جدول انواع سردرد، تشخیص و درمان

• سردرد تنشی
• سردرد میگرنی
• سردرد مزمن روزانه
• سردرد خوشه ای

 

سردردهای تنشی (Tension Type Headache)

علایم سردردهای تنشی عبارتند از:

• فشار یا سفتی اطراف هر دو طرف سر یا گردن) .بیمار توصیف می کند که مثل این که به دور سرم یک تسمه یا کمربند محکم بسته اند.)
• درد خفیف تا متوسط که ثابت است و ضربان دار نیست.
• درد با فعالیت بدتر نمی شود.
• شدت درد در طول سردرد می تواند کم و زیاد شود.
• ممکن است حساسیت در عضلات سر، گردن یا شانه ها باشد.

افراد با سردرد تنشنی اغلب قبل از سردردشان احساس استرس یا تنش دارند. برخلاف میگرن سردردهای تنشی بدون سایر علایم مثل تهوع، استفراغ، حساسیت به نورها و صداها یا پیش درآمد رخ می دهد. (پیش درآمد (اورا) نوعی احساس ذهنی یا پدیده حرکتی است که مقدم بر شروع یک وضعیت عصبی می باشد و مشخصه آن محسوب می شود؛  و به خصوص در مورد تشنج یا میگرن وجود دارد.) به هرحال بعضی از افراد علایمی از هر دو نوع سردرد تنشی و میگرنی را دارند.

سردردهای میگرنی

سردردهای میگرنی نوعی سردرد هستند که باعث درد متوسط تا شدید می شوند که با نور، صدا و حرکت بدتر می شوند. بعضی از افراد همچنین تهوع و استفراغ را تجربه می کنند. سردردهای میگرنی به طور معمول چند ساعت طول می کشند، اما ممکن است به ندرت تا سه روز طول بکشند.

 

سردردهای خوشه ای

سردردهای خوشه ای (کلاستر) سردردهایی شدید و رنجورکننده هستند که مکرر برای هفته ها تا ماه ها در یک دوره زمان رخ می دهند که دوره هایی از نداشتن سردرد به دنبال آن می آید. سردردهای خوشه ای به نسبت ناشایع اند و کمتر از یک درصد افراد را درگیر می کنند. در مردان شایع تر است و اوج سن شروع آن 25 تا 50 سال است.
علایم سردردهای خوشه ای به سرعت بدون هیچ هشداری آغاز می شوند و در طی چند دقیقه به اوج می رسند. سردرد معمولاً عمیق، شدید، مداوم و کیفیت انفجاری دارد، گرچه گهگاه ممکن است ضربان و تپش داشته باشد.
حملات ممکن است تا هشت بار در روز رخ دهند اما معمولاً دوره کوتاه دارند. (بین 15 دقیقه و سه ساعت)
درد به طور معمول در یک چشم یا اطراف آن یا شقیقه (گیجگاه) آغاز می شود و به طور کمتر شایع در صورت، گردن، گوش یا کنار سر شروع می شود.
درد همیشه یک طرفه است.
بیشتر افرادی که سردرد خوشه ای دارند بی قرار Restless)) هستند و ممکن است هنگام حمله به جلو و عقب تکان بخورند یا (بی قرار) راه بروند.
سردردهای خوشه ای با قرمزی چشم و تولید اشک در طرفی که درد وجود دارد، بینی گرفته و آبریزش بینی، تعریق و پوست رنگ پریده مرتبط اند.
بعضی از افراد در چشم سمت درگیر (سمت درد) حساسیت به نور دارند.
سردرد خوشه ای می تواند در هر سنی شروع شود. افراد دچار سردرد خوشه ای احتمال بیشتری دارد که در اعضای خانواده شان نیز افرادی با سردردهای خوشه ای وجود داشته باشد.
مصرف الکل می تواند سردرد خوشه ای را به دنبال داشته باشد.

