روايت ساكنان روستای «سلخ» قشم از سه ماه زيستن با بی آبی

سلامت نیوز:پشت دو تيله سياه چشم هاي گاو، جز برق تشنگي رد ديگري نيست. گاو سر تكان مي دهد و دو تا مگس از روي پوزه خشكش مي پرند توي عمق خاكي و سوزان آب انبار. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد ،تيله ها خيره مي مانند به مگس هايي كه زير شرجي پرحجم هوا پرپر مي زنند. گاو از كسالت تنها دمش را تكان مي دهد و سر برمي گرداند به سوي خاله فاطمه ، زني كه حالا تار سپيد هفتاد سالگي به موهايش گره خورده است، زني كه دبه آب را از روي سر پايين مي آورد، كش و قوسي به اندام نحيف و كوچكش مي دهد، دست مي كند داخل دبه و آب را مي گيرد زير زبان گاو، گاو ماغ مي كشد و زبان خشكش را مي برد داخل دستان خاله فاطمه. جزيره، محصور آب هاي خروشان، براي خاله فاطمه و همسايه هايش در سلخ و گامبرون چيزي جز انتظار هميشگي ندارد، انتظار براي رسيدن تانكر آب، انتظار براي باران و پر شدن آ ب انبار روستا، انتظار براي تعويض پيچ و مهره هاي مستهلك آن دستگاه آب شيرين كن. حالا سه ماه مي شود كه با رسيدن تانكر، خاله فاطمه تكه پارچه اي را روي سرش مي بندد، دبه اي زير بغل مي زند و چند صدمتري را تا پاي آب انبار روستاي سلخ پيش مي رود. دبه را پر از آب مي كند و آن را روي سر تا خانه بازمي گرداند، به همان رسمي كه مادرش در سال هاي گذشته براي خانه آب مي آورد، به همان رسمي كه زنان روستاهاي قشم، دبه آب را روي سر مي گذارند و به خانه بازمي گردانند. حالا تصوير چشم هاي خاله فاطمه از پس بركه معادل تنش آبي مداوم در روستاهاي سلخ و گامبرون است، تنشي كه به گفته سه تن از اهالي روستاي سلخ ، نخل ها را خشكانده، ماهي ها را فراري داده و چاه و آب انبارها را خالي كرده است. خالو معمار: نخل هايي كه سوختند آب كجا بود؟ اين يه سال اگه دو مرحله آب اومده باشد، كه نيومده. خانه خالو معمار كنار ساحل است، كنار نخلستان آبا و اجدادي، كنار 200 نخلي كه خشك شدند. خالو همسايه دستگاه آب شيرين كني است كه حالا سه ماهي مي شود يه قطره آب را هم شيرين نكرده است، گاهي مي گويند دستگاه فرسوده شده است، گاهي كسي را از شهر مي آورند و با پيچ و مهره هايش ور مي روند، گاهي مي گويند هزينه تعمير زياد است، گاهي مي گويند بودجه خريد نداريم، مي گويند تعمير اين دستگاه فقط 4 ميليارد تومان لازم دارد، اما همين هزينه هم نيست. كجاست؟ نمي دانيم. از روزي كه اين دستگاه را كنار ساحل روستاي سلخ نصب كردند، تمام چاه هاي روستا خشك شدند: چاه عميق زدند، 40 متر، 50 متر، به شرق، به غرب، به شمال، به جنوب، كل چاه هاي منطقه خشك شدند، كل نخل هاي ما خشك شدند. دستگاه آب شيرين كن، مصيبت و نعمت است، خالو معمار مصيبت كشيده اين دستگاه است. روزي كه اين بند و بساط را روي زمين هاي نخلستان برپا كرند، خالو بنچاق 120 ساله اش را برد و به هركسي كه دو چشم براي ديدن داشت، نشان داد، اما گفتند كه نمي تواند كاري كند. نخواست هم كه كاري بكند، چرا؟ گفتم اشكال نداره، زمين از من بره، آب شيرين به روستا برسه. اما نرسيد، زمين ما را بردند، چاه مان را خشك كردند، نخل هايمان را خشك كردند، همان آب را هم به ما ندادند. حالا آب از كجا مي آوريد؟ تانكر، مي خريم، چهار متري 70 يا 80 هزار تومن. حالا همين تانكر هم پيدايش نيست، تانكري كه از روستاهاي ديگر آب مي آورد و بسته به مسافت طي شده، آب مي فروخت. دو هفته روستا هيچ آبي نداشت آنچه بود، بقاياي آب باران در آب انبار قديمي مركز روستا بود. صبح ها زنان روستا راهي آب انبار مي شدند، اگر بخت با آنها يار بود، پشت موتور شوهرشان مي نشستند و دبه آب را با موتور به خانه باز مي گرداندند، اگر نه دبه 20 ليتري جايي جز روي سر زنان جزيره پيدا نمي كرد. خالو معمار مي گويد كه فقط در چند ماه پاياني سال، گذشته براي خانواده شش نفري اش، بيش از يك ميليون تومان پول خريد آب داده است، آن هم در شرايطي كه در روستا كاري ندارد. از روزي كه نخل ها خشك شدند، حال كشاورزي و صيادي را با