بازگشایی دانشگاه‌ها با ترکیبی از کلاس‌های مجازی وحضوری

سلامت نیوز:زنگ متفاوت ترین سال تحصیلی دانشجویان، شنبه پانزدهم شهریور ماه به صدا در می آید تا بیش از چهارمیلیون دانشجو سال تحصیلی 1400-۱۳۹۹ دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی را به صورت آموزش ترکیبی آغاز کنند. به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه ایران ، آنطور که وزیر علوم می گوید زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری دانشگاه ها تأمین و تقویت شده است. همچنین محتوای متناسب با آموزش های الکترونیکی هم تولید شده است تا دانشجویان بدون مشکل آموزش های حضوری، غیرحضوری و نیمه حضوری را دریافت کنند. دکتر منصور غلامی نگاهی به سال تحصیلی مجازی گذشته داشته و معتقد است: بر اساس گزارش های دریافت شده از مجموعه دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور، می توان اذعان داشت که بیش از ۹۰ درصد از جامعه دانشجویی کشور در نیمسال تحصیلی گذشته توانستند تحت پوشش آموزش های الکترونیکی قرار بگیرند و بدون توقف آموزش، سال تحصیلی را با موفقیت به پایان برسانند. با وی درباره بازگشایی دانشگاه ها و سناریوهای آموزشی در سال جاری تحصیلی گفت و گو کرده ایم که می خوانید:آقای دکتر ابتدا از آموزش مجازی در دوران کرونا شروع کنیم. تا چند روز دیگر سال تحصیلی دانشگاه ها آغاز می شود و آموزش عالی رسماً کار خودش را شروع می کند که گفته شده این آموزش ترکیبی از حضوری و غیرحضوری است. در سال تحصیلی گذشته دانشجویان در آموزش مجازی مشکلاتی داشتند شما آن سه ماه را چگونه ارزیابی می کنید و فکر می کنید مهمترین مشکلتان در دانشگاه ها چه موضوعاتی باشد؟‎با شیوع ویروس کرونا در جهان، آموزش عالی در کشور ما نیز مانند دیگر نقاط جهان تحت تأثیر قرار گرفت. در بسیاری از کشورها سیاست تعطیلی تمام مقاطع تحصیلی و مؤسسات آموزشی اعمال شد و بنابر آمار اعلام شده از سوی یونسکو، این سیاست منجر به تعطیلی سراسری مؤسسات آموزشی در حدود ۱۹۰ کشور شد. در ایران نظام آموزش عالی کوشید تا ضمن توقف فعالیت های حضوری در دانشگاه ها و به منظور پرهیز از تعطیل شدن آموزش، سیاست جایگزینی آموزش های الکترونیکی را اجرا کند. در نتیجه با تلاش وزارت علوم و دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی، از ابتدای اسفندماه ۹۸ و همزمان با آغاز نیمسال دوم تحصیلی ۹۸ - ۹۹، تمامی دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی با مصوبه ستاد ملی مبارزه با کرونا، آموزش حضوری خود را متوقف کردند و بلافاصله به سراغ آموزش های الکترونیکی رفتند. در واقع تبدیل کردن تهدید کرونایی به فرصت روی آوری به روش های نوین آموزشی با محوریت آموزش الکترونیکی به عنوان راهبرد اصلی وزارت علوم انتخابو با شتاب و سرعت قابل قبولی کاستی های این حوزه برطرف شد. اجرای این راهبرد با چالش هایی رو به رو بود که کوشش شد یک به یک برطرف شوند. از جمله مقررات بازدارنده آموزشی که به سرعت و با انعطاف شاهد تسهیل در مقررات و امکان بخشیدن به توسعه و تقویت آموزش های الکترونیکی بودیم. همچنین برخی استادان و دانشجویان با شیوه های آموزش الکترونیکی آشنا نبودند که سعی کردیم با برگزاری کارگاه های آموزشی این مشکل را برطرف کنیم. مشکل دیگر فراهم نبودن زیرساخت های آموزش الکترونیکی در برخی دانشگاه ها بود که با استفاده از فرصت تعطیلات نوروزی، آن دسته از مراکز آموزشی را که در این زمینه با خلأ رو به رو بودند تجهیز کردیم. سرعت و فراگیری خدمات اینترنتی نیز برای برخی