی تغذیه ای مناسب باید به وضعیت قلب، فشار خون، قند، پوكی استخوان و سایر بیماری های زمینه ای در شخص توجه شود. در مورد مصرف مكمل ها هم بر اساس شرایط افراد سالمند باید از مكمل هایی استفاده شود كه ویتامین ها و مواد معدنی ضروری لازم را دارد. نداشتن وزن زیاد و پیشگیری از چاقی در سنین سالمندی چقدر در بروز آسیب های اسكلتی و عضلانی موثر است؟ یكی از عواملی كه میزان مشكلات و آسیب مفاصل و سیستم اسكلتی- عضلانی را افزایش می دهد، مسأله چاقی و اضافه وزن است.متاسفانه ۵۰ تا ۶۰ درصد سالمندان كشورمان از چاقی و اضافه وزن رنج می برند و همین موضوع، كیفیت زندگی آنها را تحت الشعاع قرار داده است.چاقی سالمندان می تواند میزان سايیدگی مفاصل، مشكلات دیسك و خطر زمین خوردن و شكستگی ها را افزایش دهد. ضروری است آموزش های لازم از نظر تغذیه ای و میزان فعالیت فیزیكی و شیوه زندگی به فرد داده شود تا فرد سالمند بتواند فعالیت طبیعی فیزیكی خود را حفظ كند و هم با رژیم غذایی مناسب، وزن خود را نیز در سطح مطلوبی حفظ كند. ورزش های روزانه برای تقویت عضلات به سالمندان از رئیس انجمن علمی فیزیوتراپی ایران پرسیدم چه ورزش های روزانه ای را برای تقویت عضلات به سالمندان توصیه می كنید؟مؤذن زاده در پاسخ گفت: بهتر است افراد سالمند به فیزیوتراپیست مراجعه كنند و با توجه به وضعیت و بیماری هایی كه دارند، مشاوره بگیرند. اما به طوركلی توصیه می شود سالمندان حداقل 45 دقیقه پیاده روی روزانه، ورزش های كششی مناسب و ورزش های تقویتی انجام دهند كه البته همراه با اعمال فشار زیاد به مفاصل نباشد. البته استفاده از كفش مناسب و مسیر هموار برای پیاده روی سالمندان باید به شدت مورد توجه قرار بگیرد تا افراد سالمند زمین نخورند؛ زیرا شكستگی های ناشی از زمین خوردگی با مشكلاتی برای آنها همراه می شود؛ به طوری كه ۲۰ درصد افراد سالمند كه دچار شكستگی لگن می شوندیك سال بعد از چنین حادثه ای فوت می كنند.