 

سردردهای مزمن روزانه

بعضی از افراد دچار سردردهای بسیار مکرر می شوند که در بعضی موارد هر روز است. وقتی سردرد بیش از پانزده روز در ماه برای دست کم سه ماه، به عنوان سردرد مزمن روزانه توصیف می شود.
سردرد مزمن روزانه یک نوع (جداگانه) سردرد نیست اما گروهی است که شامل سردردهای مکرر از انواع مختلف است. بیش تر افراد با سردرد مزمن روزانه، به عنوان نوع زمینه ای سردردشان، میگرن یا سردرد تنشی دارند. این سردردها اغلب با داشتن یک سردرد گهگاهی میگرنی یا تنشی شروع می شوند اما در طول ماه ها یا سال ها زیاد تر می شود. بعضی از افراد دچار سردردهای مکرر، از داروهای سردرد بیش از اندازه استفاده می کنند که می تواند منجر به سردرد به علت مصرف بیش از حد داروها شود.

 

سردرد به علت استفاده بیش از اندازه از داروها

(Medication-Overuse Headache MOH)
سردرد به علت استفاده بیش از حد از داروها ممکن است در افرادی که سردردهای مکرر میگرنی، خوشه ای یا تنشی دارند رخ دهد، که منجر به استفاده بیش از حد از داروهای ضددرد می شود. در این حالت یک چرخه معیوب اتفاق می افتد که به موجب آن سردرد های پی در پی باعث می شود فرد زیاد دارو مصرف کند (اغلب داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک) و همین که اثر دارو به تدریج از بین می رود سردرد برمی گردد و  باعث مصرف بیش تر دارو می شود و این روند ادامه دارد...
مصرف بیش از حد مقادیر زیاد داروهای ضددرد می تواند خطر ایجاد سردرد های در اثر مصرف بیش از حد داروها را افزایش دهد. برای اجتناب از این نوع سردردها موارد زیر پیشنهاد می شوند:

• در صورت امکان از ترکیبات Butalbital (Fiorinal®, Fioricet®, Esgic®) و مخدرها کاملا اجتناب کنید.
• از تریپتان ها (مثلImitrex  و غیره) یا ترکیبات آسپیرین/ استامینوفن/ کافئین (Excedrin®) بیش از نه روز در ماه استفاده نکنید.
• از ضدالتهاب های غیر استروئیدی (مثل ایبوپروفن، آسپیرین) بیش از15  روز در ماه استفاده نکنید.
• از استامینوفن بیش از دو بار در هفته استفاده نکنید.

اگر شما سردردهای مکرر دارید، ممکن است نیاز به یک داروی پیشگیری داشته باشید.

 

سایر انواع سردرد

شماری از سایر علت ها برای سردرد وجود دارند:
سردرد های راجعه مرتبط با عفونت های سینوسی ناشایع اند. بسیاری، اگر نگوییم بیشتر افرادی که برایشان تشخیص سردردهای سینوسی داده شده، در واقع سردردهای میگرنی دارند.
درد مرتبط با سینوس معمولاً روزها طول می کشد (برخلاف میگرن معمول) و باعث تهوع، استفراغ یا حساسیت به صدا یا نور نمی شود (مواردی که در میگرن دیده می شوند.)
سردردهای پس از ضربه Post Traumatic Headache))
سردردهایی که بین یک تا دو روز بعد از یک ضربه به سر رخ می دهند، نسبتاً شایع اند. بیشتر افراد یک ناراحتی مبهم کلی، دردناک، پایدار، که به طور متناوب بدتر می شود را گزارش می کنند.
سایر علایم شایع شامل سرگیجه (حس چرخش، گیج رفتن)، اشکال در تمرکز، مشکلات حافظه، زود خسته شدن و تحریک پذیری است.
سردردهای پس از ضربه ممکن است تا چند ماه ادامه پیدا کنند، اگرچه هرکس با سردردی که در طول یک یا دو هفته بعد از حادثه ی ضربه شروع به بهبود پیدا نکند، می بایست ارزیابی شود.