دانشگاه ها مطلوب نبود که با همکاری وزارت ارتباطات در این زمینه نیز گام های خوبی برداشته شد. در مجموع و به استناد گزارش های دریافت شده از مجموعه دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی کشور، می توان اذعان داشت که بیش از ۹۰ درصد از جامعه دانشجویی کشور در نیمسال تحصیلی گذشته توانستند تحت پوشش آموزش های الکترونیکی قرار بگیرند و بدون توقف آموزش، سال تحصیلی با موفقیت به پایان برسد. ‎در این بین، داده های میدانی و نظرسنجی های انجام شده نشان می دهند که هرچه جلوتر آمده ایم رضایت دانشجویان بیشتر شده است؛ دانشگاه ها زیرساخت های خود را تقویت کرده اند و بازآرایی ها را در برنامه های خود داشته اند و فرصت های بیشتری را برای استفاده از برنامه های آموزشی و پژوهشی فراهم ساخته اند. ‎افزون بر این، گزارش های ارسال شده از دانشگاه ها گواه این است که اقدامات دانشگاه ها فقط محدود به حوزه آموزش و پژوهش نبوده، بلکه به ابعاد اجتماعی، روانی و اقتصادی موضوع ورود داشته اند و حاصل کار خود را در اختیار دستگاه های مربوط قرار داده اند.با توجه به ماندگاری کرونا دانشجویان برای سال تحصیلی جدید با چه سناریوهای آموزشی مواجه خواهند شد؟‎در مواجهه با این مسأله، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سناریوهای چندگانه ای را در دستور کار قرار داده که به اقتضای شرایط از آنها استفاده خواهد شد. در این رابطه، برنامه ها به صورت ترکیبی و مکمل اجرا خواهند شد.‎در این میان، با توجه به پیش بینی تداوم شیوع این بیماری در سطح کشور، وزارت علوم تدابیر لازم را اتخاذ کرده و از جمله آنکه برنامه سال تحصیلی آینده نیز با لحاظ کردن همین شرایط به دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی ابلاغ شده است.‎برنامه سال تحصیلی آینده از انعطاف لازم با توجه به شرایط دانشگاه ها در مناطق مختلف کشور برخوردار است و با تأکید بر تقویت و توسعه آموزش های الکترونیکی و ترکیبی از کلاس های حضوری، نیمه حضوری و غیرحضوری تدوین شده است. وزارت علوم با پیش بینی تداوم احتمالی این بحران، به جنبه های مختلف آن از جمله تأمین و تقویت زیرساخت های نرم افزاری و سخت افزاری، بازنگری در قوانین و مقررات آموزشی و پژوهشی، تولید محتوای متناسب با آموزش های الکترونیکی، چگونگی رفع کاستی ها و توجه به کیفیت در آموزش های غیرحضوری، تدوین بسته های مناسب کمک آموزشی و موارد مشابه اندیشیده است و امیدواریم در صورت تداوم شرایط بحرانی، آموزش های دانشگاهی بدون کمترین مشکلی استمرار یابند. در همین زمینه کارگروه تخصصی آموزش های الکترونیکی در وزارت علوم تشکیل شده است.در دستورالعمل ابلاغ شده آمده است که خوابگاه های دانشجویان باید تک نفره باشد. این درحالی است که ظرفیت و زیرساخت فراهم کردن خوابگاه های تک نفره به هیچ عنوان وجود ندارد. به عبارت دیگر در شرایطی که حتی بهترین خوابگاه ها نیز اماکن مشترکی مانند آشپزخانه، سرویس بهداشتی و حمام مشترک دارند، اساساً تعریف یک نفره شدن خوابگاه معنا ندارد. در سال تحصیلی جدید برای این موضوع چه برنامه ای دارید؟‎ظرفیت اتاق های خوابگاهی متنوع هستند. در برخی اتاق ها امکان پذیرش بیش از یک نفر هم با رعایت دستورالعمل ها وجود دارد. سازمان امور دانشجویان ظرفیت همه خوابگاه های دانشگاه ها را بررسی کرده و با نظر معاونت های دانشجویی دانشگاه ها، حداکثر ظرفیت قابل بهره برداری را استخراج کرده اند. از مجموعه 250 هزار نفر ظرفیت اسمی خوابگاهی، حداکثر 40 درصد آن قابل استفاده است که در مناطق و دانشگاه های مختلف این درصد تغییر می کند.