هم بوسيده و كنار گذاشته است، حالا اگر بتواند مسافركشي مي كند، شغلي كه اقلا بتواند خرج ماهانه 400 تا 600 هزارتومان خريد آب را بدهد. خالو مي گويد: بخت با تاجرا ياره، با ما نه، همش زحمته، همش سختي، وقتي برمي گردي خونه هم يه آب خنك براي خوردن نداري. خانم گوراني: آب انبار خالي هر ماه دو روز آب داشتيم توي لوله ها، همون دو روز آب انبارو پر مي كرديم و راضي بوديم. الان سه ماهه هيچي، هيچ آبي نيومده، آب انبار ما خاليه. خانم گوراني مدير مدرسه ابتدايي روستاي سلخ است، دو فرزند دارد و صرفه جويي يك ناچاري و الزام بزرگ براي مصرف آبي است كه ذره ذره آن به سختي و قيمت بالا به آب انبار خانه مي رسد. همان دو روز در ماهي كه غژغژ حركت آب در لوله هاي خانه هاي روستا طنين مي انداخت، همه اهالي مي دانستند كه بايد بازهم منتظر بمانند، منتظر بمانند كه آب به محله هايشان برسد، منتظر بمانند كه آب كفاف مصرف يك ماه شان را بدهد، منتظر باشند كه آب انبارشان پر شود و دوباره منتظر باشند تا دو ماه ديگر، صداي غژغژ لوله ها به گوش برسد. خانم گوراني مثل خاله فاطمه براي آوردن آب به آب انبار نمي رود، شوهرش متحمل خريد آب است، او اما از زناني مي گويد كه در غياب شوهر، ساعت ها به انتظار رسيدن تانكر مي نشينند، صبر مي كنند كه نوبت شان بشود و اگر فرصت برسد، دبه هاي چهار متري را پر از آب مي كنند و تا خانه روي سر مي آورند. خانم گوراني مي گويد كه زنان روستا چندان اطميناني به آب دستگاه ندارند، آب مزه تلخ مي دهد، بايد حتما جوشانده يا تصفيه شود. براي زنان دو روستا آب باران مانده در آب انبار قديمي مطلوب تر است، مي گويند كه اقلا با فيلترهاي خراب تصفيه نشده است. گامبرون و سلخ دويست متر بيشتر فاصله ندارند، منبع آب هر دو روستا به همين دستگاه آب شيرين كن و چهار آب انبار عمومي در روستاي سلخ وابسته است. اما همين آب انبارها هم براي پرشدن چشم به راه باران هستند. اگر باران نيايد و تانكر نرسد، آخرين چاره، مراجعه به در خانه يكي از اهالي روستاست، مردي كه صاحب تنها چاه پر آب اين روستاست، اين مرد آب چاه را متري 10 هزار تومان مي فروشد، نه آب چاه، نه آب باران در آب انبار و نه آب دستگاه آب شيرين كن، هيچ كدام آب پاك نيستند، خانم گوراني مي گويد: ما همه را تصفيه مي كنيم، آب يا شور است يا تلخ، آب يا كدر است يا مانده، اما همين آب را هم با مشقت داريم. خالو يوسف: دل از دريا كندم همه خانه ها بلااستثنا آب انبار دارند، همه خانه ها بلااستثنا آب ندارند، جز چند نورچشمي. از 4 هزار نفري كه در دو روستاي سلخ و گامبرون زندگي مي كنند، تعداد نورچشمي ها به تعداد انگشت هاي دست هم نمي رسد، اما در زمان تقسيم آب، لوله خانه آنها زودتر از ديگران صداي پاي آب را مي شنود. خالو يوسف ، صياد بازنشسته 50 ساله سلخي، مي گويد كه سه ماه گذشته هيچ آبي نداشتند، اما همان چند قطره آبي كه در دو سال گذشته داشتند، برايشان به معناي رفاه بود، او مي گويد: از وضعيت روستاهاي سيستان و بلوچستان كه مي شنويم مي فهميم كه ما اينجا در رفاهيم. خالو يوسف از چهارده سالگي به دريا زده است، آن روزها در افق ساحل، فقط يكي، دو تا لنج بود، بيست متر جلوتر از ساحل، پارو كه مي زدي، ماهي ها از روي پارو بالا مي آمدند و مي ريختند كف كلك. حالا اما خالو يوسف مي گويد كه فرقي نمي كند كه 20 متر، سي متر، صد متر، يك روز، دو روز، ده روز هم به آب بزنيد، يك تور هم نمي توانيد بگيريد. خالو چند سالي مي شود كه دلش از دريا رفته است بازنشسته شده و حالا ماهي مي خرد و مي فروشد. شايد اين روزها، ديگر مثل بيست- سي سال قبل نيست كه خالو ده روز به آب مي زد و 4 هزار ماهي ساردين و هوور و كپور صيد مي كرد، اما هنوز مثل همان روزها، مردان روستا دو تا حلب را مي گذارند دو سر يك چوب، حلب ها را از آب پر مي كنند و چوب را مي گذارند روي شانه هايشان، زنان هم آب باران را به سر مي گيرند. خالو مي گويد: نمي صرفد، نه ماهي هست كه بفروشيم، نه پول كه آب بخريم، زندگي ديگر نمي صرفد.