تصلب شرایین

تصلب شرایین چیست؟
تصلب (سخت شدن) شرایین (سرخرگ ها) یا آترواسکلروز (atherosclerosis) عبارت از سخت و ضخیم شدن دیواره سرخرگ ها. اگر پرفشاری خون به مدت چند سال ادامه یابد و تحت درمان قرار نگیرد، به تدریج دیواره داخلی سرخرگ ها آسیب می بیند. به نظر می رسد سرخرگ های آسیب دیده، توده های چربی ذخیره شده یا پلاک ها را که به آن آتِروم (atheroma) گفته می شود به خود جذب می کنند. به این وضعیت تصلب شرایین گفته می شود. فشاری خون بالا، دیواره های داخلی سرخرگ های متوسط و بزرگ را تحت استرس قابل ملاحظه قرار می دهد. با گذشت زمان، پارگی های کوچک یا تضعیف دیواره های سرخرگ ایجاد می شوند. توده های سلول چربی خونو کلسترول به تدریج به دیواره مناطق آسیب دیده می چسبند. پس از چند سال، این توده ها به شکل یک پلاک سخت رشد می کنند. این فرآیند علایمی ایجاد نمی کند. در تصلب شرایین سرانجام پلاک سرخرگ را تنگ می کند یا به طور کامل می بندد و موجب قطع جریان خون به منطقه ای که به وسیله سرخرگ خون رسانی می شود خواهد شد. اگر چه تصلب شرایین معمولاً در افراد مسن تر تشخیص داده می شود، اغلب تشکیل پلاک در دوران کودکی روی می دهد و این به آن معنی است که تغییر دادن تغییر روش زندگی و کاهش عوامل خطر در اوایل زندگی می تواند به پیشگیری از تصلب شرایین و پرفشاری خون در سال های بعد کمک می کند.
عوامل تصلب شرایین
چند عامل خطر در ارتباط با پرفشاری خون و تصلب شرایین وجود دارند:
۱) کشیدن سیگار علت شماره یک قابل پیشگیری تصلب شرایین و بیماری قلبی است. سیگار با تنگ کردن سرخرگ ها فشار خون را بالا می برد و برای دیواره های سرخرگ سمی محسوب می شود. سیگار مقدار کلسترول خون را افزایش می دهد و نیز موجب غلیظ شدن خون می شود و در نتیجه احتمال تشکیل لخته در اطراف پلاک و تصلب شرایین را افزایش می دهد.
۲) کلسترول بد (LDL) ، چربی ها را به جریان خون می برد درحالی که کلسترول خوب (HDL)، چربی ها را به کبد می برد تا در آنجا مورد پردازش قرار گیرند و از بدن دفع شوند. مقادیر بالای LDL و مقادیر پایین HDL، خطر ایجاد تصلب شرایین را افزایش می دهند.
۳) مقدار زیاد چربی های اشباع شده (حیوانی) رژیم غذایی منجر به پرفشاری خون، چاقی و افزایش کلسترول و تصلب شرایین می شود.
۴) مصرف مقدار زیاد الکل از علل تصلب شرایین و فشاری خون بالا است.
۵) چاقی و افزایش وزن، از علل عمده پرفشاری خون و تصلب شرایین هستند.
۶) دیابت شیرین با افزایش احتمال پرفشاری خون و تصلب شرایین ناشی از آسیب عروقی دراز مدت ناشی از بالا بودن مقدار گلوکز خون همراه است.
۷) شیوه زندگی غیر فعال موجب افزایش فشار خون می شود. ورزش، فشار خون را کاهش می دهد و می تواند از ایجاد تصلب شرایین محافظت به عمل آورد.
علائم تصلب شرایین
پرفشاری خون و تصلب شرایین به عنوان بیماری های خاموش شناخته شده اند زیرا تا زمانی که آسیب بافتی روی نداده موجب بروز علایم نمی شوند. معمولاً اولین علامت تصلب شرایین ،بروز درد در عضلاتی است که از رگ های خونی مبتلا خون می گیرند. این عضلات ممکن است عضلات قلب یا ساق پاها باشند.در بعضی موارد، اولین علایم بیماری تصلب شرایین ممکن است به صورت حمله قلبی یا سکته مغزی بروز کنند. همواره با پزشک خود درباره تصلب شرایین مشورت کنید.
ممکن است پزشک برای پیشگیری از تصلب شرایین ، انجام آزمایش خون برای کنترل میزان کلسترول و تری گلیسرید را توصیه کند. رادیوگرافی قفسه سینه و گرفتن نواری قلبی (الکتروکاردیوگرام) ممکن است برای ارزیابی سلامت قلب و ریه ضرورت داشته باشد. برای پیشگیری از تصلب شرایین باید هر ساله فشار خون کنترل شود. این کار در صورت وجود پرفشاری خون قبلی در دفعات بیشتری انجام می شود. مکمل های غذایی ممکن است تنها در صورت ناکافی بودن مقدار آنها در رژیم غذایی مفید باشند. بعضی از مطالعات نشان داده اند که کوآنزیم Q10 در بهبود تصلب شرایین و کاهش فشار خون مؤثر واقع می شود. روغن ماهی که حاوی اسیدهای امگا-۳ است در بهبود تصلب شرایین و فشار خون موثر می باشد . در کارآزمایی های بالینی دیده شده است که ویتامین C، فشار سیستولیک افزایش یافته را کاهش می دهد. البته دیده نشده است که ویتامین C برافزایش فشار دیاستولیک مؤثر باشد. ویژگی های آنتی اکسیدان ویتامین C به افزایش سنتز یا پیشگیری از تجزیه اکسید نیتریک کمک می کنند. این مولکول کوچک موجب شل شدن رگ های خونی دچار تنگی شده و در نتیجه، کمک به پایین آمدن فشار خون بالا می شود. نشان داده شده است که مصرف «سیر» تصلب شرایین ناشی از فشار خون بالا را کاهش می دهد. تصور می شود سیر با شل کردن عضلات صاف و اتساع رگ های خونی دچار تنگی و تصلب شرایین این اثر را اعمال می کند.
نکته: تصلب شرایین و پرفشاری سیستولیک در سنین بالای ۶۰ سالگی، عامل خطر قلبی عروقی قابل کنترل و مهمی است.
منبع: http://iranheart.ir

---