‎دستورالعمل های بهداشتی برای فضاهای مشترک داخل خوابگاه ها نیز ابلاغ شده است و حداکثر تلاش خواهد شد که با حضور کنترل شده دانشجویان، مشکل خاصی پیش نیاید. ‎یکی از مهمترین دستاوردهای دولت و وزارت علوم پایان دادن به دانشجویان ستاره دار بود اما گاهی در فضای مجازی دیده می شود که برخی افراد می نویسند همچنان ستاره دار هستیم. آیا در این سال تحصیلی دانشجوی ستاره دار داشتیم؟‎به معنای خاص موضوع، خیر موردی نداشته ایم. اگر کسی مدعی است که مانعی بر سر ادامه تحصیل او وجود داشته به ما اعلام کند، پیگیری می شود.آقای دکتر، موضوعی که در این روزها بسیار سروصدا کرده است، مدرک جعلی چند مسئول و همین طور موضوع کپی پایان نامه بوده است. در شبکه های مجازی این موارد سروصدای بسیاری به پا کرده است و مردم این سؤال را از شخص وزیر پرسیده اند که بالاخره کی قرار است موضوع فساد علمی در کشور جمع شود؟ چه کسی و چه نهادهایی باید در این باره ورود کنند و چرا در هر دوره ای ما شاهد این اتفاق ها هستیم؟‎یک بخش به مؤسسات غیرمعتبر بازمی گردد که وزارت علوم به طور منظم لیست مؤسسات معتبر را در سایت وزارتخانه اعلام می کند و مرتباً اعلام می کند که متقاضیان فقط به مؤسسات معتبر مراجعه کنند. یک بخش هم تسهیلات ایجادشده برای استعلام مدارک تحصیلی است که وزارت در این خصوص نیز اقدامات گسترده ای انجام داده است. سامانه جامع مدارک تحصیلی و دانش آموختگی راه اندازی شده و در حال حاضر علاوه بر سامانه ملی با بیش بینی سیستم QRCode روی مدارک تحصیلی، امکان استعلام برخط مدارک از این طریق نیز ایجاد شده است. همه دستگاه ها می توانند مستقیماً با مراجعه به سایت از اعتبار مدرک مطمئن شوند. لذا هیچ بهانه ای برای دستگاه ها اعم از دولتی و خصوصی وجود ندارد که بدون معطلی استعلام مدارک را آنلاین انجام دهند. پوشش این سامانه بزودی به تمام دانشگاه های کشور گسترش خواهد یافت. در نتیجه امکان سوء استفاده از مدارک جعلی و مخدوش و یا غیرمعتبر به زودی از بین خواهد رفت. نهادهای انتظامی و قوه قضائیه هم با افراد متخلف در سطح جامعه برخورد می کنند.کیفیت آموزش یکی از موضوعات جدی دولت های یازدهم و دوازدهم بوده است. برای همین موضوع ساماندهی آموزش عالی مطرح شد. برخی از کارشناسان آموزشی بر این باورند که دانشگاه ها کیفیت لازم را ندارند و البته موضوع کیفیت رشته های پیام نور و جامع علمی کاربردی هم همیشه مطرح بوده است که این دانشگاه ها در بحث استانداردهای آموزشی ضعیف عمل می کنند. شما برای ارتقای کیفیت دانشگاه ها چه اقدامی انجام داده اید؟‎توجه به کیفیت آموزش همواره مورد توجه وزارت علوم در این دولت بوده است و آنچه در قالب مأموریت گرا شدن دانشگاه ها در قالب طرح آمایش و ساماندهی آموزش عالی دنبال می شود نیز بر همین اساس است. نمی تـــــوان در حکمی کلی از بی کیفیت بودن آموزش در برخی دانشگاه ها سخن گفت و سنجش کیفیت نیازمند شاخصه ها و معیارهایی است که قابل رصد هستند و به جدیت از سوی این وزارتخانه دنبال می شوند. این حکم کلی که گفته شود دانشگاه ها کیفیت لازم را ندارند درست نیست. بنابراین نمی توان به آسانی حکم داد که فلان دانشگاه بی کیفیت است بلکه باید کیفیت عملکرد آن دانشگاه یا مؤسسه را در ارتباط با اهداف و مأموریت های آن مورد ارزیابی قرار داد. به این لحاظ واقعیت این است که وزارت علوم در دولت های یازدهم و دوازدهم با توسل به سیاست مأموریت گرایی و ساماندهی آموزش عالی گام های مهمی در طریق ارتقای کیفیت آموزش عالی برداشته است.