 

تشخیص سردرد

پزشکان به طور معمول از توصیف سردرد به وسیله بیمار به علاوه معاینه برای مشخص شدن نوع سردرد استفاده می کنند. بعضی از افراد بیش تر از یک نوع سردرد دارند. بیش تر افراد نیاز به رادیوگرافی ساده یا آزمون های تصویربرداری ندارند. در بعضی شرایط سی تی اسکن (یا MRI) ممکن است پیشنهاد شود: برای مثال اگر علایم نامعمول باشد، اگر هرگونه علایم خطر وجود داشته باشد (به علایم خطر سردرد در ادامه توجه کنید) یا اگر هر نوع مورد غیر طبیعی در حین معاینه دیده شود، ممکن است سی تی اسکن پیشنهاد شود.
سایر دلایل ممکن برای انجام تصویر برداری از مغز شامل این مواردند:
-سردردهایی که با وجود درمان، پیوسته بدتر می شوند.
-یک تغییر ناگهانی در الگوی سردردها
-علایم یا نشانه هایی که به نظر می رسد شرایط پزشکی دیگری آنها را ایجاد کرده باشد.

 

علایم سردرد خطرناک

شمار بسیار زیادی از سردردها تهدید کننده حیات نیستند. اگر سردردی شرایط زیر را داشت، می بایست فوراً باید مراقبت پزشکی دریافت شود:
-ناگهانی شروع شود، در طی چند ثانیه یا چند دقیقه شدیدتر شود یا بتواند به عنوان بدترین سردرد زندگی توصیف شود.
-شدید است و با تب یا سفتی گردن رخ می دهد.
-با تشنج، تغییرات شخصیت، گیجی یا افتادن همراه است.
-به سرعت بعداز ورزش سخت (پرشور) یا آسیب خفیف شروع شود.
-جدید است و با ضعف، بی حسی و اشکال در دید همراه است. اگرچه سردردهای میگرنی می توانند گاهی این علایم را ایجاد کنند، فرد می بایست اولین بار که این علایم ظاهر شد، فوراً ارزیابی شود.
اگر فرد سردرد پایدار یا مکرر دارد، سردردهایی که با فعالیت معمول تداخل پیدا می کند یا سردردهایش دردناک تر شده است می بایست در طی ساعات معمول کاری به مطب پزشک یا مرکز پزشکی مراجعه کند.
سردردها و تومور مغزی: سردرد در تقریباً 50 درصد افرادی که تومور مغزی دارند رخ می دهد. به هرحال سردرد بسیار شایع است و تومورهای مغزی به ندرتدر افرادی که تحت ارزیابی سردرد قرار می گیرند یافت می شود. بسیاری از افراد دچار تومورهای مغزی سردردهایی دارند که با خم شدن به جلو بدتر می شود یا با تهوع و استفراغ همراه است، اگرچه این علایم می توانند هم چنین با سردردهایی که غیر مرتبط با تومور مغزی اند هم رخ دهند.
پزشک شما  بهترین منبع اطلاعاتی برای پرسش های شما دررابطه با مشکلات سلامتتان است

منابع:
Http:/www.Uptodate.Com/Contents/Headache-Causes-And-Diagnosis-In-Adults-Beyond-The-Basics?Source=Search_Result&Search=Headache&Selectedtitle=2%7E90
2)گایدلاین اعصاب 1390(امینف 2009+هاریسون 2008)-NEXT LEVEL- گردآورنده: دکتر کامران احمدی- ناشر: فرهنگ فردا
3) فرهنگ معاصر انگلیسی فارسی-محمدرضا باطنی/دستیاران: فاطمه آذرمهر، مهران مهاجر، محمد نبوی/انتشارات فرهنگ معاصر/چاپ یازدهم –ویراست دوم1382
4) فرهنگ پزشکی انگلیسی-فارسی دورلند-دکتر بهرام قاضی جهانی-دکتر آیدین تبریزی -ناشر گلبان با همکاری آریان طب و قاضی جهانی- ویراست بیست و هفتم 2004- چاپ اول
5)فرهنگ روز سخن(تلخیص از فرهنگ فشرده سخن)- به سرپرستی دکتر حسن انوری-چاپ دوم زمستان 85-انتشارات سخن
Oxford ADVANCED LEARNER’S DICTIONARY-7thedition(6
 

---